Oud mobieltje over? Gooi 'm in de oven!

Dat lijkt niet zo’n bijster revolutionair idee. Afval verbranden gebeurt elke dag. Toch is het dat wel, vindt Dirk van Meer. ,,Onze belangrijkste innovatie is de mix van afval die we in de verbrandingsoven stoppen”, zegt hij.

Die oven staat op Ekkersrijt in Son. Daar presenteerden TU/e-studenten van het Team CORE vrijdagmiddag hun plannen. Doel van het team is het meest complexe elektronische afval, afkomstig uit bijvoorbeeld mobieltjes, te recyclen.

Dat doen ze dus met een speciale afvalmix. Er gaat niet alleen oude elektronica in de oven. De studenten verbranden ook energierijk afval, zoals brandwerende plastics. ,,Dat is bijvoorbeeld plastic dat rond een tv zit op het moment dat-ie wordt vervoerd”, zegt Van Meer. ,,Die plastics werken brandvertragend, maar op een hele hoge temperatuur, ontvlammen ze alsnog. Dan haal je de energie eruit.”

Die energie gebruikt het team om zeldzame metalen zoals neodymium en europium te smelten en recyclen. ,,Dat soort metalen zijn zeldzaam en ze komen vaak uit China”, zegt Van Meer. ,,En het afval dat we hier produceren gaat vaak naar Afrika.”

Verhaal gaat verder onder de afbeelding

Met de oven van de Eindhovense studenten is dat allemaal niet meer nodig. Tijdens het verbrandingsproces zakken de metalen naar de bodem. Daar bovenop ontstaat een laag van obsidiaan (vulkanisch glas) en basalt, afkomstig van het energierijke afval. De metalen kunnen opnieuw voor elektronica gebruikt worden. De basalten en het obsidiaan kunnen mogelijk gebruikt worden als spoorgrind, tuintegels of dijkversterking.

Komen er dan helemaal geen gevaarlijke gassen vrij? Natuurlijk wel. ,,Er ontstaan giftige gassen”, zegt Van Meer. ,,Die wassen we in een soort kalk dat is opgelost in water. Er komen geen schadelijke stoffen in het milieu.”

Verhaal gaat verder onder de afbeelding

En hoe zit het met de CO-2? ,,Zeker omdat we plastics toevoegen, stoten we behoorlijk wat CO-2 uit”, zegt Van Meer. ,,Daarom hebben we een overeenkomst met Trees for All. We compenseren onze uitstoot door bomen te planten.”

Maar die bomen halen pas over tientallen jaren CO-2 uit de lucht die je nu uitstoot, toch? Van Meer: ,,Helemaal mee eens. Maar met onze oven stoot je nu al een heleboel minder CO-2 uit dan normaal.” Ga maar na: de metalen hoeven niet uit China te komen en ook de oude mobieltjes blijven hier.

Daarover gesproken. Mensen leveren hun mobiel nu al in bij recyclepunten. Wat voegt de oven van Team CORE eigenlijk toe dan? ,,Het klopt dat het grootste deel van een smartphone al gerecycled wordt”, zegt Van Meer. ,,Het gaat ons om de laatste paar procent. Daar zitten juist de zeldzame aardmetalen die op dit moment opraken.”

De komende tijd doen de studenten onderzoek met hun oven in Son. Ondertussen werken ze ook samen met het Instituut voor Elementaire Retractie (IVER) dat ooit door de vader van Van Meer werd opgericht. Dat instituut heeft een industriële oven in Delfzijl die in 2022 operationeel moet zijn.

,,De oven in Son werkt elektrisch”, zegt Van Meer. Maar voor een grote industriële installatie werkt dat niet. Het zou te veel energie kosten om die oven op een temperatuur van 1600 graden te krijgen. Van Meer: ,,In Delfzijl willen we de oven een keer opwarmen met gas. Daarna voeren we ‘m continu met de juiste mix van afval, zodat-ie blijft branden. Zie het als een soort houtvuur.”