Branches reageren op verlenging lockdown: ‘Heftig nieuws, hakt er behoorlijk in’

De langere lockdown komt als een ‘mokerslag’ voor ondernemers, zeggen werkgeversorganisatie VNO-NCW en MKB-Nederland. ,,De reserves van ondernemers zijn op.‘’

Het kabinet komt met een plan voor een aanvullend steunpakket. Winkeliers zijn blij dat het kabinet extra steun uittrekt voor ondernemers, maar vinden dat er nog geen reden is tot juichen ‘zolang details ontbreken’.

Branchevereniging INretail wil een realistisch bedrag van het kabinet en maatregelen die passen bij de verschillende winkelbranches om ‘levendige dorpen en steden te kunnen behouden’. Verder pleit de vereniging opnieuw voor de mogelijkheid om bestellingen bij winkels af te kunnen halen. ,,Dat kan absoluut veilig.‘’

Volgens INretail kost de verlenging de winkels ‘honderden miljoenen aan omzetverlies’ en zorgt het voor onverkoopbare voorraad. De vereniging vreest een ‘dreigende tsunami’ aan faillissementen en duizenden ontslagen.

,,Iedere dag telt. Het nieuwe seizoen staat voor de deur en de voorjaarsgoederen worden geleverd, maar kunnen niet betaald worden. De winkels puilen uit met wintergoederen en het geld ontbreekt. Het doemscenario van lege winkelstraten dreigt.‘’

De verlenging van de lockdown is een nekslag voor de schoonheidsspecialisten, zegt branchevereniging Anbos. ,,Gezien de ontwikkeling van de cijfers hadden we dit al gevreesd, maar we hoopten op meer vooruitzicht. Helaas hakt dit heftige nieuws er behoorlijk in. Het is echt schrijnend.‘’

Het overgrote deel van de schoonheidsspecialisten grijpt naast de noodsteun voor ZZP’ers, omdat het inkomen van de partner wordt meegeteld, stelt Anbos. ,,Dit kan echt niet langer zo.‘’

Vakbond CNV noemt de verlenging  ‘noodzakelijk en onontkoombaar’. ,,De Britse coronavariant hangt als een donkere wolk boven Nederland. Het kabinet neemt de juiste afslag om de maatregelen nu te verlengen‘’, zegt voorzitter Piet Fortuin.

Als er na de verlenging van de huidige lockdown geen zicht komt op een heropening van de horeca, dreigt voor veel restaurant- en caféhouders het einde van hun bedrijf. FNV Horeca roept het kabinet op met meer steun te komen om banen in de sector te redden.

,,FNV Horeca heeft, gezien het aantal besmettingen en de geringe daling daarvan, begrip voor dit besluit, maar hoopt oprecht dat dit de laatste verlenging zal zijn die de horeca voor de kiezen krijgt.‘’

FNV-bestuurder Edwin Vlek noemt een nóg langere lockdown een horrorscenario voor de horeca en alle werknemers in de branche. Doordat de horeca een van de zwaarst getroffen sectoren is door de coronamaatregelen, vindt hij dat het kabinet serieus moet kijken hoe eet- en drinkgelegenheden als eerste weer mogen openen.

Daarbij is het volgens de vakbond ook belangrijk dat de steun doorgaat ná de heropening. ,,Als de horeca weer opengaat, zijn de problemen in de sector niet direct opgelost‘’, aldus Vlek. ,,Horecabedrijven hebben tijd nodig om van het infuus af te komen.‘’

Basisscholen en kinderopvang blijven dicht, maar mogen wellicht al op 25 januari weer open. De scholen willen zo snel mogelijk weer van start, ‘mits dat veilig en verantwoord kan voor leerlingen en onderwijspersoneel’, aldus de PO-Raad.

De koepelorganisatie waarschuwt wel dat het gebruik van de noodopvang zodanig is toegenomen, dat de situatie ‘onhoudbaar’ is geworden. De PO-Raad hoopt dat het RIVM snel meer duidelijkheid kan verschaffen over de gevolgen van de Britse mutatie voor het basisonderwijs. ,,De huidige situatie is niet goed voor leerlingen en daarom is het belangrijk dat zij weer naar school kunnen‘’, zegt voorzitter Rinda den Besten.

Dat ook de kinderopvang langer dicht blijft, is volgens de sector ‘helaas onvermijdelijk’. Organisaties noemen de uitkomsten van het nader onderzoek naar de Britse variant ‘vanzelfsprekend van groot belang voor de kinderopvang, waar immers geen afstand kan worden gehouden van en tussen jonge kinderen’.

Middelbare scholen blijven sowieso tot 9 februari dicht. Scholieren moeten daar bovendien 1,5 meter afstand van elkaar houden. De Algemene Onderwijsbond is niet te spreken over de gang van zaken.  ,,Dit had eigenlijk eerder besloten moeten worden‘’, zegt voorzitter Eugenie Stolk. ,,Na de openlijke speculaties van het OMT werd het hoog tijd dat het kabinet nu eindelijk duidelijkheid gaf.‘’

Studentenbonden waarschuwen dat de situatie voor studenten steeds nijpender wordt. De Landelijke Studentenvakbond (LSVb) en vakbond CNV Jongeren maken zich grote zorgen over de geestelijke gezondheid en toenemende kansenongelijkheid in het onderwijs voor deze groep.

Voorzitter Lyle Muns van de LSVb zegt een toename te zien in de moedeloosheid en het gebrek aan motivatie bij studenten. ,,Het thuisonderwijs trekt een zware wissel op hun geestelijk welzijn”, zegt hij.

,,Studenten volgen nu al bijna een jaar onderwijs vanuit hun kamertje. We zien een groot tekort aan fysieke studieplekken op onderwijsinstellingen, een groeiend tekort aan stageplekken, meer studievertraging en te weinig financiële compensatie vanuit de overheid. Dat alles zorgt voor minder motivatie en perspectief bij studenten.‘’

Proefevenementen zijn uitgesteld vanwege de Britse variant van het coronavirus. De evenementenbranche was vorige maand gezamenlijk gestart met het initiatief Fieldlab Evenementen. Aan de hand van vier proeven met kleinschalige evenementen zouden deze maand gegevens over besmettingsrisico's worden verzameld. Het ging om twee voetbalwedstrijden met 1500 supporters, een zakelijk congres en een show van cabaretier Guido Weijers met 500 toeschouwers. 

Voor Fieldlab Evenementen is het uitstel ‘een teleurstelling’ ,,We hebben nog steeds de overtuiging dat onze praktijkonderzoeken in een veilige omgeving plaatsvinden, zelfs met de Britse variant die nu is opgedoken‘’, zegt Riemer Rijpkema van Fieldlab Evenementen. ,,Maar we hebben er begrip voor dat men de impact van die variant nader wil onderzoeken.‘’

De evenementensector heeft hoop dat de proefevenementen op zeker moment kunnen doorgaan. ,,De onderzoeken van Fieldlab zijn en blijven nodig voor het perspectief van de gehele evenementenbranche.”

Volgens de Vereniging Nederlandse Poppodia en -Festivals (VNPF) heeft de verlengde lockdown nog niet direct impact op het festivalseizoen. Maar het is desondanks een ‘cruciale tijd’ voor de sector, zegt directeur Berend Schans.

,,Eind januari moet duidelijk zijn of er een garantiefonds komt zodat duidelijk is of organisatoren kunnen beginnen met voorbereiden van festivals komende zomer hetgeen ook betekent: risico nemen‘’, aldus Schans.

