Rechtbank: Nederland hoeft zich niet extra te haasten bij terughalen Afghaanse evacuees

Het kort geding werd eind vorig jaar aangespannen door vier Afghaanse gezinnen die op de Nederlandse evacuatielijst staan. Drie gezinnen zijn familie van een tolk die voor Nederland in Afghanistan werkte. Het vierde gezin is familie van een Nederlandse militair die meerdere keren naar Afghanistan werd uitgezonden. De gezinnen zitten al sinds augustus (toen de taliban de macht overnamen in Afghanistan) ondergedoken, vrezen te worden opgepakt en willen zo snel mogelijk weg uit het land.

De Nederlandse staat stelde tijdens de behandeling van het kort geding begin januari ‘de evacuatie hopelijk binnen een maand te kunnen regelen’. ,,Maar we kunnen geen harde toezeggingen doen, het is een hele ingewikkelde situatie”, stelde de landsadvocaat toen.

De rechter geeft de staat nu gelijk. ,,Voor drie families geldt dat de staat erkent dat ze naar Nederland gebracht moeten worden, maar dat het niet eenvoudig is om dat voor elkaar te krijgen. Tot voor kort beschikten niet alle familieleden over een paspoort, zodat zij Afghanistan niet konden verlaten. Omdat niet aannemelijk is dat zij sneller dan nu geëvacueerd kunnen worden, hebben deze eisers onvoldoende belang bij hun vorderingen.” 

Een vierde gezin, familie van de Nederlandse militair, heeft nog minder geluk. De moeder van dat gezin is lerares op een meisjesschool en vecht voor vrouwenrechten in Afghanistan. Het crisisteam van het ministerie van Buitenlandse Zaken ‘registreerde’ haar en haar gezin in eerste instantie op een lijst, maar liet eind november weten dat de familie toch niet voor evacuatie in aanmerking komt. De staat is, volgens de rechter, ‘niet verplicht om deze familie naar Nederland te halen’. ,,Wel is de communicatie met deze familie uiterst ongelukkig verlopen. Daarom geeft de rechter de staat in overweging om deze familie alsnog de kans te bieden naar Nederland te komen.”

Luister ook onze podcast Politiek Dichtbij:

Afgelopen zomer overliepen de taliban Afghanistan. In paniek evacueerden westerse landen hun ambassadepersoneel en tienduizenden Afghanen met wie ze de afgelopen twintig jaar samenwerkten. Nederland haalde de afgelopen maanden ruim 3000 mensen weg, maar er staan vermoedelijk nog 1500 namen op de evacuatielijst. Er is geen duidelijkheid over wanneer en hoe zij wegkunnen. 

Evacuaties uit Afghanistan gaan vooral op twee manieren: met een vlucht vanaf de luchthaven van Kaboel naar Doha in Qatar of over land via Pakistan.

Advocaat Barbara Wegelin, die de procedure namens de vier gezinnen voerde ‘stelt blij te zijn voor de gezinnen waarvan het ministerie tijdens de zitting van het kort geding heeft toegezegd hen voor begin februari te evacueren.’ ,,Mocht opvolging van die toezegging opnieuw uitblijven, zoals tot nu toe het geval is geweest, dan is hoger beroep zeker niet uitgesloten. We hopen natuurlijk dat dat niet nodig is.” 

Wegeling hoopt ook dat het ministerie alsnog besluit het vierde gezin op de evacuatielijst te zetten. ,,Het gaat om een gezin van een vrouwelijke verdediger van vrouwenrechten, die tevens de zus is van een Nederlandse Afghanistan-veteraan.”

Zo verliep de chaotische evacuatie uit Kaboel: