Rusland stuurt enkele troepen weg van grens met Oekraïne: ‘Eerst zien, dan geloven’

Om hoeveel militairen het gaat, is niet direct duidelijk. Het ministerie heeft tegen Interfax gezegd dat de grootschalige oefeningen in het land blijven doorgaan. Een aantal eenheden in zuidelijke en westelijke districten is volgens een woordvoerder al klaar en keert daarom terug.

Rusland heeft meer dan 100.000 troepen verzameld nabij de grenzen van Oekraïne. De angst voor een invasie is daarom gegroeid, ook omdat Rusland van 10 tot en met 20 februari samen met Belarus militaire oefeningen uitvoert, waarbij de Oekraïense grenzen zijn omsingeld. Het Kremlin heeft meermaals ontkend dat daar plannen voor zijn en ziet de verplaatsing van troepen in eigen land als een interne aangelegenheid.

Tegelijkertijd met de Russische melding van het terugtrekken van enkele troepen, meldt de Oekraïense regering in Kiev agressie via het internet. Het gaat om zogenoemde cyberaanvallen op het Oekraïense ministerie van Defensie. Ook grote staatsbanken werden doelwit.

,,De agressor heeft zijn toevlucht genomen tot tactieken van kinderachtige trucs”, aldus de regering, zonder de Russen bij naam te noemen. Media reppen over zeer krachtige aanvallen. Het kan tot een totale uitval van diensten online leiden. Op het vlak van defensie deden meerdere websites het niet.

Het Oekraïense ministerie van Defensie bevestigt de aanval in een bericht op Twitter. Oshadbank deed hetzelfde in een verklaring aan persbureau Reuters. Ook de Privatbank zou te kampen hebben met een ddos-aanval. Vorige maand was het ook al raak. Toen werden tientallen websites van ministeries en instellingen platgelegd. Kiev zei toen over bewijs te beschikken dat de Russen erachter zaten.

Verder voeren meerdere landen momenteel gesprekken om de situatie rond Oekraïne te de-escaleren, ook met de leiders van Oekraïne en Rusland. Moskou is door diverse landen opgeroepen de spanningen te verminderen. Het vertrek van Russische militairen bij Oekraïne draagt daar mogelijk aan bij. De Duitse bondskanselier Olaf Scholz is momenteel in Moskou om de spanningen rond Oekraïne te bespreken met president Vladimir Poetin.

,,Rusland legt voortdurend verschillende verklaringen af”, zei de Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Dmitro Koeleba. ,,Daarom hebben we de regel: we geloven niet als we het horen, we geloven het als we zien. Als we troepen zien vertrekken, geloven we in de-escalatie.” Ook de Amerikaanse ambassadeur zegt nog geen bewijs te hebben gezien van vetrekkende troepen. 

Het westen vreest dat Rusland deze week Oekraïne zal binnenvallen. Verschillende landen nemen alvast voorzorgsmaatregelen door hun landgenoten terug te roepen. Ook Nederland riep, net zoals de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk, mensen die zich in Oekraïne bevinden op zo snel mogelijk het land te verlaten.

Volgens Oekraïne hebben de diplomatieke inspanningen verdere escalatie van het conflict al voorkomen. ,,Het is al halverwege februari en je ziet dat diplomatie blijft werken”, aldus buitenlandminister Dmitro Koeleba. Hoewel meerdere Russische eisen voor de-escalatie zijn verworpen, lijkt Rusland nog open te staan voor diplomatie. De Russische minister Sergej Lavrov van Buitenlandse Zaken zei gisteren dat er ‘nog altijd kans’ is op een akkoord.

Een woordvoerder van zijn ministerie heeft verklaard dat ‘15 februari 2022 de geschiedenis in zal gaan als de dag van de mislukking van de westerse oorlogspropaganda’. ‘Vernederd en vernietigd zonder één schot te lossen.’

De Navo ziet ‘reden voor voorzichtig optimisme’ over een vreedzame uitweg uit het hoogopgelopen conflict met Rusland. De westerse alliantie bespeurt gunstige signalen uit Moskou, al is de Russische militaire druk op Oekraïne nog niet verminderd, zegt Navo-chef Jens Stoltenberg. 

De laatste weken zijn er wel troepenverplaatsingen geweest, maar ook daar waar Russische troepen zijn weggetrokken is het zware materieel achtergebleven. ,,Op de grond is geen sprake van de-escalatie, maar van het tegendeel: steeds meer artillerie, luchtverdediging, raketten en strijdgroepen. Als er reden is voor voorzichtig optimisme, dan op basis van signalen uit Moskou dat er de bereidheid is om verder te praten”, aldus Stoltenberg. 

Hij leidt de komende twee dagen een reguliere vergadering met alle 30 Navo-defensieministers, en donderdag ook met die van de partnerlanden Oekraïne en Georgië. Morgen, onder elkaar, praten de 30 over verdere versterking van hun aanwezigheid in Oost-Europa. Zolang Rusland geen tastbare bewijzen levert van de-escalatie, duurzame terugtrekking dus van troepen en vooral van zwaar materieel, gaat de Navo daarmee door. Stoltenberg: ,,We zijn daar al sinds 2014, als reactie op Russische agressie: de bezetting en annexatie van de Krim en de steun aan separatisten in Oost-Oekraïne.”

Stoltenberg sprak ook kort over de Amerikaanse mededeling dat Rusland zijn invasie van Oekraïne morgen zou kunnen beginnen. Die mededeling, zegt hij, is ten onrechte uitgelegd als een voorspelling. ,,Onze intelligence levert geen voorspellingen maar informatie, in de hoop daarmee acties te verijdelen.”

Het Russische parlement heeft president Vladimir Poetin gevraagd twee regio’s in Oost-Oekraïne te erkennen als onafhankelijke republieken. Een resolutie hierover is goedgekeurd in het Lagerhuis. Het Kremlin zei eerder op de dag toegewijd te blijven aan het vredesproces dat met de Minsk-akkoorden in gang werd gezet.

Een erkenning van de republieken kan problematisch zijn voor het vredesproces in Oost-Oekraïne. De zogeheten Normandië-groep bestaande uit Rusland, Oekraïne, Frankrijk en Duitsland voerde vorige week nog overleg over de naleving van de Minsk-akkoorden, die ervoor hebben gezorgd dat er flink minder wordt gevochten. Dat gesprek leverde geen resultaat op. In maart wordt verder gepraat over het langlopende conflict.

De Europese beurzen veerden dinsdag weer wat op na de forse verliesbeurt een dag eerder. Beleggers hielden opnieuw de ontwikkelingen rond Oekraïne scherp in de gaten. De berichten dat Russische troepen bij de grens met Oekraïne na oefeningen zijn teruggekeerd naar de legerbases, zorgden voor enige opluchting en wakkerden de hoop op een diplomatieke oplossing van het conflict aan. De dreiging van een Russische invasie in Oekraïne zorgde maandag voor flinke onrust op de aandelenmarkten.

Bekijk hier onze video’s over de spanning tussen Rusland en Oekraïne: