Milieuorganisaties: Meer steenkool stoken is kortzichtig

Kolencentrales mochten slechts op maximaal 35 procent van hun capaciteit draaien, omdat ze een hoge CO2-uitstoot veroorzaken. Aangezien het risico op gastekorten groter is geworden, heeft het kabinet echter vandaag besloten per direct de productiebeperking voor kolencentrales voor 2022 tot en met 2024 in te trekken. Zodoende hoeft minder stroom opgewekt te worden in gascentrales. Op die manier wil het kabinet de weggevallen leveranties uit Rusland het hoofd bieden.

,,De prioriteiten van dit kabinet liggen echt verkeerd als het om klimaatbeleid gaat”, vindt Milieudefensie. ,,Waarom stellen we geen lijst op met essentiële industrieën voor ons gas, zoals we ook in tijden van corona met beroepen deden?”

Ook Oulahsen ziet nog volop mogelijkheden om in fabrieken en kantoren gas te besparen. Een eenvoudige maatregel als overal oude tl-verlichting vervangen door energiezuinige lampen kan volgens haar al een half miljard kuub gas per jaar schelen. Ook met het inpakken van buizen in fabrieken valt volgens haar nog veel winst te behalen.

,,Kom eerst eens met een fatsoenlijk crisisplan”, roept Oulahsen het kabinet op. Volgens het hoofd Klimaat & Energie van de milieuorganisatie heeft het kabinet sinds de Russische inval in Oekraïne grotendeels ‘op de handen gezeten’, op een campagne na waarin iedereen werd opgeroepen energie te besparen.

In het nieuwe Bescherm en Herstelplan Gas van het kabinet staan maatregelen opgenomen die Nederland kan nemen als er een tekort aan gas dreigt, waaronder dus het opschroeven van kolencentrales. Ook heropening van de gasvelden in Groningen is niet uitgesloten. De ‘vroegtijdige waarschuwing’ is de eerste van in totaal drie crisisniveaus. Er zijn nu geen acute gastekorten in Nederland, maar de teruglopende gasleveringen kunnen wel gevolgen hebben. 

Het afsluiten van de gasstroom naar bijvoorbeeld een kunstmestfabriek of de glastuinbouw zou volgens Greenpeace een andere optie zijn. ,,Wij vragen ons af: moeten we Gronings gas winnen om bloemen, tomaten en komkommers te telen voor de rest van de wereld?”

Natuur & Milieu is ook sceptisch over de effectiviteit van meer kolenstroom. ,,Het gas dat wordt bespaard, omdat de gascentrales minder draaien, komt namelijk niet automatisch in onze gasreserves terecht, omdat we een vrije energiemarkt hebben. De oplossing is dus een wassen neus”, stelt de organisatie, die vindt dat Nederland de klimaatdoelen voor 2030 op deze manier niet gaat halen. 

,,Radicale energiebesparing en veel meer gebruik maken van duurzame bronnen moet de focus zijn van het kabinet. Alleen dit helpt om onze fossiele afhankelijkheid af te bouwen, de energiezekerheid te garanderen, en de energieprijs te beheersen”, aldus Natuur & Milieu.

Urgenda laat weten niet blij te zijn met de maatregel, maar benadrukt wel dat het gaat om een uitzonderlijke situatie vanwege de oorlog in Oekraïne. ,,In een normale situatie zou ik hier echt boos over zijn”, aldus directeur Marjan Minnesma. Ze laat weten dat meer kolen niet nodig zijn om ‘de Nederlanders warm te houden'. ,,Wij zijn maar voor 15 procent afhankelijk van Russisch gas, dat kunnen we met energiebesparingen opvangen. Ik zie deze maatregel meer als onderdeel van een totaalpakket om de Europese energielevels op peil te houden, voor het geval dat Poetin de gaskraan nog verder dichtdraait.”

Bekijk hier onze video’s over de energiecrisis: