‘Je belt over Assange? Dit is een open lijn, we moeten voorzichtig zijn’

Wie in Nederland behoort tot het netwerk van Julian Assange? Onder anderen Arjen Kamphuis, zeggen verschillende bronnen vandaag in koor.

De cyberexpert uit Amsterdam ging weleens bij Assange op bezoek in de ambassade; de twee kenden elkaar al voor de ballingschap van de Australische hacker in de Britse hoofdstad. ,,Het is niet zo dat hij echt projecten deed voor Wikileaks’’, zei een vriend van Kamphuis eerder tegen deze site. ,,Arjen heeft gewoon een groot netwerk.’’

Kamphuis is nog altijd spoorloos. Na zijn vermissing werd in de media driftig gespeculeerd over de relatie tussen Wikileaks en Kamphuis, tot frustratie van diens intimi. Een vriendin verweet het klokkenluidersplatform zelfs een ‘show’ te maken van zijn vermissing.

Wikileaks is al tien jaar lang beroemd en berucht om het lekken van miljoenen vertrouwelijke documenten, onder meer over oorlogsmisdaden in Irak, uiterst gevoelige diplomatieke correspondentie (‘cables’) en spionage en hacking door de CIA. De onthullingen brachten vooral de VS keer op keer ernstig in verlegenheid en zo ontpopte Wikileaks-grondlegger Assange zich tot staatsvijand.

Het Nederlandse netwerk van de Wikileaks-oprichter lijkt beperkt. Hacker en XS4ALL-medeoprichter Rop Gonggrijp was in de begindagen van Wikileaks nauw betrokken, maar is tegenwoordig moeilijk te bereiken. Een andere Nederlandse privacy-activist ontmoette de Australische hacker eenmaal, maar wil daar liever niet over praten: ,,Ik word platgebeld, maar ik doe het even niet.’’

Enige angst voor ‘Washington’ kan daarbij een rol spelen. Want nu de Amerikaanse overheid om uitlevering van Assange heeft gevraagd vanwege hacken en samenzwering is het de vraag of Assanges kennissen en Wikileaks-betrokkenen eveneens moeten vrezen voor juridische stappen.

,,Dit is echt een wespennest’’, zegt een bron. ,,Het is geopolitiek, er spelen grote belangen, verschillende overheden zijn betrokken. Wie weet proberen ze wel het hele netwerk plat te leggen. We bellen nu trouwens met een open lijn hè, we moeten oppassen.’’ 

De uitlevering van Assange aan de Verenigde Staten lijkt door te kunnen gaan. De Britten leveren geen verdachten uit als ze daarna de doodstraf riskeren, maar de Amerikaanse aanklacht (samenzwering en computervredebreuk) tegen de Australiër levert hem maximaal vijf jaar gevangenisstraf op, zo heeft het ministerie van Justitie in de VS vanmiddag laten weten.

Hoogleraar Internationaal Recht Geert-Jan Knoops wijst er desgevraagd erop dat Assanges advocaat kan aanvoeren dat het uitleveringsverzoek ‘politiek gemotiveerd’ is. ,,Dan zal zijn verweer kunnen zijn dat zijn vervolging mogelijk door politieke redenen is ingegeven en is het dus de vraag of hem in de VS daardoor wel een eerlijk proces staat te wachten. Voor zijn verdediging ligt hier een belangrijke taak.’’ 

Ecuador gaf Assange in 2012 onderdak in de ambassade in Londen toen hij op borgtocht vrij was. Zweden wilde hem uitgeleverd zien in verband met een onderzoek naar zedenmisdrijven.

Assange vreesde vooral uitlevering aan de VS in verband met het verspreiden van de geheime informatie.