Eerste Hongkonger veroordeeld onder omstreden Chinese wet: 9 jaar cel voor vlag met leus

Omdat het de eerste veroordeling betreft, wordt de uitgesproken strafmaat gezien als een belangrijke graadmeter voor vergelijkbare rechtszaken in de toekomst. De straf valt uiteen in 6,5 jaar voor de separatisme-aanklacht en 8 jaar voor terrorisme. Doordat de straffen grotendeels tegelijkertijd uitgezeten kunnen worden, vormen zij in praktijk een straf van 9 jaar cel.

De Hongkonger Tong Ying-kit reed 1 juli vorig jaar - kort nadat de wet van kracht was gegaan - met zijn motor in op agenten van de oproerpolitie. Hij had een protestvlag bij zich met daarop leuzen tegen de Chinese inmenging in Hong Kong. 

Justitie ziet dat als een oproep tot separatisme. De drie rechters gaan daarin mee. Ze vinden dat de slogan ‘Bevrijd Hongkong, revolutie van onze tijd!’ anderen kan aanzetten tot een daad van separatisme, wat onwettig is. Ook oordeelden ze dat Ying-kit een ‘politieke agenda’ had en dat zijn acties ‘ernstige schade aan de samenleving’ veroorzaakten, melden lokale media.

Omdat de agenten door zijn actie gewond raakten, werd Ying-kit ook aangeklaagd voor gevaarlijk rijgedrag. Maar dat lieten de rechters buiten beschouwing.

Ying-kit, die voorheen als ober werkte, had levenslang kunnen krijgen. Zijn advocaat had de rechters gevraagd om de straf voor zijn cliënt laag te houden. Hij betoogde dat het publiek ook zonder hoge straf zich al wel bewust was van de ernst van de zaak.

Bovendien omschreef hij Ying-kit als ‘een fatsoenlijke jongeman’ die slechts iets ‘doms’ had gedaan. De opruiing waarvoor zijn cliënt werd aangeklaagd, was volgens hem bovendien ‘van kleine aard’. Hij gaf na de uitspraak dan ook aan tegen de straf in beroep te zullen gaan.

De rechtbank ging op de meeste punten niet mee in deze argumentatie. Een van de drie rechters, Esther Toh, verklaarde dat als Ying-kit schuld had bekend, dit de duidelijkste ‘uiting van berouw’ was geweest. Bovendien oordeelden de rechters dat Ying-kit zijn motor als een potentieel dodelijk wapen gebruikte, en dat zijn handelen de politie ‘opzettelijk uitdaagde’.

Ying-kit hield vol dat hij nooit heeft opgeroepen tot afscheiding van Hong Kong van China. Zijn advocaat beweert dat het een ‘ongeluk’ was. Over het proces is veel te doen geweest. Het vond plaats zonder een jury. Dat is in strijd met de rechtstraditie in Hong Kong. De drie rechters waren bovendien geselecteerd door de pro-Chinese bestuurder van Hong Kong, Carrie Lam.

Tong werd al eerder schuldig bevonden, maar de rechters hebben er nu ook een straf aan gekoppeld. Na zijn veroordeling sprak Amnesty International van een ‘zwarte dag voor de mensenrechten’. ,,De veroordeling van Tong Ying-kit is een belangrijk en onheilspellend moment voor de mensenrechten in Hong Kong’’, zegt Yamini Mishra van Amnesty International.

Dat hij veroordeeld is op basis van een vlag is volgens Amnesty een schending van het internationaal recht. Mishra: ,,Dit voelt als het begin van het einde van vrijheid van meningsuiting in Hongkong.’’

Inmiddels zijn ruim honderd personen onder de veiligheidswet aangeklaagd, onder wie journalisten en prodemocratische activisten. Onder hen ook Jimmy Lai, ex-baas van het opgedoekte prodemocratische blad Apple Daily.

De meesten van de opgepakte Hongkongers komen niet in aanmerking voor vrijlating op borgtocht. Ze moeten in de gevangenis hun proces afwachten.

De omstreden veiligheidswet is uitgegroeid tot het belangrijkste instrument van China’s hardhandige optreden tegen de pro-democratiebeweging. Peking wil met de wet zijn greep op Hong Kong versterken. De veiligheidswet verbiedt staatsondermijnende activiteiten, terrorisme, het streven naar onafhankelijkheid en buitenlandse inmenging.

De regeringen in Peking en Hongkong blijven erbij dat de veiligheidswet nodig was om stabiliteit te brengen na de vaak gewelddadige protesten van 2019. Volgens de Chinese autoriteiten bestaan dit soort wetten ook in andere landen.

Bekijk onze nieuwsvideo’s in onderstaande playlist: