Dit gebeurde er vannacht: Sjevjerodonetsk dreigt te vallen en ereprijs voor Oekraïense hond

Sjevjerodonetsk ligt al dagen onder vuur en wordt omsingeld door de Russen, er zouden honderden doden zijn gevallen. Ongeveer 15.000 inwoners zijn in de stad achtergebleven, zij schuilen zoveel mogelijk in kelders voor de bombardementen. Haidai heeft het over een zeer moeilijke situatie. Volgens hem zijn er voldoende middelen om de verdediging van de stad vol te houden, maar kan het zijn dat het Oekraïense leger zich om tactische redenen terugtrekt. De Russen zijn inmiddels in de stad. Sjevjerodonetsk is een van de laatste steden van Loehansk (Donbas-regio) die Oekraïne in handen heeft.

In de andere provincie van de Donbas, Donetsk, zijn afgelopen nacht door Russische aanvallen vijf burgers omgekomen. Dat meldt gouverneur Pavlo Kirilenko op Telegram. ‘Vrijdag  hebben de Russen vijf burgers van Donbas gedood en vier anderen verwond.’

Volgens het Oekraïense leger hebben de Russen woonwijken en infrastructuur onder vuur genomen met artillerie, tanks, mortieren en vliegtuigen. ‘De bezetters hebben 49 plekken in de provincies Donetsk en Loehansk beschoten’, staat in een vrijgegeven verklaring. De Oekraïners zouden zestig Russische strijders hebben gedood en vijf tanks hebben vernietigd. Volgens de regering zijn tientallen bewoners uit de Donbas geëvacueerd.

Ook de Oekraïense president Volodimir Zelenski omschrijft de strijd in de Donbas als zeer moeilijk. ,,Moskou gebruikt daar een maximum aan artillerie en reserves’’, zei Zelenski vrijdag in zijn avondvideotoespraak. ,,Er zijn raket- en luchtaanvallen. Het Oekraïense leger verdedigt het land met alle momenteel beschikbare middelen. We doen er alles aan om het leger te versterken”, verzekerde de president.

In een interview met Nieuwsuur  zei Zelenski gisteravond dat hij er zeker van is dat zijn land de oorlog tegen Rusland gaat winnen, maar dat moet niet te koste gaan van alles. ,,We willen vechten tot de laatste snik, maar niet tot de laatste mens.” Als Rusland blijft doorgaan met vechten, vallen er volgens hem niet tienduizenden, maar honderdduizenden doden.

Tijdens het interview toonde Zelenski er weinig begrip voor dat de Nederlandse politiek terughoudend is over een Oekraïens lidmaatschap van de Europese Unie.  Hij vindt dat de kandidatuur een belangrijk signaal zou afgeven dat de EU Oekraïne steunt. ,,Het volk steunt ons.’’

Zelenski vertelde in de actualiteitenrubriek dat hij donderdag nog met de Nederlandse premier Mark Rutte had gesproken over dit vraagstuk. ,,Ik zei heel open: als je vindt dat er in de EU geen plek voor ons is, dan moet je dat duidelijk zeggen.” Dat de premier daarop antwoordde dat Oekraïne eerst een aantal stappen zal moeten doorlopen, ziet Zelenski als een knieval voor de Nederlandse politiek. ,,Ik snap ook wel dat hij in een lastige spagaat zit. De politieke meningen in Nederland lopen namelijk uiteen.”

Volgens de Oekraïense president zijn er geen goede redenen om het land het kandidaat-lidmaatschap te ontzeggen. Hij trok onderzoeken in twijfel over de mate van corruptie in zijn land, en reageerde zichtbaar gepikeerd op vragen van interviewer Mariëlle Tweebeeke hierover.

Ook betwijfelde Zelenski dat het nog vele jaren, zo niet decennia zou duren voordat een EU-lidmaatschap in beeld is, zoals onder anderen Rutte gezegd heeft. ,,Ik hoorde ook dat Poetin in drie dagen Oekraïne zou bezetten.” Hij zinspeelde erop dat onderschat wordt hoe snel Oekraïne zich kan ontwikkelen. ,,Er zijn hervormingen die we nog moeten en willen doorvoeren. En dat doen we niet voor de EU maar juist voor onszelf”, aldus Zelenski.

Vanwege de oorlog heeft de Oekraïens-orthodoxe kerk van het Moskouse Patriarchaat haar ‘volledige autonomie en onafhankelijkheid’ van Moskou uitgeroepen. Wat het conflict betreft, zijn ze het niet eens met het standpunt van de Moskouse Patriarch Kirill, zei de kerk vrijdag in Kiev.

Ze veroordelen de oorlog en doen een beroep op Oekraïne en Rusland om het onderhandelingsproces voort te zetten en het bloedvergieten te stoppen. Kirill, hoofd van de Russisch-orthodoxe kerk, staat stevig achter de Russische president Vladimir Poetin in de oorlog in Oekraïne.

Binnen de kerk was de druk toegenomen om met Moskou te breken. Honderden priesters hadden zelfs opgeroepen tot een kerkelijk tribunaal tegen de patriarch. De Oekraïens-orthodoxe kerk van het Patriarchaat van Moskou is qua aantal gemeenten de grootste van de drie reguliere kerken in Oekraïne.

Van de ruim 6,6 miljoen Oekraïners die het land vanwege de oorlog zijn ontvlucht, zijn er 2,9 miljoen vanuit een buurland doorgereisd naar een ander Europees land. Een woordvoerster van VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR deelde dat getal gisteren mee.

Polen is het belangrijkste buurland van Oekraïne waar mensen naartoe zijn gevlucht. Begin maart kwamen daar 100.000 vluchtelingen per dag aan. Dat aantal is in mei gezakt naar zo’n 20.000. De meeste Oekraïners die verder Europa introkken, zijn naar Duitsland, Tsjechië en Italië gegaan. In Nederland hebben sinds het begin van de oorlog op 24 februari ruim 60.000 Oekraïense vluchtelingen zich bij een gemeente ingeschreven.

Op het filmfestival van Cannes is een ereprijs uitgereikt aan de Oekraïense mijnspeurhond Patron. De Jack Russel  kan bommen en mijnen ruiken. Met zijn neus redt hij levens. Hij gaat regelmatig met een team van mensen op pad om explosieven op te sporen en onschadelijk te maken. Hij kreeg eerder al een medaille van president Zelenski. De prijs werd in Cannes in ontvangst genomen door een vertegenwoordiger van de Oekraïense delegatie. ,,Patron kan hier niet zijn omdat hij thuis zo hard nodig is.’’ 

De poedel Brit, die onder de naam Beast in de film War Pony  van Riley Keough en Gina Gammell schittert, werd vrijdag gekroond tot winnaar van de Palm Dog Award. De hond kreeg een rode leren halsband als trofee.