,,Festivals hebben een lange voorbereidingstijd nodig. Wil er überhaupt een voorjaar of zomer met festivals zijn, moet daarnaast ook sneller en meer gevaccineerd worden en er moet aan de poort gecontroleerd kunnen worden of mensen recent (negatief) getest zijn dan wel gevaccineerd.‘’

Door de lockdown loopt de organisatie wel ‘een bepaald soort vertraging op’, maar dat hoeft geen vertraging te betekenen in de voorbereiding van de festivalzomer, zegt Willem Westermann van de Vereniging van Evenementenmakers (VVEM). De branche wil uiterlijk 1 februari van de overheid weten waar ze aan toe is zodat met de voorbereidingen kan worden gestart.

De boodschap van gisteravond is voor de theaters en schouwburgen geen grote verrassing. Wel maakt de sector zich zorgen en blijft steun van de overheid noodzakelijk nu de deuren langer gesloten moeten blijven, stelt koepelorganisaties VSCD.

,,Het besluit om de lockdown te verlengen, komt niet geheel onverwacht”, zegt waarnemend directeur Siebe Weide. ,,We zagen dat eind 2020 zeker 50 procent van onze podia het jaar met een tekort heeft afgesloten, ondanks steunmaatregelen. Met de huidige onzekerheden blijft overheidssteun nodig om de podiumkunsten overeind te houden.‘’

De theaterkoepel wacht ‘met spanning’ af hoe gemeenten de 150 miljoen euro uit het tweede steunpakket, dat in november werd toegezegd, gaan verdelen.

Musea willen dat de toegezegde noodsteun snel uitbetaald wordt, zegt de Museumvereniging. ,,De toegezegde noodsteun voor dit jaar is nog niet binnen, terwijl er geen inkomsten zijn, de kosten doorlopen en de financiële reserves uitgeput raken‘’, zegt directeur Mirjam Moll. ,,Het geld moet snel daarnaartoe waar het nodig is. Hoe eerder daarover duidelijkheid is, hoe meer musea en andere culturele instellingen de eindstreep van deze coronacrisis halen.‘’

Dat de reissector tot het einde van maart te maken heeft met beperkingen, leidt tot onbegrip bij ondernemers in de branche. ANVR, de belangenorganisatie voor reisondernemingen, eist dat het kabinet de beperkingen voor vakanties naar het buitenland gelijk op laat lopen met maatregelen voor andere bedrijfstakken.

Premier Rutte riep Nederlanders op tot en met maart niet naar het buitenland te reizen. De branche vraagt extra steun van het kabinet. ,,ANVR heeft begrip voor de situatie dat de huidige lockdown moet worden verlengd om het oplopende aantal besmettingen de baas te blijven, maar de reissector heeft er totaal géén begrip voor dat zij als enige sector ‘op slot’ staat tot eind maart.’’

Ouderenorganisaties roepen op om extra aandacht aan (eenzame) ouderen te geven. ,,Het is begrijpelijk dat het verlengd wordt, dat is niet meer dan logisch, maar we hopen dat er aandacht voor eenzame ouderen blijft en dat die vergroot wordt. Houd elkaar in de gaten‘’, zegt een woordvoerder van ouderenbond ANBO. 

,,Mensen zitten soms om een praatje verlegen, wij bellen dan met hen, maar ook veel andere organisaties doen dat. Iedereen wil licht aan het einde van de tunnel zien. Dat licht is er wel, maar is nog schaars.” Extra reden voor de ANBO om wat meer naar eenzame ouderen om te kijken.

Volgens het Nationaal Ouderenfonds kunnen de omstandigheden het gevoel van eenzaamheid aanwakkeren. Daarom roept ook zij op om op een veilige manier met ouderen in verbinding te blijven. Een kaartje, bloemetje of wat lekkers aan een oudere geven, en iemand meevragen voor een wandeling heeft niet alleen een positief effect op de ander, maar ook op jezelf, stelt de bond. ,,Een klein gebaar heeft al snel een groot effect.‘’

Bekijk hieronder onze video's over de coronacrisis: