Dit is de oorsprong van het tikkende geluid van de richtingaanwijzers in je auto

Wil je verkeersongelukken vermijden, dan is het goed om te weten wat de weggebruikers rondom je van plan zijn. Dat was al zo toen we met paard en kar de weg op gingen. Handsignalen waren toen de manier om aan te geven dat je van je baan zou afwijken of stoppen – een gewoonte die we nu nog zien bij ruiters, fietsers, bromfietsers en bestuurders van sommige oldtimers. Voor andere weggebruikers is een knipperlicht verplicht.

De Brit Percy Douglas-Hamilton vroeg in 1909 een patent aan voor kleine, lichtgevende handjes die je aan weerszijden van je auto kon bevestigen. Omdat het handjes waren, was de boodschap voor iedereen duidelijk. Maar het idee sloeg niet echt aan. De Canadese filmster en uitvinder Florence Lawrence ontwikkelde in 1914 een mechanische voorloper van de richtingaanwijzer. Je moest op een knop drukken om op je achterbumper een vlaggetje in de lucht te steken. In de jaren 20 verschenen de weinig betrouwbare trafficators of flippers. Die schoten uit je auto als je aan een touwtje trok, wat ironisch genoeg heel wat ongelukken bleek te veroorzaken.

In 1925 patenteerde Edgar Walz Junior een iets moderner lichtje met twee pijltjes en een stopsignaal. Maar ook hij kreeg zijn uitvinding nooit verkocht aan autofabrikanten. Vijf jaar later nam Joseph Bell een patent op het elektrische knipperlicht. In 1939 was het Amerikaanse Buick het eerste automerk dat de richtingaanwijzers al in de fabriek in de auto’s installeerde. Tot de jaren 50 bleven allerhande hulpmiddelen voldoende om je veilig te verplaatsen. Richtingaanwijzers werden uiteindelijk verplicht toen er meer familieauto’s op de weg kwamen.

Het is Bells knipperlicht dat voor het eerst een tikkend geluid maakte. Om het licht te laten knipperen, gebruikte Bell een veer, gemaakt uit twee metalen. Er stroomde elektriciteit door de veer, die daardoor opwarmde. De twee metalen in de veer verhitten echter op een ander tempo. Dat deed de veer buigen, zodat de stroom kort een lichtje bereikte. Die beweging maakte een klikgeluid. Wanneer het metaal afkoelde, sprong de veer weer in haar oorspronkelijke vorm en ging het licht uit.

In de jaren 90 verloren de veren hun functie. Een microchip en elektromagneet namen het werk over. Toch bleven autofabrikanten de veer installeren om het geluid te behouden. We waren namelijk gewend geraakt aan het geklik. Wat je vandaag in je auto hoort wanneer je je richtingaanwijzers gebruikt, is een elektronisch geluid. Het heeft maar één functie: de bestuurder eraan herinneren dat het knipperlicht aanstaat.

Het elektronische geklik heeft als voordeel dat je het kunt aanpassen aan je behoeften of voorkeuren. In veel auto’s kun je met een knop of hendel het volume regelen, wat handig is voor slechthorenden of voor wie zich in druk verkeer begeeft of luide muziek opzet. Evengoed kun je het geklik uitschakelen. Wie in het instructieboekje van zijn auto duikt, zal in sommige gevallen ontdekken dat het ook mogelijk is om een ander geluidje te kiezen.

Het perfecte getik aanbieden aan je klanten, is natuurlijk ook een service van de autoconstructeur. Bovendien schuilt er een stukje marketing in. Volvo brak driehonderd dode takjes voor het de mooiste toon vond. En ingenieurs die daarvoor het bos in trekken, dat haalt natuurlijk het nieuws.