Weerstand tegen prik nog groot in de zorg: ‘Het is twee voor twaalf’

Het Europees Geneesmiddelenagentschap (EMA) beslist vandaag over de toelating van de coronavaccins van Pfizer en BioNTech. Over 2,5 week moeten de eerste Nederlanders een vaccinatie krijgen. Personeel van verpleeg- en verzorgingshuizen is als eerste aan de beurt, maar juist die groep is het minst bereid om zich te laten inenten. 

Luister voor het laatste coronanieuws naar de AD Nieuws Update:

De AD Nieuws Update verschijnt elke werkdag op Spotify en Apple Podcasts.

Van het personeel in verpleeg- en verzorgingstehuizen zegt ruim een vijfde een inenting zeker niet te willen en 13 procent ‘denkt van niet’. Nog eens 18 procent twijfelt. Dat blijkt uit onderzoek onder meer dan negenduizend werknemers in de sector zorg en welzijn door vakbond FNV. In de leeftijdsgroep tot en met 30 jaar zegt slechts een kwart zich te laten vaccineren.

Omdat het vaccin op 80 graden onder nul bewaard moet blijven, is het lastig om ouderen als eerste te prikken. Door het personeel er omheen te vaccineren hoopt het kabinet alsnog deze kwetsbare groep te beschermen. 

Uit het onderzoek blijkt dat er twijfel is over de wetenschappelijke basis van het vaccin, doordat het versneld is ontwikkeld. Bovendien zijn er zorgen over bijwerkingen. Kitty Jong, vicevoorzitter van de FNV: ,,Zorgmedewerkers die er niet positief tegenover staan voelen zich proefkonijnen of vinden het spannend als eerste aan de beurt te zijn. Deze mensen snappen dat ze met kwetsbare ouderen werken, maar maken zich ook zorgen over hun eigen gezondheid.”

Van de ondervraagde zorgmedewerkers uit andere zorg- en welzijnssectoren zou zo’n 56 procent zich (waarschijnlijk) wél laten vaccineren. De grootste bereidheid is er bij werknemers van universitaire medische centra (69 procent).

Arts-microbioloog en hoogleraar Hans Zaaijer noemt de vaccinatiebereidheid ‘teleurstellend’. ,,Als het zo somber is voor de hele bevolking haal je de grens voor groepsimmuniteit misschien niet, daarvoor moet ruim 60 procent immuun zijn.” Wordt die grens gehaald, dan verwachten kenners dat het virus uitdooft.

_{Tekst gaat verder onder grafiek}

Voor programmamanager van het coronavaccinatieprogramma Hans van Vliet zijn de uitkomsten ‘niet onverwacht’. ,,Ook bij de griepprik staan verpleegkundigen vaak niet vooraan. Al had ik de vaccinatiebereidheid bij aanvang liever hoger gezien.”

De FNV denkt dat veel twijfelaars nog wel over de streep zijn te trekken als er goed naar ze wordt geluisterd én ze duidelijke antwoorden krijgen op hun vragen. Jong: ,,Het is twee voor twaalf.’’ Zij pleit voor betere voorlichting en hoopt dat premier Rutte meer begrip zal tonen voor de zorgen.

Als dat niet werkt, moeten er consequenties voor de werknemers komen, vindt hoogleraar Zaaijer. ,,Als je in een instelling werkt met kwetsbare mensen dan mag je eisen dat die meedoen aan bepaalde vaccinaties. Punt. Er bestaat geen recht om ongevaccineerd dat werk te mogen uitoefenen.” Voor mensen die al in dienst zijn, kan dit betekenen dat ze een andere taak krijgen, en niet meer met kwetsbare groepen mogen werken. Zaaijer: ,,Het mooiste is dat je die mensen overtuigt om zich te laten vaccineren, want je kunt het niet afdwingen.”

Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) hoopt nog steeds op een zo hoog mogelijke vaccinatiegraad. ,,We begrijpen dat er nog twijfels en vragen leven”, reageert een woordvoerder. De komende weken breidt het ministerie de publiekscampagne uit met advertenties, sociale media en radio- en televisiespots. Daarin richt het ministerie zich op specifieke doelgroepen, zoals zorgmedewerkers.