GenX kwam via afvalstromen in de lucht, grond en water terecht

Dat blijkt uit het onderzoek naar de verwerking van afvalstromen van Chemours dat de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) op verzoek van minister Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur en Waterstaat) heeft gedaan. Het chemiebedrijf vertelt niet aan zijn afvalverwerkers en -transporteurs dat er zogeheten FRD-stoffen in zijn reststromen zitten. Dat bestanddeel van GenX komt vervolgens in het leefmilieu terecht. 

Waar precies, en om welke hoeveelheden gaat het? Dat heeft de inspectie niet onderzocht. Chemours gebruikt fluorhoudende stoffen (FRD) bij de productie van coatings zoals anti-aanbaklagen. De stoffen, die op de lijst staan van ‘potentieel zeer zorgwekkende stoffen’, zijn alleen te vernietigen door ze zeer sterk te verhitten. Dat gebeurt echter nergens. 

Het afvalwater van Chemours wordt door de verwerkers gezuiverd en daarna meestal geloosd op het oppervlaktewater. De zuiveringsmethode haalt de GenX-bestanddelen er echter niet uit, waardoor ze in het oppervlaktewater terecht komen. 

De tankwagens waarin het afvalwater wordt vervoerd, worden na gebruik niet altijd gereinigd. De transporteurs controleren de tanks bovendien niet op de aanwezigheid van de omstreden stoffen. Daardoor kunnen andere vrachten ermee besmet raken, concludeert de inspectie. Wanneer de tanks wel worden gespoeld, belanden de stoffen met het spoelwater in het riool.

Ook bij het reinigen van vervuilde grond van Chemours gaat het mis. Die wordt weliswaar thermisch gereinigd, gewassen of samengevoegd. Maar ook die bewerking vernietigt de stoffen niet. 

Een aantal afvalverwerkers accepteren inmiddels geen afvalstromen van Chemours meer.

In hoeverre Chemours de regels heeft overtreden door afvalverwerkers niet te informeren, kan de inspectie niet zeggen. Daar richtte het onderzoek zich niet op. ,,Uit oogpunt van de wettelijke zorgplicht in de Wet milieubeheer mag van Chemours, afvalverwerkers, transporteurs, provincies, gemeenten en waterschappen worden verwacht dat zij maatregelen nemen om uitstoot van FRD-stoffen te voorkomen en te beheersen'', stelt de inspectie.  Chemours meet zelf niet of het spul in zijn afvalstromen zit.