Nabestaanden MH17 opgelucht over eis levenslang: ‘Het begin van de weg naar gerechtigheid’

Het viel rechtbankvoorzitter Hendrik Steenhuis op dat het voorlezen van de strafeisen tegen de verdachten Igor Girkin, Sergej Doebinski, Oleg Poelatov en Leonid Chartsjenko onder de nabestaanden emoties losmaakte. Op de publieke tribune van de rechtbank in Schiphol, uit het zicht van de advocaten, media en de livestream, zaten meer nabestaanden dan bij eerdere zittingsdagen.

Piet Ploeg, voorzitter van stichting Vliegramp MH17, kreeg een bemoedigende klop op de schouder van andere nabestaanden toen het OM in het requisitoir memoreerde aan de moeizame identificatie van slachtoffers. Twee van hen zijn tot op de dag van vandaag niet geïdentificeerd, onder wie Alex Ploeg, de broer van Piet.

Voor Ploeg is de eis van levenslange celstraffen tegen alle vier verdachten ‘onvermijdelijk’ en erkenning van wat de nabestaanden is aangedaan.

,,Ik ben opgelucht” zegt Ploeg. ,,En het is een terechte eis als je kijkt naar de ernst van het misdrijf, de nasleep, de voortdurende ontkenningen en de tegenwerking en onverschilligheid van verdachten en de Russische overheid. Dit past bij het op een gruwelijke manier vermoorden van 298 onschuldige mensen.”

De officieren van justitie stonden uitgebreid stil bij de ‘buitengewoon grote’ gevolgen voor de duizenden nabestaanden van de 298 slachtoffers van vlucht MH17, onder wie 196 Nederlanders. In een aparte ruimte voor nabestaanden werd geklapt toen de officieren van justitie naar binnen liepen. 

Bestuurslid Anton Kotte, die zijn zoon Oscar, schoondochter Miranda en kleinzoon Remco verloor, maakt een ‘diepe buiging’ voor het OM. ,,Voor mij is dit het begin van de weg naar gerechtigheid. Dit gaat de wereld over. Iedereen kan zien dat Nederland het er niet bij laat zitten en dat landen er niet mee weg kunnen komen.’'

De vraag is of de verdachten - drie Russen en een Oekraïner - ooit hun straf zullen uitzitten als de rechter volgend jaar tot een eventuele veroordeling komt. Dat Rusland geen onderdanen uitlevert en de verblijfplaats van Chartsjenko onbekend is, betekent volgens het OM niet dat ze bij een eventuele veroordeling de dans zullen ontspringen.

,,Het feit dat ze door het OM ‘veroordeeld’ zijn, is voor mij voldoende”, zegt nabestaande Kotte. ,,Je weet nooit hoe het in Rusland gaat. Van één persoon weten we helemaal niet waar die zit. Het gaat er mij om dat we deze stappen in geopolitieke zin een statement maken.’'

Bart en Jeanne Hornikx uit het Brabantse Goirle hebben sinds afgelopen maandag thuis via een livestream geluisterd naar het verhaal van het OM. Zij verloren bij de ramp dochter Astrid en schoonzoon Bart Lambregts.

,,Het was heel heftig”, vertelt Jeanne. ,,Veel beelden en herinneringen kwamen weer naar boven. In gedachten zag ik ze liggen tussen de zonnebloemen in Oekraïne, en ik zag de stoet met rouwauto’s weer voorbij rijden.”

Bart en Jeanne zijn onder de indruk van het verhaal van het OM, dat in 2,5 dag alle feiten en bewijzen tegen de vier verdachten op een rijtje had gezet. ,,Ze hebben duidelijk uiteengezet waarom er geen alternatieve scenario’s zijn”, zegt Bart.

,,De verdachten hebben gezamenlijk gehandeld en kunnen zich niet verschuilen achter een ander. Voor de verdediging is het wat mij betreft einde oefening. Er zal iemand veroordeeld worden. Deze strafeis is weer een belangrijke stap naar gerechtigheid.”

Jeanne: ,,De straf kan ons niet zwaar genoeg zijn. Wij hebben ook levenslang gekregen. Met deze eis valt er een druk van mijn schouders af. Dit is weer een puzzelstukje in het verwerkingsproces.”

Verdachte Sergej Doebinski is niet onder de indruk van de eis, laat hij via whatsapp aan deze site weten. ,,Het was absoluut voorspelbaar wat de officier van justitie zei. Waar moet ik op reageren? Dat de daders van tevoren zijn aangewezen? En niet alleen wij vieren, maar het hele land? Sorry, ik ben niet geïnteresseerd in deze rechtszaak. Natuurlijk zal de rechter de eis volgen. Alles was van tevoren besloten."

Ook verdachte Igor Girkin reageerde. ,,Ik ben voor hen een vijand. Als ze de doodstraf zouden hebben, zouden ze me die zonder enige twijfel geven. De opstandelingen hebben de Boeing niet neergehaald", zei hij tegen het Russische persbureau Interfax. 

Bekijk hieronder onze video’s over MH17: