Onderzoekscommissie: aanslag kerstmarkt Berlijn was gevolg van foutenreeks veiligheidsautoriteiten

Volgens commissievoorzitter Stephan Lenz (CDU) is er ‘geen enkele schuldige’ gevonden en zijn er ‘geen individuele fouten’ ontdekt die direct tot de aanslag zouden hebben geleid. De commissie stelde echter tal van fouten vast, vooral door de politie en de Duitse binnenlandse veiligheidsdienst (BfV). ,,Het is de som van deze fouten en nalatigheden die de aanslag mogelijk hebben gemaakt”, tekende nieuwszender RBB24 op. 

Beslissend was volgens de onderzoekscommissie vooral de verkeerde inschatting door de deelstaatrecherche (LKA) van de afgewezen asielzoeker Anis Amri uit Tunesië. Hij stond bekend als een gewelddadige en mogelijk zeer gevaarlijke islamist maar werd in de zomer van 2016 niet meer zorgvuldig geobserveerd en afgeluisterd omdat de recherche zijn zaak om verschillende redenen als niet meer zo ‘explosief’ bestempelde.

Daarnaast kampten de afdelingen van de deelstaatrecherche die verantwoordelijk zijn voor extremisme en islamisme met een personeelstekort in de periode voor de aanslag. Bovendien was de informatie-uitwisseling tussen de immigratiediensten, de recherches van de deelstaten Berlijn en Noordrijn-Westfalen, de Berlijnse afdeling van de binnenlandse veiligheidsdienst én het Openbaar Ministerie (OM) in de Duitse hoofdstad onvoldoende, aldus de onderzoekscommissie.

Daardoor ontbrak het aan ‘consistent management van personen met een risico op het plegen van politiek gemotiveerde misdaden van aanzienlijke betekenis’ en het bundelen van de onderzoeken naar verdachten bij het OM. Daarnaast had Amri zowel ‘s nachts als in het weekend intensiever geobserveerd moeten worden. Zijn afgeluisterde telefoontjes en chats werden niet grondig genoeg geëvalueerd, aldus het onderzoeksrapport. 

De onderzoekscommissie ondervroeg in vier jaar en 64 bijeenkomsten 97 getuigen, onder wie talrijke deelstaatrechercheurs, BfV-medewerkers, officiers van justitie en politici. Ze beschikte over meer dan 1200 dossiers. Het 1235 pagina’s tellende rapport bevat ook afzonderlijke verklaringen van verschillende fracties. 

Een onderzoekscommissie van de Bondsdag - het federale parlement - had onder meer de rol van de landelijke recherche (BKA) geanalyseerd en daar eveneens opvallende inschattingsfouten gevonden over Amri. Hij reed op 19 december 2016 met een gestolen vrachtwagen in op bezoekers van de kerstmarkt op het Breitscheidplatz bij de Gedächtniskirche in hartje Berlijn.

_{Tekst gaat verder onder de foto.}

Een evaluatiecommissie kwam negen maanden na de terreuraanslag al tot de conclusie dat de politie veel te laat reageerde. Zo kwam de zoekactie naar de aanslagpleger pas drie uur later op gang. Op dat moment hadden de agenten de omgeving van de Breitscheidplatz nog niet afgezocht en werd er ook niet gecontroleerd op de straten en stations die als vluchtweg konden dienen. Amri, die alleen handelde, kon Berlijn zo ongehinderd verlaten en werd vier dagen later, na ook even in Nederland te zijn geweest, in Noord-Italië doodgeschoten. 

Bekijk onze nieuwsvideo’s in onderstaande playlist: