Stichting Probos in Wageningen, een kennisinstituut dat zich bezighoudt met duurzame ontwikkeling van bossen in Nederland en daarbuiten, bevestigt dat er een onderzoek loopt naar de effectiviteit van een biologische bestrijding van de duizendknoop. Om precies te zijn: bestrijding met een bladvlo en een schimmel. Heel ongebruikelijk en onorthodox, erkent woordvoerster Joyce Penninkhof. Het introduceren van zulke natuurlijke vijanden zou volgens haar een primeur voor ons land betekenen.

Specifiek gaat het om de bladvlo Aphalara itadori en de schimmel Mycosphaerella polygoni- cuspidati. Onderzoek moet nu uitwijzen of deze middelen niet te veel schade aan de Nederlandse natuur toebrengen. De schimmel lijkt in het laboratorium in elk geval een effectieve bestrijder die het bladweefsel van de duizendknoop laat afsterven.

Er moeten echter nog studies in kassen worden gedaan om de effectiviteit onder natuurlijke omstandigheden te testen. ,,Dat gaat in dit onderzoek gebeuren”, vertelt Penninkhof. ,,Natuurlijk zijn deze middelen niet zonder risico's, maar de kans op nog meer problemen lijkt nihil.”

Wat betreft de bladvlo: die kan in het laboratorium al bij lage dichtheid Japanse duizendknopen in de groei remmen. Bij een hoge dichtheid kan hij jonge planten zelfs doen stoppen met groeien en doden. In Engeland zijn zowel in het laboratorium als in het veld testen gedaan waaruit blijkt dat er geen risico’s zijn voor andere planten of voor andere insecten. 

Het is nog onduidelijk hoeveel schade de bladvlo in het Nederlandse klimaat kan toebrengen aan de duizendknoop. ,,Daarom willen de onderzoekers graag een veldexperiment uitvoeren waaruit moet blijken of de bladvlo ook buiten het lab voldoende effectief is”, legt Penninkhof uit.

De verwoestende kracht van de Japanse duizendknoop en het ontbreken van een effectief middel baart veel steden en dorpen in Nederland inmiddels grote zorgen. De plant groeit razendsnel, kan goed tegen bestrijdingsmiddelen en verspreidt zich heel gemakkelijk. Wanneer de plant niet tijdig wordt aangepakt, kan hij flinke schade toebrengen aan funderingen van huizen en schuren. Ook verdringt de plant inheemse plantensoorten door de grote groeikracht en het dichte bladerdek.

Er zijn ondertussen veel methoden beschikbaar om de duizendknoop te beheersen of bestrijden. Maar dé methode is nog niet gevonden. ,,Daarom gaan we nu kijken of biologische bestrijding een effectieve methode is. Het is heel belangrijk dat we dit probleem zo snel mogelijk in de kiem smoren”, besluit Penninkhof. De Universiteit van Leiden werkt mee aan het onderzoek dat in opdracht van vele probleemhouders is opgezet.

Opvallend is dat de moeilijk te bestrijden woekerplant nog steeds door veel bloemisten en tuincentra wordt verkocht. De exoot wordt vaak verkocht als ‘polygonumstokken’ of ‘Hollandse bamboe’. Minister Carola Schouten komt voorlopig niet met een verbod op de verkoop.

,,Er worden miljoenen euro’s besteed aan de bestrijding van deze zeer invasieve exotische planten”, aldus de stichting Platform Stop Invasieve Exoten. ,,Dat is dweilen met de kraan open als aan de import en verkoop geen eind wordt gemaakt. Het ministerie erkent dat de verkoop onwenselijk is, maar kiest voor een halfzachte aanpak.”

Kijk hier naar onze  video's over de Japanse Duizendknoop: