Tienduizenden opvangplekken bij particulieren voorlopig onbenut

,,Wij willen heel graag ondersteunen, maar de eindverantwoordelijkheid voor het koppelen van vluchtelingen aan een adres hoort wel bij de overheid te liggen”, zegt Martijn van der Linden van Vluchtelingenwerk. Terwijl de Nijmeegse burgemeester Bruls, voorzitter van het Veiligheidsberaad, juist verwijst naar organisaties als Vluchtelingenwerk. Volgens Bruls is het voor gemeenten ondoenlijk om ‘met duizenden particulieren contact te houden’.  ,,We doen er niks mee. Ook omdat je niet kunt garanderen dat het enthousiasme er bij de particulieren over drie weken nog steeds is.’’

Gemeenten wijzen op hun websites particulieren met opvangplekken door naar Takecarebnb. Die laatste organisatie heeft inmiddels de beschikking over zo’n 25.000 adressen van gastgezinnen. Dat is inclusief de 9000 adressen van het Haagse initiatief Onderdak Oekraïne, dat goed is voor meer dan 20.000 bedden. En dan is er ook nog roomforukraine.eu van Nijmegenaar Louis de Mast, goed voor nog eens 10.000 adressen. ,,Maar het is aan de overheid om die te koppelen aan vluchtelingen’’, zegt woordvoerder Lilly Wiggers van Takecarebnb, die het schrijnend vindt dat dat nog niet gebeurt. Het rijk moet immers zorgen dat er bijvoorbeeld zorg en onderwijs de vluchtelingen komt en dat ze verzekerd zijn. ,,Dat is echt niet aan ons.’’

Vluchtelingenwerk is heel blij dat particulieren hun huis willen openstellen. ,,Uit de vorige vluchtelingencrisis hebben we geleerd dat het onderbrengen van grote aantallen mensen op grote locaties kan leiden tot afhankelijkheid en passiviteit.” Van der Linden onderstreept dat het feit dat er nog geen besluit is genomen over wie de ‘matching’ gaat doen niet betekent dat er niet volop wordt gewerkt aan de opvang. ,,Het is alleen zo dat als je verantwoordelijkheid spreidt, je krijgt dat iedereen naar elkaar gaat wijzen als er een tekort ontstaat en loop je het risico dat mensen op straat belanden.” 

Gemeenten kiezen vooralsnog voor opvangplekken die ze zelf kunnen regelen. Die opvang, in sporthallen en andere grote locaties, begint wel te lopen. Oekraïners die zich bij een gemeente of aan de landsgrenzen melden, worden via een ‘knooppunt coördinatie en informatie Oekraïne’ over die locaties verdeeld. ,,Er zijn nu 8000 plekken, en daar zijn hebben zich inmiddels 3000 vluchtelingen gemeld”, zegt een woordvoerder van het ministerie van Veiligheid en Justitie. Zij wist erop dat minister Yesilgöz deze week in een brief aan de Tweede Kamer al had geschreven dat het beheer van alle particuliere initiatieven aan non-gouvernementele organisaties is.  

De hulpbereidheid van Nederlanders is groot.  Vluchtelingenwerk liet vandaag weten dat zich de afgelopen twee weken meer dan 11.000 vrijwilligers bij hen hebben gemeld. Dat is een verdubbeling van het aantal vrijwilligers dat de organisatie had.  Vluchtelingenwerk gaat spreekuren verzorgen waar Oekraïners (en Nederlanders) terechtkunnen met vragen over andere hun verblijfsstatus, werk en wonen. Bij Giro555 is al meer dan 130 miljoen euro binnengekomen.