De vereniging stelt dat de hogescholen en universiteiten veelal om verkeerde redenen van de eigen taal afstappen. ,,Ze gooien het Nederlands gewoon overboord om meer buitenlandse studenten aan te trekken'', aldus voorzitter Ad Verbrugge.

De gang naar de rechter blijft alleen uit als het nieuwe kabinet in het regeerakkoord opneemt strenger op te treden tegen hogescholen en universiteiten. De afgelopen jaren dringt BON al bij het ministerie van Onderwijs aan op handhaving. In de wet staat namelijk dat het onderwijs in principe in het Nederlands gegeven moet worden, tenzij er goede redenen zijn daarvan af te wijken. Bovendien staat er in dat ook hoger onderwijsinstellingen aandacht moeten besteden aan de Nederlandse taal.

Volgens de vereniging bieden hogescholen en universiteiten echter steeds meer Engelstalige opleidingen aan om meer geld in het laatje te brengen. Met Engelstalige studies trekken ze namelijk meer buitenlandse studenten.

Nederlandse studenten moeten te veel aan kwaliteit inleveren, vindt BON. ,,Hogescholen en universiteiten klagen nu al dat veel eerstejaars het Nederlands niet eens goed beheersen, laat staan Engels’’, constateert Verbrugge. Bovendien spreken ook docenten het Engels onvoldoende om écht goed les te kunnen geven. ,,Als we studenten echt goed Engels willen leren, kunnen we ze beter een halfjaar naar Engeland of Amerika sturen. Het niveau van Engels als moedertaal halen ze zo nooit,’’ aldus de voorzitter.

Beter Onderwijs Nederland vindt dat het ministerie de wet strikter moet handhaven en per opleiding moet bekijken of de overstap op het Engelse onderwijs noodzakelijk is voor een beter studieresultaat. Zeker in de bachelorjaren is dat volgens BON meestal niet het geval. Verbrugge: ,,Het Engels hoeft echt niet helemaal uit de opleidingen te verdwijnen, maar er moet meer aandacht zijn voor de taalbeheersing van studenten. Dat kan betekenen dat opleidingen deels in het Nederlands en deels in het Engels zijn. En misschien moeten sommige vakken zelfs in het Duits of Frans worden gegeven.’’

In de Tweede Kamer vindt BON steun. ,,Het moet niet zo zijn dat de overstap naar de Engelse taal een verdienmodel voor het hoger onderwijs is en dat is nu wel het geval,’’ erkent D66-Kamerlid Paul van Meenen. Volgens het CDA is het onmogelijk dat 80 procent van de masters per se in het Engels gegeven moeten worden. ,,Het is niet in zoveel gevallen relevant voor het wetenschappelijk onderzoek gaan doen of voor de baan die de studenten later krijgen. Want veel studenten blijft gewoon in een Nederlands bedrijf werken,’’ zegt Kamerlid Harry van der Molen.

De Kamerleden vinden dat het Engelstalige onderwijs ten koste gaat van de kwaliteit van het Nederlands. SP’er Peter Kwint: ,,Taalkennis moet je blijven ontwikkelen, ook tijdens de studie. Het niveau van het Nederlands is bij veel studenten al te laag bij de start van de opleiding. Je kunt er vanuit gaan dat hun beheersing van het Engels nog minder is.’’

Onderwijsminister Jet Bussemaker laat momenteel onderzoeken waarom hogescholen en universiteiten voor Engelse opleidingen hebben gekozen. Ze vindt dat onderwijsinstellingen hun taalbeleid zelf moeten kunnen vormgeven. Wel zegt ze het onacceptabel te vinden als de overstap op het Engels alleen uit commerciële overwegingen gebeurt. Bussemaker stelt dat de voertaal een opleiding moet verbeteren.

BON heeft alles klaarliggen om naar de rechter te stappen. De vereniging moet alleen nog uitzoeken of het een bestuurs- of civielrechtelijke procedure gaat aanspannen.