Vijf procent van tieners slikt al slaapmiddel: 'Pas op voor averechts effect'
Een op de twintig jonge tieners slikt elke week melatonine als slaapmiddel. Dat is niet zonder gevaar. Onderzoekers waarschuwen voor het pilletje dat gewoon bij de drogist in het schap ligt: bij verkeerd gebruik kan het slaapproblemen zelfs verergeren.
Delen per e-mail
Melatonine is een slaaphormoon dat het lichaam zelf aanmaakt. Het wordt geproduceerd in de hersenen en geeft het lichaam ’s avonds een seintje dat we naar bed moeten. In Nederland zijn de pilletjes zonder recept verkrijgbaar en worden ze gebruikt om slaapritmeproblemen te behandelen bij volwassenen.
Uit onderzoek van het Erasmus MC in Rotterdam onder 871 kinderen, met een gemiddelde leeftijd van 11 jaar, blijkt dat de pilletjes ook populair zijn onder jongeren. Ouders denken daarmee de korte of slechte slaap van hun kind te verbeteren. ,,We zijn geschrokken van de cijfers”, zegt slaaponderzoeker en promovendus Elize Koopman-Verhoeff. ,,We weten namelijk niet of melatonine op lange termijn schadelijke effecten kan hebben op kinderen. Daar is eerst meer onderzoek voor nodig.” De pilletjes worden nu vaak ingenomen zonder recept of advies over de dosering en tijdstip van toediening. Daarom moeten ouders met slaapproblemen bij hun kind eerst naar de dokter gaan, vindt Koopman-Verhoeff.
Kinderen met autisme of ADHD kunnen wel baat hebben bij extra melatonine, zegt de Rotterdamse onderzoeker. Zij zijn ’s nachts actiever en worden tussendoor vaker wakker.
Maar voor andere slechte slapers ligt het anders. Ongeveer een kwart van de kinderen kampt met slaapproblemen in de kindertijd, bleek uit eerdere studies. Wie dan melatonine te kort voor het slapen gaan inneemt, of ’s nachts tijdens het woelen, kan daarmee zijn biologische klok juist van slag brengen. De zelfgeproduceerde melatonine is ‘s morgens uit het lichaam, maar als de extra ingenomen melatonine nog niet is afgebroken redeneert deze klok dat het nog nacht is. De klok stelt zichzelf dan bij naar een later tijdstip. ,,Het effect is dan averechts: het kind slaapt juist later in”, legt Van Someren uit.
Klok
Hij raadt aan om eerst naar behandelingen te zoeken waarbij het risico op schadelijke effecten minder groot is. ,,Als de biologische klok van je kind in de war is en hij ’s ochtends zijn bed niet uit wil komen, zou ik eerst een lamp in de slaapkamer zetten die het ochtendgloren simuleert. Ook dat kan het slaap-waakritme weer in balans brengen.”
Echt bewezen nuttig is melatonine volgens hem bij een jetlag. Maar dan alleen wanneer je naar het oosten vliegt, bijvoorbeeld naar Japan en wanneer je een heel zorgvuldig schema aanhoudt. ,,Slik een paar dagen voor je reis een pilletje vijf uur voordat je normaal gesproken in slaap valt. Ga een uur eerder naar bed, sta ook een uurtje eerder op en ga dan direct het heldere licht in. Doe dat elke volgende dag allemaal steeds een uur eerder. Zo kun je je biologische klok een uur per dag vervroegen om alvast te wennen aan de nieuwe tijdzone.”
Slaaponderzoeker Koopman-Verhoeff benadrukt dat een nachtje slecht slapen geen kwaad kan. ,,Zo’n nacht hebben we allemaal wel eens. Grijp niet gelijk naar de melatoninepilletjes.” Zij raadt ouders aan om een vaste bedtijd af te spreken met hun kind. Een 11-jarige heeft 9 à 10 uur slaap nodig. ,,Rust en regelmaat doet hen goed.”
Ook slapen kinderen rustiger wanneer ze in het half uurtje voor bedtijd minder prikkels hoeven te verwerken: ,,In de avond is fel licht van mobieltjes, tv-schermen of de slaapkamerlamp af te raden. Die remmen de aanmaak van natuurlijke melatonine.”
Ook het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen benadrukt dat kinderen voorzichtig moeten zijn met het gebruik van melatonine.
Langlopend bevolkingsonderzoek
De studie onder 871 kinderen maakte onderdeel uit van het langlopende bevolkingsonderzoek Generation R. In deze studie wordt onderzoek gedaan naar de gezondheid van kinderen en hun ouders in Rotterdam. De ouders werden geïnterviewd over het slaapgedrag van hun 11-jarigen. De kinderen hielden zelf negen dagen een slaapdagboek bij en kregen in die week ook een speciaal horloge om dat beweging meet. Daarmee konden de onderzoekers inschatten wanneer de kinderen wakker waren of sliepen.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
UPDATE/VIDEO Zus (29) Robin van Roosmalen omgekomen bij ongeluk A2, Bossche kickbokser zelf zwaargewond
DEN BOSCH/NIEUWEGEIN - Meervoudig kickbokskampioen Robin van Roosmalen en zijn zus zijn woensdagmiddag betrokken geraakt bij een ernstig ongeluk op de vluchtstrook van de A2 bij Nieuwegein. Melissa van Roosmalen (29) overleed daarbij. -
PREMIUM
Interview Els (30) overleefde schipbreuk: ‘Na acht uur zwemmen besefte ik dat we het zouden redden’
Het verhaal van de schipbreukeling Els Visser klinkt als een filmscenario. Na acht uur zwemmen wacht ze op een eiland een nacht lang op redding. Wat doet het met je als je zo’n ramp overleeft? ,,Het is goed om zo nu en dan dat moment van doodsangst te doorvoelen.” -
‘Overheid te laat bij ruim twee derde Wob-verzoeken’
Ministeries zijn in veel gevallen te laat met het verstrekken van documenten die door journalisten en andere derde partijen worden opgevraagd. Dat schrijft RTL Nieuws. -
Bertus (89), die dankzij wensambulance nog naar begrafenis van zijn Will kon, een dag later overleden
Hij kon de begrafenis van zijn Will nog net bijwonen. Dankzij het Hardenbergse ziekenhuis en de Wensambulance Oost-Nederland. Een dag na het afscheid van zijn echtgenoot, is ook Bertus de Groot overleden. Beide echtelieden zijn 89 jaar oud geworden. -
VIDEO Justitie: Lotte (14) kwam door ernstig misdrijf om het leven
De drie verdachten die betrokken zouden zijn bij de dood van de 14-jarige Lotte uit Almelo blijven vast zitten. De rechter-commissaris heeft hun gevangenhouding donderdagmiddag verlengd met twee weken.
-
Kind valt uit raam van vakantiehuisje en raakt zwaargewond in Kaatsheuvel
Op het vakantiepark van Landal GreenParks aan de Duinlaan in Kaatsheuvel is zaterdagmorgen een kind uit een raam gevallen en zwaargewond geraakt. -
PREMIUM
Lodewijk Asscher: op handen gedragen in Amsterdam, afgedankt in Den Haag
Lodewijk Asscher was het bekendste politieke zondagskind dat het Amsterdamse stadhuis in lange tijd heeft voortgebracht. De PvdA’er zette de stad naar zijn hand. ‘Ik accepteer het als mensen teleurgesteld zijn in wat ik wel en niet heb bereikt.’ -
‘Langste fastfooddrive-thru van Europa’ op Vliegveld Twenthe
Evenementenlocatie Vliegveld Twenthe en de Enschedese stadsbrouwerij Stanislaus Brewskovitch slaan de handen ineen en gaan in het weekeinde van 23 en 24 januari de naar eigen zeggen ‘langste fastfooddrive-thru van Europa’ inrichten op de ‘strip’ van de voormalige vliegbasis. Een strook asfalt van een kilometer lang.