Bruls na Veiligheidsberaad: één regie voor opvang Oekraïners en asielzoekers

De coördinatie van de opvang van Oekraïners verloopt nu via de veiligheidsregio’s, maar die stoppen hiermee. De regie voor asielzoekers komt bij de provincie te liggen. Maar er moet één regie komen, zegt de burgemeester van Nijmegen na afloop van het overleg van de 25 veiligheidsregio’s in Utrecht. Daarin spraken de burgemeesters met staatssecretaris Eric van der Burg (Asiel) over de opvang van Oekraïners en de nieuwe spreidingswet die gemeenten op termijn kan verplichten mensen op te vangen. Hoe die regie eruit moet gaan zien, is nog onderwerp van discussie.

Ook maken de burgemeesters zich zorgen over scholing en medische zorg voor Oekraïners. Er zijn te weinig (Oekraïense) leerkrachten en huisartsen kunnen niet onbeperkt nieuwe patiënten aannemen. ,,Daar moeten wij enige soepelheid in acht nemen. Als reguliere scholing niet kan en de optie is een goede dagvoorziening of niets doen, dan kies ik toch voor het eerste”, aldus Bruls.

Er komen momenteel zevenhonderd Oekraïense vluchtelingen per week naar Nederland. Volgens Europese regels mogen zij vrij reizen in Europa. Zij krijgen leefgeld, een plek om te wonen en mogen gelijk aan het werk. Dat leidt volgens burgemeester Bruls tot steeds meer discussie. Andere vluchtelingen die via Ter Apel het land in komen, hebben namelijk een lange weg te gaan. ,,Zij wonen vaak onder slechte omstandigheden. Daar kun je kritiek op leveren.”

Bruls vindt dat de spreidingswet sneller moet worden ingevoerd om verdere problemen te voorkomen. ,,Wij weten nooit hoeveel mensen er komen. Prognoses zijn wisselvallig gebleken.” De spreidingswet stond vanavond dus ook als agendapunt op het programma van het Veiligheidsberaad. De burgemeesters betwijfelen of de wet, die met grote moeite tot stand is gekomen, wel effectief zal zijn. Het proces om asielzoekers eerlijk over gemeenten te verdelen is te complex, vinden zij. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) vindt dat ook.

De spreidingswet regelt de verdeling van het aantal asielplekken over Nederland. De wet voorziet in een beloning voor gemeenten die vrijwillig en op tijd extra plaatsen leveren en ook in dwang voor gemeenten die blijven weigeren plaats te bieden aan vluchtelingen. Met name dat laatste was een grote wens van het Veiligheidsberaad, dat al maanden mort over gemeenten die ondanks de hoge nood in de asielopvang niets doen.

De burgemeesters zijn bang dat de huidige spreidingswet zo ingewikkeld is dat het nog steeds niet gaat lukken om voldoende structurele opvangplekken te realiseren.

Ook burgemeester Ahmed Aboutaleb van Rotterdam vindt dat de wet meteen vanaf 1 januari van kracht zou moeten zijn. ,,Kies voor de kortste weg tussen A en B, zonder veel aanlooproutes.” De toestroom van Oekraïners vlakt af, zegt hij, maar de komst van asielzoekers uit andere landen is groot. ,,Dat heeft te maken met oorlogen, droogte, armoede of politieke instabiliteit. Wat gaat er in Iran, waar het onrustig is, gebeuren?”

Aboutaleb ziet - na overleg met andere burgemeesters in de Rijnmond - de opvang voor Oekraïners in de regio in het geding komen. “De opvang op schepen loopt per 1 januari af.”

Bekijk onze video’s over de problemen onder asielzoekers in Nederland: