Gezondheidsraad: tweede booster voor alle 70-plussers, kabinet beraadt zich

Minister van Volksgezondheid Ernst Kuipers (D66) had de Gezondheidsraad gevraagd of het nodig is om alle volwassenen een extra booster aan te bieden. Dat is volgens de adviesraad dus niet het geval, blijkt uit het vandaag verschenen advies. ,,De omikronvariant van het SARS-CoV-2-virus is minder ziekmakend dan eerdere varianten en de besmettingsgolf neemt naar verwachting af. Voor de algemene bevolking is de verwachte gezondheidswinst door een tweede boostervaccinatie daarom gering’’, stelt de raad. 

Luister ook naar onze podcast Politiek Dichtbij:

Voor ‘de meest kwetsbare volwassenen’ adviseert de raad ‘mede uit voorzorg’ wel een extra booster. ,,Er is grote onzekerheid over het verloop van het aantal besmettingen. Kwetsbare groepen lopen een groter risico op ernstige ziekte. Een deel van hen heeft de eerste booster zo’n drie maanden geleden gekregen, waardoor de bescherming inmiddels is afgenomen. Daardoor zou een toename in het aantal besmettingen toch tot ziekenhuisopnames kunnen leiden onder deze groepen, ondanks dat omikron mild is.’’

Kuipers zei na afloop van de ministerraad dat het kabinet volgende week besluit over de extra boostprik. ,,Ik heb het advies nog niet kunnen lezen, we moeten het eerst bestuderen.”

Israël was het eerste land dat eind december startte met tweede boosters. 60-plussers, zorgpersoneel en mensen met immuunstoornissen krijgen een vierde prik aangeboden. Denemarken volgde half januari met een extra booster voor de meest kwetsbare volwassenen. De Zweedse gezondheidsraad adviseerde maandag om 80-plussers een vierde inenting te geven. In Duitsland gaat het om 70-plussers en patiënten met immuunproblemen.

In België kan iedereen die is ingeënt met het Janssen-vaccin een tweede boosterprik halen. Dat vaccin bestond uit slechts één dosis. In sommige landen, waaronder Duitsland of Frankrijk, geeft het Janssen-vaccin met een enkele booster echter niet overal toegang. 

Volgens de Gezondheidsraad is het voor gezonde volwassenen die zijn ingeënt met Janssen niet nodig om een extra booster te halen. ,,Het Janssen-vaccin beschermt nog steeds goed tegen ernstige ziekte’’, verklaart een woordvoerder. ,,Wij zien daarom geen medische reden voor een extra booster. Er kan wel een praktische reden voor zijn, maar daar gaan wij niet over. Die afweging is aan de politiek.’’

_{Tekst gaat verder na de grafiek.}

De tweede booster kan het beste drie maanden na de eerste gegeven worden, volgens de Gezondheidsraad. Die adviseert het kabinet om, net als bij de eerste boostervaccinatie, voor de mRNA-vaccins van Pfizer en Moderna te kiezen. 

De bescherming van coronavaccinaties tegen ernstige ziekte en ziekenhuisopname neemt na verloop van tijd af.  Een booster zorgt ervoor dat de bescherming weer toeneemt, maar dat effect is tijdelijk. 

Over de effectiviteit van extra boosters is nog weinig bekend. De gegevens die er wel zijn, wijzen er volgens de raad op dat een tweede booster de kwetsbaarste groepen extra kan beschermen tegen het risico op ziekenhuisopname of overlijden door een coronabesmetting. 

Kritiek
Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en het Europees Medicijnagentschap (EMA) is het op de lange termijn niet houdbaar om mensen elke drie maanden te vaccineren om hun antistoffen weer een tijdje op te krikken. Ook is vanuit ethische overwegingen kritiek: wereldwijd zijn vaccins nog steeds schaars. Zo lang grote groepen mensen in armere landen nog niet gevaccineerd zijn, zouden zij voorrang moeten krijgen. Dat zou ook de kans verkleinen dat nieuwe, mogelijk gevaarlijkere virusvarianten ontstaan. 

Voor de Gezondheidsraad staat de bescherming van kwetsbare mensen in Nederland echter voorop. ,,Er is op korte termijn geen alternatief beschikbaar om zeer kwetsbare groepen de benodigde bescherming te bieden. Het nu achterwege laten van een tweede booster kan leiden tot gezondheidsschade die groter is dan het risico op de (doorgaans milde) bijwerkingen van de vaccinatie in deze groepen.’’

De Gezondheidsraad sluit niet uit dat ook aan jongere mensen in de toekomst een tweede booster geadviseerd wordt. Zo zou een nieuwe virusvariant die ook gezonde mensen ernstig ziek maakt een reden kunnen zijn om alle volwassenen een extra vaccinatie aan te bieden. 

Tot eind vorige week zijn in Nederland 8,7 miljoen boosters gegeven. 61 procent van de volwassenen heeft een booster genomen, van de ouderen ongeveer 80 procent. 

Bekijk hier onze video’s over het coronavirus: