Over vertrekkers, bedankers en zetelschuivers in extra Statendebat Brabant: motie van afkeuring tegen Forum-gedeputeerde verworpen

Oppositiepartijen kondigden vooraf al een scherp debat aan. Dat kwam er. D66 legde na urenlang vergaderen een motie van afkeuring op tafel aan het adres van Forum-gedeputeerde Eric de Bie. De partij rekende hem, samen met de collega’s van GroenLinks, SP en PvdA, onder andere aan dat hij de landelijke Forum-perikelen vermengt met Brabant. De motie haalde het bij lange na niet: 18 voor, 36 tegen.

 ,,U stoort zich blijkbaar niet aan de uitlatingen van Thierry Baudet, het verkondigen van complot-theorieën en ontkennen van de corona-pandemie”, constateerde D66-fractievoorzitter Ine Meeuwis daarvoor al. De antwoorden van De Bie waren klaarblijkelijk niet bevredigend. 

,,Hoe geloofwaardig is gedeputeerde De Bie nog?”, beet ook SP-collega Maarten Everling eerder op de ochtend al op niet mis te verstande wijze het spits af. Hij sprak van ‘kiezersbedrog’ en ‘zetelroof’. ,,Ik heb het gevoel dat ik in GTST zit. Het is beschamend”, zei hij. Halverwege de middag diende Everling namens de SP een motie in, getiteld ‘brevet van onvermogen’. Hij had moeite met het ‘gebrek aan ‘reflectie’ bij met name CDA en Forum voor Democratie. Ook die motie haalde het ruimschoots niet. 

Gedeputeerde De Bie zei eerder wel dat hij het ‘zichzelf aanrekent’ dat het vertrouwen in de Brabantse politiek een deuk heeft opgelopen door al het gekrakeel. ,,Maar wij hebben dit niet gewild.” De Forum-gedeputeerde wilde geen antwoord geven op de vraag (van meerdere kanten) of hij afstand wil doen van uitlatingen van Baudet over bepaalde bevolkingsgroepen, corona en klimaat. 

,,Er is bij mij geen plaats voor discriminatie, antisemitisme of wat dan ook”, aldus De Bie. ,,Ik wil niet ingaan op uitspraken van welke landelijke politicus dan ook. Ik wil afgerekend worden op prestaties in Brabant. Ik blijf zeggen: er is bij mij geen ruimte voor welk extremisme dan ook. Ik zit hier in Brabant.”

,,Het laatste wat we nodig hebben is onvolwassen en onstabiel bestuur”, vond Hagar Roijackers namens GroenLinks. ,,Je weet zeker dat er slecht voor Brabanders gezorgd gaat worden in deze constructie. Alle energie gaat naar het gedoe, niet naar besturen.” Ze opteerde voor een nieuwe, stabiele coalitie. PvdA en D66 deden hetzelfde.

VVD-fractievoorzitter Suzanne Otters concludeerde dat ze maar al te goed snapt dat ‘het vertrouwen van de Brabantse burger in de politiek een deuk heeft opgelopen’. ,,Maar de VVD is daar niet verantwoordelijk voor.” Ze zegt niet te hebben overwogen de samenwerking met Forum voor Democratie te beëindigen. ,,Laat ons het werk afmaken, dat doen we ook graag met Forum en JA21 (de Forum-afplitsers, red.). Er ligt juist een kans voor Statenleden in deze vernieuwde samenwerking. De Brabantse politiek verdient rust.”

Daar haakte ook Ankie de Hoon (CDA) op in. De fractievoorzitter benoemde dat ‘Brabanders niet zitten te wachten op politiek gekrakeel’. ,,Het moet weer over de inhoud gaan. Wat de uitkomst van dit debat ook is: wat het CDA betreft gaan we met alle partijen samenwerken.”

Camiel van der Meeren, de nieuwe fractievoorzitter van Forum, werd het vuur behoorlijk aan de schenen gelegd. Hij moest grif toegeven dat ‘Den Haag een stukje is binnengekomen in Brabant’. Van der Meeren noemde de breuk binnen zijn partij ‘jammer’. ,,Maar dat verandert niets aan de koers die is ingezet.” 

De FvD’er heeft het met de vijf partijen die nu samen het Brabantse bestuursakkoord blijven ondersteunen over een ‘duurzame oplossing’ voor Brabant. ,,Er zijn harde afspraken gemaakt met onze fractieleden over hun rol tijdens de landelijke verkiezingscampagnes en daarna. Daar heb ik alle vertrouwen in.” Hij doelde onder andere op het feit dat Hans Smolders óók Statenlid blijft als hij voor Forum de Tweede Kamer in gaat. 

Willem Rutjens heeft plots een sleutelpositie met zijn JA21 - of Groep Rutjens zoals de provinciale fractie officieel heet. De drie Statenleden die zich afsplitsten, committeren zich volgens Rutjens volledig aan het bestuursakkoord. ,,Die principes van samenwerking gelden nog steeds, maar niet langer binnen de oude Forum-fractie. Die afspraak bleek niet te werken. Ik was daarin wat naïef, misschien door politieke onervarenheid. Voordat het tot spanningen zou leiden, zijn we uit elkaar gegaan.”

Het ingelaste debat is er op verzoek van zeven fracties gekomen. Ze willen duidelijkheid over de nieuwe politieke situatie die in Brabant is ontstaan. Het begon met het vertrek van Forum-Statenlid Stijn Roeles vorige week maandag. Daarna was er de breuk bij coalitiepartner Forum voor Democratie afgelopen zaterdag. Die fractie viel in twee kampen uiteen: Forum en JA21.

FvD slaagde er vervolgens niet in om de zetel die Roeles liet in te vullen. De lijst met haalbare kandidaten is uitgeput, waardoor de coalitie haar meerderheid verloor. Maar een dag later was daar plots Chris Spooren, Statenlid van 50Plus die met een overstap naar het CDA de politieke orde wat dat betreft weer herstelde.    

Dit verhaal wordt gedurende de dag geüpdatet.