Excuses kabinet voor oude transgenderwet: ‘Ongewenste behandelingen mensonterend’

Die wet bepaalde dat een geslachtsverandering in het paspoort alleen kon na een fysieke transitie, waarbij mensen zich ook verplicht moesten steriliseren. De wet was van 1985 tot 2014 van kracht.

‘Mensonterend’, zo noemt de demissionaire minister de vereisten in de transgenderwet. ,,Tientallen jaren zijn er mensen geweest die medische behandelingen ondergingen, die ze helemaal niet wilden. Maar ze wisten dat ze niet anders konden”, zegt Van Engelshoven. ,,Anderen hebben door deze wet juist gewacht. Ze hebben noodgedwongen uitgesteld zichzelf te worden. Jarenlang.”

Van Engelshoven sprak haar excuses uit tijdens een bijeenkomst in de Ridderzaal, waar ook transgender- en intersekse personen vertelden over de impact van de wet op hun leven en welke gevolgen zij hiervan ondervonden hebben. ,,Niemand van jullie had moeten meemaken wat jullie hebben meegemaakt. En het spijt me diep dat het toch zo is geweest”, zei Van Engelshoven tegen de aanwezigen.

Mensen die schade ondervonden door de wet kunnen aanspraak maken op een vergoeding van 5000 euro per persoon. ,,Ons is groot onrecht aangedaan,’ zegt Willemijn van Kempen, die in 2019 het initiatief nam om de staat om excuses, erkenning en compensatie te vragen voor de schade die de wet in vele levens heeft aangericht.

Het Transgender- en Interseksecollectief is blij dat er een regeling is, maar vindt de vergoeding te laag. In Zweden, waar geen publieke excuses waren maar wel een tegemoetkoming, was het bedrag ruim viermaal hoger.

Toch ziet het collectief een grote waarde in de publieke excuses. ,,De overheid heeft transgender en intersekse mensen bijna dertig jaar structureel achtergesteld en beschadigd. Het is belangrijk dat ze daarvoor nu haar excuses aanbiedt,’ zegt van Kempen.

Dit is volgens haar ook het moment waarop de overheid rechten beter gaat beschermen. ,,Bijvoorbeeld door een verbod op niet-medisch noodzakelijke operaties op intersekse kinderen, zodat ze later zelf kunnen besluiten of ze operaties willen. Maar ook door non-binaire identiteiten juridisch beter te erkennen, en door de wet inclusiever te maken voor trans ouderschap.’’

Bekijk onze nieuwsvideo’s in onderstaande playlist: