Storm in zuiden en westen over hoogtepunt heen, nu is het noorden aan de beurt

In Noord-Holland en het Waddengebied stond windkracht 10 en dat kon op de Wadden zelfs nog toenemen tot windkracht 11. Pas aan het begin van de nacht werd het ook in het noorden wat kalmer, zei Wilfred Janssen, weerman bij Weerplaza, rond negen uur vrijdagavond. ,,De komende twee uur kan het nog harder gaan waaien, met windstoten tot 140 kilometer per uur. Boven land krijgen Friesland en Groningen te maken met windkracht acht tot tien, met windstoten tot maximaal 120 kilometer per uur.”

Daarmee is de wind die de noordelijke provincies voor hun kiezen krijgen, goed vergelijkbaar met de storm in het westen van het land eerder. ,,Het is overigens wel een ander windveld van Eunice dan vanmiddag in het zuiden en westen, maar de waarden zijn inderdaad goed vergelijkbaar", zegt Janssen.

Voor steeds meer provincies schaalt het KNMI de waarschuwingscode intussen af. De provincies Utrecht, Zuid-Holland en Zeeland hebben na Noord-Brabant, Gelderland en Overijssel vanavond rond 21.30 uur de code geel gekregen. In Noord-Holland, Flevoland, Friesland, het IJsselmeergebied en het Waddengebied geldt nog code rood.

In die laatste gebieden komen zeer zware windstoten voor van 100 tot 130 kilometer per uur. In de noordelijke provincies Groningen en Drenthe raast de wind met snelheden van 100 tot 120 kilometer per uur, vandaar dat daar code oranje nog van kracht is. In de gebieden waar code geel van kracht is, komen windstoten van 75 tot 90 kilometer per uur voor.

Het weerinstituut waarschuwt dat door storm Eunice nog altijd aanzienlijke schade en ‘zeer gevaarlijke situaties’ kunnen ontstaan ‘als gevolg van omvallende bomen en rondvliegende voorwerpen’. Naar het einde van de vrijdagavond en in de nacht neemt de wind vanuit het zuiden af.

Eunice gedraagt zich zoals vooraf werd verwacht, stelde Weerplaza-weerman Janssen in een eerdere telefonische toelichting aan het einde van de middag al. Langs de kust werden toen windstoten gemeten tot 140 kilometer per uur. Boven land kwamen stoten tot 120 kilometer per uur voor. 

De grootste uitschieter werd met 145 kilometer per uur gemeten in Cabauw, een dorpje in de Lopikerwaard (provincie Utrecht). ,,Daar trok een bui over, daarbij kan soms heel kort een ontzettend hoge windsnelheid worden bereikt”, zegt Janssen. In Hoek van Holland werd een windstoot van 141 kilometer per uur gemeten.

Als de storm in het westen en zuiden zijn hoogtepunt bereikt heeft, is het noorden van Nederland aan de beurt. ,,Daar begint het nu ook al echt toe te nemen. In het noorden en in het Waddengebied kan het vanavond écht heel hard gaan waaien, met misschien een langere periode windkracht 11, met windstoten tot 140 kilometer per uur.” 

Sinds 14.00 uur gold voor de provincies Zeeland, Zuid-Holland, Noord-Holland, Friesland, Flevoland, het IJsselmeergebied en het Waddengebied code rood. ,,De storm is langdurig en extreem en dat is zeer uitzonderlijk”, meldde een KNMI-woordvoerder vanmiddag aan deze site. Het wordt een van de zwaarste stormen van deze eeuw, verwachtte Weerplaza. 

Meerdere meetpunten noteerden vanmiddag een uur lang gemiddeld windkracht 10. Daarmee werd Eunice officieel een zware storm. Als het een uur waait met die windkracht 11, is er sprake van een zeer zware storm, maar zover is het nog niet gekomen.

_{Tekst gaat verder onder tweet.}

Eunice leidt op veel plekken tot schade. De politie stuurde vrijdagmiddag een NL-Alert naar mobiele telefoons vanwege ‘extreme weersomstandigheden in grote delen van Nederland’. Opgeroepen werd om alleen 112 te bellen bij levensgevaarlijke situaties. Het noodnummer was overbelast door de grote hoeveelheid meldingen in verband met de storm Eunice. 

Veel veiligheidsregio’s hebben het druk met meldingen van stormschade. In verschillende regio’s komen veel meldingen binnen variërend van omgewaaide bomen tot losgekomen dakpannen en dakleer. 

Er overleden in totaal vier mensen door omgewaaide bomen. Bij het Groningse Adorp botste een automobilist tegen een omgewaaide boom Hij raakte bekneld en is aan zijn verwondingen overleden, meldt de politie Groningen. Het ongeluk gebeurde rond 19.30 uur op de N361 tussen Adorp en Sauwerd.

In de regio Amsterdam vielen vanmiddag drie slachtoffers. In Amsterdam-Zuid overleed een persoon die geraakt werd door een omgewaaide boom. Ook in Diemen is iemand overleden, daar viel een boom op een auto. Later overleed in Amsterdam nog een fietser door een omgewaaide boom. 

Op verschillende snelwegen zijn vrachtwagens door de wind gekanteld en zijn bomen of andere voorwerpen op de weg gewaaid. Daardoor gingen verschillende snelwegen deels of helemaal dicht. Dat laatste gold onder meer voor de A16 tussen Rotterdam en Breda bij de Moerdijkbrug (in beide richtingen), De A28 van Amersfoort naar Zwolle tussen Strand Nulde en Strand Horst en diverse snelwegen rond Amsterdam.

Het was op een gegeven moment moeilijk geworden om omleidingen te bedenken ‘want overal is eigenlijk wel wat aan de hand’, zei een woordvoerster van de ANWB vrijdag aan het einde van de middag. ,,Het is echt een chaos op de weg, er zijn ontzettend veel vrachtwagens gekanteld.”

Op diverse plekken, zoals op kanalen in Brabant, werd de scheepvaart gestremd. De veerdienst van en naar Texel ligt er door de harde wind ook uit. De NS besloot gisteren al om de treinen vanaf vrijdagmiddag niet meer te laten rijden. Ook veel bussen rijden niet. 

Supermarktketens Albert Heijn en Jumbo staakten de bezorging om storm Eunice. Vanwege de storm geldt in bepaalde delen van Nederland code rood. AH stopte al met bezorgen vanaf 15.00 uur, Jumbo en onlinesupermarkt Picnic stoppen de bezorging in provincies waar code rood geldt. Wel houden AH en Jumbo hun winkels open. Ook veel bezorgdiensten van maaltijden stuurden hun bezorgers niet de straat op.

Ook veel gebouwen liepen schade op. Diverse dakdelen van het stadion van voetbalclub ADO Den Haag kwamen los en waaiden naar beneden, wat tot gevaarlijke situaties leidde. Elders in Den Haag begon een kerktoren zo hevig te wiebelen, dat omliggende woningen werden ontruimd. Gedacht werd dat de toren instabiel was, maar dat bleek na inspectie ‘van binnen en buiten de kerk’ niet het geval, zei een woordvoerder van veiligheidsregio Haaglanden.

In Delft en Rotterdam moesten opblaasbare sporthallen eraan geloven. In Utrecht liep de test- en vaccinatielocatie van de GGD in de Jaarbeurs schade op, waardoor die vandaag dichtblijft. En in Dongen (Noord-Brabant) waaide een dak van een huizenblok, waardoor tien woningen moesten worden ontruimd.

Het KNMI geeft niet vaak code rood uit. De laatste keer dat code rood werd afgekondigd wegens windstoten was 18 januari 2018. De laatste keer code rood in het algemeen was op 13 juli vorig jaar, toen voor zware regen en wateroverlast.

Het KNMI werkt al jaren met diverse kleurcodes, die staan voor internationale waarschuwingskleuren. Er kunnen voor alle weertypen - neerslag, temperatuur, wind, onweersbuien - code geel, oranje en rood worden uitgegeven. Code rood betekent: onderneem actie, zo staat op de site te lezen.

,,Dit is een weeralarm waarbij extreem weer een grote impact op de samenleving heeft. De weersituatie kan voor zoveel schade, letsel en overlast zorgen dat het maatschappij-ontwrichtend kan zijn. Dit kan heel lokaal zijn. Code rood wordt op zijn vroegst 12 uur uitgegeven voordat het weerfenomeen zich voordoet. Code rood kan ook uitgegeven worden als er een kleine kans is op een extreme weersituatie, maar de veiligheidsrisico’s groot zijn.”

Code groen betekent: geen bijzonderheden. Bij code geel wordt men aangeraden alert te zijn omdat er mogelijk kans is op gevaarlijk weer. Bij code oranje is er grote kans op gevaarlijk of extreem weer waarbij de impact groot is en er kans is op schade, letsel of veel overlast. Dit kan heel lokaal zijn.

Bekijk al onze stormvideo's in onderstaande playlist: