Grootste actieve vulkaan ter wereld uitgebarsten: ‘Nu nog amusement, maar kan gevaarlijk worden’

De bewoners moeten klaar zijn om te evacueren als lavastromen richting bevolkte gebieden beginnen te stromen. De uitbarsting begon zondagavond laat na een reeks vrij grote aardbevingen, zei Ken Hon, de verantwoordelijke wetenschapper bij het Hawaiian Volcano Observatory.

Het publiek wordt gevraagd uit de buurt te blijven van de vulkaan. De lava kan wel dertig tot zestig meter de lucht in schieten uit drie afzonderlijke spleten, die ruwweg 1,6 tot 3,2 kilometer lang zijn. Ook de vulkanische gassen die uit de openingen komen, voornamelijk zwaveldioxide, zijn schadelijk. De luchtkwaliteit op het eiland is op dit moment in het algemeen goed, maar ambtenaren houden het nauwlettend in de gaten. Dat zegt Libby Char, de directeur van het ministerie van Volksgezondheid, volgens persbureau AP.

Inwoner Bobby Camara, geboren en getogen op het Grote Eiland, is waakzaam. Hij heeft in zijn leven drie uitbarstingen van de Mauna Loa gezien. ,,Ik denk dat iedereen zich een beetje zorgen moet maken”, zegt hij. ,,We weten niet waar de stroom heen gaat, we weten niet hoe lang het gaat duren.”

Gunner Mench, eigenaar van een kunstgalerie in Kamuela, heeft ‘de griezelige rode gloed’ gefilmd die over het eiland stroomt. ,,Je kon het de lucht in zien spuiten toen het over de rand van de krater liep”, zegt Mench. ,,Op dit moment is het gewoon amusement, maar de zorg is dat het bevolkte gebieden zou kunnen bereiken.” Mauna Loa zien uitbarsten is een nieuwe ervaring voor veel inwoners van het Grote Eiland, waar de bevolking meer dan verdubbeld is ten opzichte van de 92.000 mensen in 1980. In 1984 was de laatste uitbarsting van de vulkaan.

Hoe lang de vulkaanuitbarsting gaat duren en of deze er later wel voor zorgt dat lava naar bevolkte delen van het eiland stroomt, is volgens woordvoerder Miel Corbett van de Amerikaanse geologische dienst onmogelijk te voorspellen. De wetenschappers waren alert vanwege een recente piek in aardbevingen op de top van de vulkaan. De geologische dienst en de hulpdiensten op Hawaii staan voortdurend in contact met elkaar over de ontwikkeling van de uitbarsting.

Mauna Loa steekt 4169 meter boven de zeespiegel uit (en 5000 meter daaronder) en wordt qua oppervlakte en volume beschouwd als de grootste actieve vulkaan ter wereld. De vulkaan vormt met vier andere vulkanen het Grote Eiland van Hawaii, het meest zuidelijke eiland van de Hawaïaanse archipel met zo’n 200.000 bewoners. Maar Mauna Loa beslaat iets meer dan de helft van het eiland.

De 1247 meter hoge Kilauea-vulkaan op het eiland barstte in 2018 uit. Zevenhonderd woningen werden toen verwoest. Sommige hellingen van Mauna Loa zijn steiler dan die van Kilauea. Als de lava gaat stromen, zal die dus veel sneller naar beneden komen dan in 2018. Zo stroomde de lava na een uitbarsting van Mauna Loa in 1950 in drie uur naar de zee, over een afstand van 24 kilometer.