Zakenlunches gezocht: wegrestaurants zijn open, maar hebben het zwaar

Wie bij Amsterdam Zuidoost de A2 richting het zuiden opdraait, ziet dat Nederland weer op gang is. Hoewel corona-informatieborden in de berm nog altijd vragen om niet onnodig te reizen, zijn vier van de vijf rijstroken bezet. We rijden midden in de vrijdagochtendspits maar auto’s, vrachtwagens en motorrijders rollen soepel voort alsof er niets gebeurd is.

Begin maart nog leek het hier elke dag een autoloze zondag: Nederlanders werkten thuis, het asfalt bleef leeg. Voor ondernemers langs de weg moet dat een desastreus effect hebben gehad: benzineprijzen daalden sterk maar het gemiddelde aantal gereden kilometers (en de betaalacties bij pompstations) zakte met bijna 60 procent. Meer dan de helft minder klanten: wie geen stop maakt, koopt ook niets lekkers in de shop en blijft niet hangen voor een zakenlunch.

Het duurt vanaf de hoofdstad verrassend lang voordat je een stopplek tegenkomt. Vlak na Breukelen, ter hoogte van hectometerpaaltje 52,3, doemt verzorgingsplaats Haarrijn op. Terwijl ons expeditievoertuig, de nieuwe volledig elektrische Opel Corsa-e, een energieshot krijgt aan de laadpaal heeft het plaatselijke Shell-station geen gebrek aan klanten. Stickers op de grond geven anderhalve meter afstand aan, er is een specifieke looproute in de shop maar verder lijkt het hier alweer business as usual. Het aanwezige personeel mag niets zeggen over de afgelopen tijd: ‘Shell communiceert alleen via het hoofdkantoor’.

Sanne Leemburg werkt hier als Supervisor bij Starbucks. Ook zij plakte ‘afstandstickers’ en in haar koffiezaak staan minder tafeltjes dan voorheen. ,,De rest van het meubilair staat buiten. En we hebben tegenwoordig éénrichtingsverkeer, maar daar houden mensen zich niet aan…” Op last van de regering ging de zaak op slot: ,,In totaal waren we bijna zes weken dicht. Zodra het mocht zijn we meeneemkoffie gaan serveren, maar waar we normaal met zo’n zes mensen staan werkten we met z’n tweetjes. Zeker de helft van onze klanten bleef weg.”

Om het tij te keren, bedacht de bekende koffieketen acties. ,,We verkopen ook capsules voor mensen die thuis onze koffie willen drinken. Nu is de tweede tube gratis: normaal gesproken hebben we die actie één dag in de maand, voorlopig geldt hij elke dag. We moeten het daarnaast hebben van mond-tot-mond reclame: we adverteren meer op social media om te laten weten dat we weer open zijn.” Het werkt: terwijl wij met de Opel verder zuidwaarts zoeven, reikt de rij Starbucks-klanten al tot buiten.

Ruim 36 kilometer verderop, bij Beesd net over de grens van Gelderland, zit Suzanne achter de kassa van het Esso-tankstation. ,,Vanwege corona zit ik nu standaard achter glas. Ik werk hier nu tien jaar maar heb nog nooit meegemaakt dat je overdag vrijwel geen mensen binnen hebt. Zelf heb ik ook thuis gezeten omdat ik in de risicogroep val, maar het was hier erg stil.”

Suzannes manager Ivo moest zijn tijdelijke krachten laten gaan, zegt hij: ,,Alle contracten via het uitzendbureau moest ik stopzetten. Dat doet pijn omdat je heel fijn met die mensen hebt samengewerkt. Speciale acties hadden geen zin, klanten rijden niet speciaal naar ons toe. We zijn afhankelijk van passanten, die komen gelukkig weer volop. Daarom staat er weer vijf man in de keuken en trekken we opnieuw personeel aan! Ik moet door, er zit een sollicitant op me te wachten.”

Hectometerpaaltje 104,3. Verzorgingsplaats De Lucht was met een Burger King, Dunkin’ Donuts, Subway en een groot La Place-restaurant goed voor vele honderden gasten per dag. ,,Binnen hebben we plek voor 300 personen, nu mag er niet meer dan 30 man zitten. En er zit wat volk op het terras, maar dit is pas de eerste mooie dag van de week.” Pieter Roosendaal, plaatsvervangend manager bij deze La Place, hoopt dat zakenlunches snel terugkeren. ,,Dat is onze grootste doelgroep, maar zij zitten nu niet op de weg. Al die meetings via Skype, Teams en Zoom kosten ons veel omzet. Als mensen structureel meer blijven thuiswerken is dat slecht nieuws voor ons. Het is afwachten tot er weer meer mensen komen.”

Ook verder naar het zuiden, we rijden inmiddels bij Valkenswaard in het zwaar getroffen Brabant, keert de drukte langzaam terug. Op het terras van Brasserie Jagershorst, onderdeel van het plaatselijke Fletcher Hotel, zit een mens of twaalf. Bij binnenkomst werkt een hostess een verplicht controlegesprek af, waarbij gasten vreemd genoeg hun telefoonnummer moeten afgeven. ,,Voor de zekerheid, zodat we u kunnen bellen als er toch iemand ziek is geworden.”

Ook hier is van extra acties nauwelijks sprake, ondanks de zware tijden. De meeste ondernemers langs de A2 ondergaan hun lot verrassend gelaten en rekenen er op dat het publiek vanzelf terugkeert. In die zin profiteert dit soort restaurants, koffietentjes en pompstations van de grote ketens waar zij deel vanuit maken: hun financiële buffer is doorgaans wat groter dan die van de lokale dorpstaverne, die het wél echt van z’n ondernemende creativiteit moet hebben.