We eten gezonder: méér plantaardig en minder rood en bewerkt vlees

We eten meer groenten, en dan vooral tomaten, aubergine, komkommer, paprika en avocado. In de afgelopen jaren zijn we meer fruit gaan eten: van 117 naar 129 gram per dag. Ook eten we ruim 20% minder rood- en bewerkt vlees, vergeleken met de meting in 2007 – 2010. En er is een daling te zien in de hoeveelheid gedronken suikerhoudende dranken, als frisdranken of vruchtensappen; er wordt meer thee en water gedronken.

Het zijn enkele uitkomsten uit de nieuwe Voedselconsumptiepeiling (VCP), waarin het voedselpatroon van een wisselende groep van ongeveer 3.500 kinderen en volwassenen in kaart wordt gebracht door het RIVM. Met deze gegevens kunnen beleidsmakers en professionals aan de slag voor gezonde voeding, duurzaam en veilig voedsel, voorlichting en voedingsonderzoek.

De peiling laat ook zien dat Nederlanders in de leeftijd van 7 tot en met 69 jaar meer groente per dag eten. We eten in de laatst gemeten periode (2019 – 2021) gemiddeld 163 gram per dag. Een eerdere periode (2012 – 2016) was dat nog 135 gram en eentje daarvoor (2007 – 2010) 128 gram. Het advies van het Voedingscentrum is minimaal 250 gram.

Toch is het percentage volwassenen dat dat aan de richtlijn voor groente voldoet hiermee ‘pas’ 29%. Bij de vorige peiling was dit nog 16%. En dat is een duidelijke kanttekening vanuit het RIVM: hoewel de getallen omhoog gaan, houden ver uit de meeste Nederlanders zich nog níet aan de richtlijnen voor goede voeding, waarin de Gezondheidsraad (GR) op een rij heeft gezet welke voedingsmiddelen- en welke patronen voor een betere gezondheid kunnen zorgen. Denk daarbij aan het advies om voldoende groente en fruit en volkorenproducten zoals brood te eten.

„De uitkomsten laten zien dat we er nog niet zijn”, zegt Caroline van Rossum, senior voedingskundige bij het RIVM. Ze noemt de uitkomsten ‘zeker een goede stap in de richting’. „Maar het is een aandachtspunt dat we niet zo goed de richtlijnen volgen.”

De onderzoeker ziet in de uitkomsten verschillen tussen groepen mensen. Zo is er ongelijkheid te zien tussen hogeropgeleiden- en lageropgeleiden; de eerst genoemde groep eet meer groente en fruit en minder rood en/of bewerkt vlees.

„Er zijn ook verschillen te zien tussen mannen en vrouwen. Mannen drinken bijvoorbeeld meer zuivel, eten meer volkorenbrood en drinken ook meer alcohol. Vrouwen drinken meer thee, waarvan het advies drie koppen per dag is. Ze gebruiken meer voedingssupplementen dan mannen. Het advies daarbij is dit níet te slikken, tenzij je het advies hebt gekregen dit wel te doen. Dat is anders bij vrouwen die boven de 50 jaar zijn en bij mannen die boven de 70 zijn: daarbij is de aanbeveling extra vitamine D te nemen.”

Waarom er beter gegeten wordt is in het onderzoek niet nagevraagd, om mensen niet te beïnvloeden, zegt Van Rossum. „Antwoord op die vraag is gissen. Wat we weten, is dat er meer aandacht is voor gezonde voeding, dat in 2015 de richtlijn van de Gezondheidsraad uitkwam en in 2016 de bekende Schijf van vijf op basis van de nieuwste richtlijnen. Dat kan ermee te maken hebben.”

Hoe de Voedselconsumptiepeiling er in de toekomst uit gaat zien, is volgens Van Rossum niet te zeggen. „De crisis heeft daar wellicht ook invloed op.”

Kunnen mensen wel zonder vlees? Is het wel gezond? Robbyn Jansen zocht het uit:

Bekijk onze beste video’s op het gebied van koken en eten in onderstaande playlist: