President Tsjaad (68) overleden aan verwondingen na leiden legeroperatie tegen rebellen

Legerwoordvoerder en generaal Azem Bermandoa Agouna maakte het nieuws over het overlijden van de president dinsdag bekend in een verklaring die hij voorlas op TV Chad. Een van Déby's zonen, generaal Mahamat Idriss Déby Itno (37) en commandant van de geduchte presidentiële garde, leidt een militaire raad die belast is met het vinden van een opvolger van de president. 

Hooggeplaatste ministers en officieren zeiden maandag volgens persbureau AFP dat het staatshoofd zaterdag en zondag aan het front was geweest om zijn leger aan te voeren bij gevechten tegen een rebellenbeweging (Fact) die zijn regime omver wil werpen. De beweging lanceerde op 11 april een offensief vanuit het zuiden van buurland Libië. 

De regering van Tsjaad zei zaterdag dat het rebellenoffensief in de noordelijke provincies Tibesti en Kanem was ‘beëindigd’ maar volgens generaal Bermandoa werden de gevechten zondagmiddag laat hervat. Het Tsjadische leger beweerde maandag dat het meer dan 300 rebellen had gedood en vijf soldaten had verloren tijdens de gevechten. De rebellenbeweging gaf maandag een lijst vrij met gegevens van hoge Tsjadische officieren die volgens de beweging gewond waren geraakt of gedood, als vermist waren opgegeven of ervandoor waren gegaan. Onder de gewonden bevond zich Idriss Déby, aldus Fact. 

Tsjadische rebellen die uit Libië kwamen, probeerden het regime van Déby in februari 2019 ook al omver te werpen. Dat mislukte door militaire steun van de Fransen, die bombardementen uitvoerden. In februari 2008 wisten rebellen de deuren van het presidentieel paleis te bereiken maar kon de aanval eveneens worden afgeslagen dankzij Franse militaire steun.

Het regime van Idriss Déby werd door westerse landen, met name de voormalige koloniale machthebber Frankrijk, gezien als een essentiële partner in de oorlog tegen jihadisten in de Sahel. Tsjaad, ingesloten tussen ‘mislukte staten’ als Libië, Soedan en de Centraal-Afrikaanse Republiek, levert een belangrijke bijdrage wat betreft soldaten en bewapening. Het Tsjadische leger is ook een van de belangrijkste leveranciers van de VN-vredeshandhavers in Mali en wordt beschouwd als meest ervaren onderdeel van de gezamenlijke strijdmacht van de G5 Sahel (Mauritanië, Mali, Burkina Faso, Niger en Tsjaad).

De geschiedenis van het onafhankelijke Tsjaad wordt gekenmerkt door episodes van gewapende opstanden uit het noorden, Libië of het naburige Soedan. President Idriss Déby kwam in 1990 zelf aan de macht als leider van de rebellen die naar de hoofdstad Ndjamena waren getrokken.