100 meter sprint zonder doping lijkt onmogelijk

De agressie in zijn blik, de vinger voor zijn mond en de stilte die het verbijsterde, Londense publiek op 5 augustus 2017 liet vallen, vertelden het verhaal van Justin Gatlin treffend. De op dat moment 35-jarige Amerikaan had voorafgaand aan zijn races steevast een luid boegeroep over zich heen gekregen en uitte zijn frustratie nadat hij Usain Bolt in de laatste race van zijn carrière onttroonde.

Dat boegeroep en die verbijstering hadden te maken met het verleden van Gatlin. De sprinter werd in 2001, voordat hij zijn eerste grote successen boekte, al voor twee jaar geschorst voor het gebruik van amfetamine. Na zijn olympische titel op de 100 meter in 2004 in Athene en zijn wereldtitel in Helsinki een jaar later, werd hij nogmaals betrapt, ditmaal voor het gebruik van testosteron.

Het leverde hem aanvankelijk een schorsing van acht jaar op, die hij heeft kunnen terugbrengen tot vier jaar door mee te werken aan een onderzoek naar dopinggebruik. Na zijn terugkeer werd Gatlin één van de grootste uitdagers van Bolt. Kort na zijn wereldtitel in 2017 ontstonden er echter opnieuw dopinggeruchten rond hem, nadat de Engelse krant The Telegraph meldde dat Gatlin’s trainer Dennis Mitchell bereid was dopingproducten te verstrekken en dat zijn makelaar Robert Wagner toegaf dat de atleet zelf ook nog altijd doping gebruikt. Als gevolg van het onderzoek dat de Athletics Integrity Unit daardoor deed, werd Wagner voor twee jaar geschorst.

De op één na snelste man ooit, bleef vrijwel zijn gehele carrière in de schaduw van zijn landgenoot en trainingspartner Usain Bolt. Eén keer stapte hij daar uit. Toen Bolt tijdens het WK van 2011 werd gediskwalificeerd vanwege een valse start, pakte Blake de titel. Bovendien liep alleen Bolt ooit sneller dan het persoonlijk record van Blake, 9,69 seconden. Aan zijn meest succesvolle jaren ging echter een dopingschorsing vooraf.

In 2009 werd hij voor drie maanden uitgesloten van deelname aan wedstrijden vanwege het gebruik van methylxanthine, dat inmiddels niet meer op de dopinglijst staat. Hij werd daar, samen met nog vier andere Jamaicaanse atleten, op betrapt tijdens het Jamaicaans kampioenschap. Later bleek echter dat het om methylhexanamine ging, een psychoactief middel dat ook in neusspray zit.

De laatste wereldkampioen voordat het tijdperk Usain Bolt begon, was Tyson Gay. In 2007, in Osaka beleefde hij het hoogtepunt van zijn carrière. Gay werd vervolgens één van de grootste uitdagers van Bolt. De Amerikaan miste de Olympische Spelen van 2008 vanwege een hamstringblessure, liep in 2009 9,69 seconden waarmee hij samen met Yohan Blake de op één na snelste man ter wereld is. Dat werd werd hij, achter Bolt, tweede op het WK in Berlijn.

In 2014 werd duidelijk dat hij in mei 2013 positief had getest op het gebruik van anabole steroïden. Het leverde hem een schorsing van twee jaar op, waarvan de eerste met terugwerkende kracht inging. Dat hij een jaar na de bekendmaking van zijn dopingschorsing alweer in actie mocht komen, schoot Bolt in het verkeerde keelgat. ,,Hij had voor de rest van zijn leven geschorst moeten blijven”, verklaarde de Jamaicaan tegenover Runner’s World.

Toen Usain Bolt op 31 mei 2008 voor de eerste keer het wereldrecord verbrak, nam hij de status van wereldrecordhouder over van zijn landgenoot Asafa Powell. Powell verbrak het wereldrecord op 14 juni 2005, verbeterde zichzelf in 2007 nog een keer en kon zichzelf dus bijna vier jaar lang de snelste man op aarde noemen. WK-goud won hij echter nooit, maar wat hij wel gemeen heeft met de drie bovengenoemde atleten, is een dopingschorsing. Powell testte in 2013 positief op oxilofrine, een middel dat de bloeddruk verlaagt en sinds 2008 op de dopinglijst staat. Hij werd als gevolg van zijn positieve test voor 18 maanden geschorst.

Kim Collins uit Saint Kitts and Nevis is naast Usain Bolt de enige ‘schone’ wereldkampioen sinds het tijdperk Maurice Greene (Greene werd wereldkampioen in 1997, 1999 en 2001 en olympisch kampioen in 2000 en werd, ondanks verschillende beschuldigingen en geruchten, nooit betrapt op het gebruik van doping). Collins won de 100 meter op het WK van 2003 in Saint-Denis, een suburb van Parijs. Een jaar eerder pakte hij het goud op de Commonwealth Games.

Hij is nog steeds de enige atleet uit Saint Kitts and Nevis, die een medaille heeft gewonnen op het evenement van de Commonwealth of Nations. Hoewel hij nooit een schorsing heeft moeten uitzitten, heeft hij wel positief getest op doping. Na zijn gewonnen finale tijdens de Commonwealth Games van 2002 in Manchester, werd hij betrapt op salbutamol. Hij verklaarde vervolgens dat hij dat middel gebruikte tegen astma en dat hij was vergeten dat voorafgaand aan het evenement door te geven aan de dopingautoriteit. Collins werd als gevolg daarvan vrijgesproken en mocht zijn gouden medaille behouden.