Artsen vrezen, na rustigere coronajaren, fors meer vuurwerkletsel

De Rotterdamse oogarts Tjeerd de Faber weet dat het eerste vuurwerkslachtoffer alweer is behandeld aan de ogen. En hij verwacht niet dat het daarbij blijft, nu de vuurwerkverkoop alle voorgaande records breekt en er meer dan 80 miljoen euro is uitgegeven. ,,We hadden 75 procent minder oogslachtoffers in de coronatijd. Dat zal nu zeker weer stijgen.”

Met weemoed denkt hij terug aan de voorgaande twee jaren waarin landelijk vijf mensen binnenkwamen met een blind oog in de oudjaarsnacht. Tijdens een gemiddelde jaarwisseling zijn dat er zestien.

Het verkoop- en afsteekverbod om ziekenhuizen te ontlasten leidde niet alleen bij de oogartsen tot rustige tijden. In heel het land was een spectaculaire daling te zien van het aantal mensen dat met vuurwerkletsel naar de dokter moest. In 2019, het laatste jaar dat er vuurwerk mocht worden afgestoken, raakten er 1285 mensen gewond. Een jaar later − toen een afsteekverbod gold − waren dat er nog maar 383.

Vorig jaar zagen artsen het aantal gewonden alweer stijgen. Er gold weliswaar nog steeds een afsteekverbod, maar toch verdubbelde het aantal vuurwerkslachtoffers bijna, tot 773. Mensen negeerden massaal de oproep om geen sierpotten aan te steken.

Nu er deze oud en nieuw minder beperkende maatregelen zijn, verwacht directeur Martijntje Bakker van kenniscentrum voor letselpreventie VeiligheidNL dat het aantal gewonden weer fors gaat toenemen. ,,We hopen het niet, maar houden er rekening mee dat er nu weer net zoveel vuurwerkslachtoffers zijn als in 2019.”

Rotjes en zogenoemde singleshots veroorzaakten vorig jaar heel wat leed. Dat vuurwerk is, net als vuurpijlen, voor het eerst verboden. Bakker hoopt dat die maatregel iets helpt , maar heeft niet die illusie. Illegaal vuurwerk mag ook niet worden afgestoken, maar toch had vorig jaar 21 procent van de slachtoffers dit levensgevaarlijke spul gebruikt. Ook viel dit jaar al de eerste dode als gevolg van illegaal vuurwerk. ,,We zien dat mensen vaak ook vuurwerk afsteken op een manier waarop het niet is bedoeld.”

Opvallend in de cijfers van vorig jaar was dat er ook veel kindervuurwerk (19 procent), het zogenoemde F1-vuurwerk, brandwonden veroorzaakte. Dat had onder meer te maken te maken met een TikTokchallenge waarbij jongeren vuurwerk met hun voeten uitstampten. Hierbij verbrandde de vlam hun zolen.

Opvallend veel kinderen onder 12 jaar (47 procent) waren slachtoffer, terwijl zij nog helemaal geen vuurwerk mogen afsteken. ,,Ouders en kinderen denken vaak ten onrechte dat het gevaar van dit F1-vuurwerk wel meevalt, maar het kan echt heel lelijke brandwonden veroorzaken. Het heeft ons als artsen erg verbaasd dat dit nu in bijna alle supermarkten is te krijgen’’, zegt voorzitter David Baden van Nederlandse Vereniging van Spoedeisende Hulp Artsen.

Baden deelt de zorgen van VeiligheidNL dat het voor de artsen weleens een drukke nacht met vuurwerkslachtoffers zou kunnen worden. Maar hij verwacht dat het vooral drukker wordt door overmatig drank- en drugsgebruik van feestvierders. ,,Dit is het eerst jaar zonder beperkingen voor huisfeestjes. De horeca is ook weer open. Die combinatie gaat het heel druk maken voor ons waarbij we helaas ook weer heel veel te maken zullen krijgen met agressie.”

Alleen de regen zou weleens een zegen kunnen zijn, verwacht oogarts Tjeerd de Faber. ,,Dan blijven veel mensen toch binnen. En vuurwerk kijken vanachter een raam is het veiligst. Maar eigenlijk hopen we dat er helemaal een landelijk verbod komt.”

Bekijk onze nieuwsvideo’s in onderstaande playlist: