Paus weigert ontslag Duitse aartsbisschop ondanks fouten bij misbruikzaken

Heße, sinds 2015 aartsbisschop van Hamburg, had paus Franciscus medio maart zijn ontslag aangeboden na de presentatie van de resultaten van een extern onderzoek naar misbruikzaken in het bisdom Keulen. Daar was hij tussen 2006 en 2014 personeelschef en vicaris-generaal. Uit het onderzoeksrapport bleek dat de afgelopen decennia in het bisdom ruim 300 kinderen seksueel zijn misbruikt door ruim 200 mogelijke verdachten. Tientallen hoge kerkfunctionarissen stopten de ontuchtzaken in de doofpot.  

Het rapport pleitte de Keulse kardinaal Rainer Maria Woelki vrij maar beschuldigde een tiental geestelijken van fouten bij de afhandeling van misbruikzaken. Onder hen Stefan Heße, die elf keer zijn plicht verzuimde in de omgang met negen vermeende misbruikers. In het bijzonder verzuimde hij kerkelijke procedures te starten om beschuldigingen van misbruik op te helderen en meldde hij verschillende gevallen niet aan de openbare aanklager of het Vaticaan. Heße benadrukte na het aanbieden van zijn ontslag en opschorten van zijn werkzaamheden dat hij altijd naar eer en geweten had gehandeld en nooit had deelgenomen aan een doofpotaffaire.

Volgens het Vaticaan probeerde hij niet opzettelijk zaken te verdoezelen en waren zijn persoonlijke procedurefouten vooral te wijten aan de chaotische omstandigheden in het toenmalige bestuur van het aartsbisdom Keulen. Daarom vraagt paus Franciscus de Hamburgse aartsbisschop zijn ambt voort te zetten ‘in de geest van verzoening’. 

Heße bevestigt in een verklaring dat hij zijn ambt weer wil uitoefenen. ‘Ik ben me er terdege van bewust dat het niet bepaald gemakkelijk zal zijn mijn dienst te hervatten’, schrijft hij. De Duitse bisschoppenconferentie reageert opgelucht op de beslissing van de paus. Het Centraal Comité van Duitse katholieken is ‘geschokt’ op het aanblijven van de aartsbisschop van Hamburg. ,,Als verkeerde beslissingen geen persoonlijke gevolgen hebben, is dat een klap in het gezicht van degenen die te maken hebben met seksueel geweld’’, staat in een verklaring. 

Het aartsbisdom Keulen verkeert door het misbruikschandaal in een vertrouwenscrisis. Paus Franciscus gelastte een apostolische visitatie en stuurde er twee onderzoekers van de Rooms-Katholieke Kerk naartoe, onder wie de bisschop van Rotterdam. Hans van den Hende onderzocht in juni met zijn collega Anders Arborelius van Stockholm of er fouten waren gemaakt bij de afhandeling van misbruikzaken. Daarna stelden ze een rapport op voor de paus. 

De aartsbisschop van Hamburg is al de tweede katholieke geestelijke in Duitsland wiens ontslagaanvraag niet wordt ingewilligd door de paus. Aartsbisschop Reinhard Max van München en Freising deed dat begin juni omdat  de katholieke kerk volgens hem een ‘dood punt’ had bereikt.

De paus prees hem voor zijn opofferingsgezindheid en wil om de reputatie van de Kerk te redden maar riep hem op te blijven om ‘zich meer te wijden aan pastorale zorg en te werken aan een geestelijke vernieuwing van de Kerk’. De 67-jarige kardinaal, een van de bekendste bisschoppen in Duitsland, was tot vorig jaar voorzitter van de Duitse bisschoppenconferentie.