Het rijtje wordt almaar langer: ook kunstmestproducent Yara noteert megawinst

Yara, dat zijn hoofdkantoor in Noorwegen heeft, produceerde vorig jaar minder kunstmest en andere stikstofproducten dan in vorige jaren, maar kon de prijzen zo hoog opvoeren dat het financieel bepaald niet slechter werd van het door de oorlog in Oekraïne gedomineerde jaar 2022. De omzet steeg van 14,8 miljard naar 22,3 miljard euro, de winst van ruim 350 miljoen naar 2,6 miljard euro.

Daarmee voegt Yara zich in een rijtje van bedrijven die over 2022 ondanks woelige marktomstandigheden een enorm grote winst bij kunnen schrijven. Eerder gold dat al voor onder meer ExxonMobil, Shell en BP. De megaverdiensten bij die oliereuzen leidden tot de nodige maatschappelijke woede. Zo wond de Amerikaanse president Joe Biden zich in het Witte Huis op over de winst van ExxonMobil (52 miljard euro), in Nederland was veel te doen over het nettoresultaat van Shell (38 miljard).

Ook Yara leunt voor de productie van kunstmest zeer sterk op fossiele brandstof. De fabriek in Sluiskil, de grootste van Yara’s 28 locaties, is verantwoordelijk voor 5 procent van het Nederlandse aardgasverbruik, staat tweede op de lijst van ammoniakuitstoters en in de top 10 van CO2-uitstoters.

Mede vanwege de hoge gasprijzen werd er vorig jaar ook in Zeeuws-Vlaanderen minder geproduceerd. ,,We hebben zo'n 15 procent minder aardgas verbruikt dan in het jaar daarvoor", zegt Gijsbrecht Gunter, manager externe relaties bij Yara Sluiskil, om een idee te geven.

De lagere productie is volgens Yara problematisch voor bijvoorbeeld Afrika. ,,Mensen lijden honger als er niet genoeg kunstmest is”, zei Gunter een paar maanden geleden, toen deze site Yara een bezoek bracht, verwijzend naar de lagere landbouwopbrengsten op het continent.

Het belette Yara dus niet om de winst ten opzichte van 2021 te verzevenvoudigen. Gunter: ,,Maar daar kan ik niks over zeggen. Dan ga ik mijn boekje te buiten, dat is aan het hoofdkantoor in Oslo. Ik kan wel zeggen dat we in Sluiskil ook een mooi financieel resultaat hadden. Maar door de hoge aardgasprijzen hier praat je wel over een lager winstpercentage dan de rest van het concern.”

Svein Tore Holsether, de Noorse ceo van Yara, stelt dat het bedrijf met het hoge winstcijfer ‘veerkracht heeft getoond in een uitdagende situatie’. Holsether toont zich wel bezorgd over de Europese industrie, met name door de Inflation Reduction Act van de Amerikaanse president Joe Biden. Biden trekt miljarden subsidie uit voor bedrijven die hun productieproces vergroenen.

De Europese Commissie is druk bezig om daar iets tegenover te zetten, al heeft Nederland zich tegen het plan voor een nieuw fonds gekeerd. Volgens Yara is een Europees initiatief echter hard nodig. ,,De Amerikaanse wet creëert een hoognodig momentum, en dwingt Europa tot snelle actie”, zegt Holsether. ,,Als Europa niet optreedt, loopt het het risico om twee dingen te verliezen: zijn vermogen om te verduurzamen en een belangrijke industrie.”

Yara is in Sluiskil bezig met oplossingen die aardgas kunnen vervangen, zoals groene waterstof. Daarvoor zegt het bedrijf niet zonder overheidssubsidie te kunnen. En, waarschuwt Gunter: ,,De opgaven die we door de overheid krijgen opgelegd, moeten wel realistisch zijn.’’

Bij kunstmestfabriek Yara , 's lands grootste gasverbruiker, komen zo’n beetje alle crises van deze tijd samen: