Offerfeest gebukt onder nieuwe '40 secondenregel'

Net zo zeker als dat ieder jaar moslims wereldwijd het offerfeest vieren, is het zeker dat dat feest in Nederland tot gedoe leidt. Het ene jaar door de hoge slachtprijzen, het andere jaar door dierenactivisten die überhaupt tegen slachten zijn. Dit jaar is er onduidelijkheid in slachthuizen, moskeeën en huiskamers over de nieuwe regels voor het onverdoofd slachten.

Eerst terug naar het begin. Waarom slachten moslims eigenlijk een schaap met het offerfeest?

Het offerfeest is een van de belangrijkste feesten in de islam. Herdacht wordt dat de profeet Ibrahim zijn zoon wilde offeren voor Allah. Uiteindelijk mocht hij in plaats van zijn zoon een ram offeren. Om dat te herdenken laten veel moslimgezinnen een schaap of lam slachten. Het vlees van het beest wordt gegeten, maar ook verdeeld onder familieleden en de armen. Kosten van het slachten zijn zo’n 250 euro. In Nederland worden er met het offerfeest zo’n 60.000 beesten geslacht.

Wat is er dit jaar nieuw?

Het offerdier dient ritueel, lees: onverdoofd, geslacht te worden om halalvlees op te leveren. Over onverdoofd slachten is jarenlang een strijd gevoerd tussen de politiek, moslims en joden (in die religie wordt ook onbedwelmd slachten voorgeschreven). Sinds 1 januari is een nieuw convenant van kracht, daarin staat dat onverdoofd slachten alleen mag als het dier binnen 40 seconden na de halssnede geen teken van bewustzijn meer vertoont. Reageert het schaap nog wel, dan moet het dier alsnog worden verdoofd. Ook nieuw: sinds 1 januari moet er verplicht een dierenarts aanwezig zijn om te controleren of de slacht volgens de regels gaat.

Dat levert commotie op?

Onduidelijkheid vooral. ,,Het begon een paar weken geleden bij enkele moskeeën in Utrecht. Voor hen was niet duidelijk of er nog wel echt halal geslacht kan worden. Die hebben toen een oproep gedaan om dit jaar geen dier in Nederland maar in het buitenland te offeren'', zegt Saïd Bouharrou, van de Raad van Marokkaanse moskeeën in Nederland. ,,Wij vinden ook dat de overheid de nieuwe regels wel beter had kunnen communiceren.'' Ondertussen ging de oproep heel het land door, het zorgde voor veel onrust onder moslims die willen meedoen: is het vlees dat ze straks eten tijdens het offerfeest wel halal?

En?

Volgens de NVWA, die officieel de controles uitvoert, hebben 65 slachterijen zich (verplicht) aangemeld voor het offerfeest. De slachthuizen stellen dat ze nog steeds onverdoofd slachten, onder meer omdat de meeste beesten sowieso binnen 40 seconden dood zijn. Maar lang niet iedereen gelooft die halalclaim. In het verleden zijn slagers al wel eens om die reden bedreigd. Is vlees niet meer halal als het beest na 40 seconden alsnog verdoofd wordt? Bouharrou: ,,Daar zijn de meningen over verdeeld, maar de meesten vinden van niet.'' Kleine slachters klagen nu vooral over gestegen kosten: zij draaien op voor de dierenarts die hen moet controleren tijdens het slachten, dat bedrag kan oplopen tot honderden euro’s.

Laten dierenactivisten ook dit jaar van zich horen?

Ja. Het Comité Dierennoodhulp wil dat schapen en geiten die worden gered van de illegale thuisslacht daarna niet naar een slachthuis gaan (zoals vorig jaar twee keer zou zijn gebeurd), maar nog lang en gelukkig verder kunnen leven in een dierenopvang. Kan niet, stelt de NVWA, de beesten hadden geen registratiemerken meer. Daarmee was hun herkomst onbekend en konden ze de voedselveiligheid in gevaar brengen.

Bekijk in de video hieronder beelden van over de hele wereld van het offerfeest van vorig jaar: