Rutte uit in gesprek met Netanyahu en Abbas zorgen over escalatie van het conflict op de Gazastrook

,,Deze zinloze cyclus van bloedvergieten, terreur en vernietiging moet onmiddellijk stoppen”, benadrukte Guterres tijdens de videovergadering. De botsingen dreigen Israëli’s en Palestijnen volgens hem in “een spiraal van geweld” te trekken met verwoestende gevolgen voor de twee gemeenschappen en voor de hele regio. ,,Het geweld loopt de kans te ontaarden in een oncontroleerbare humanitaire- en veiligheidscris extremisme verder aan te moedigen. Niet alleen in de bezette Palestijnse gebieden en in Israël maar in de hele regio”, vervolgde hij.

De Palestijnse minister van Buitenlandse Zaken Riyad al-Maliki veroordeelde de “Israëlische agressie tegen het Palestijnse volk en zijn heilige plaatsen” krachtig voor de VN-Veiligheidsraad. ,,Sommigen willen de woorden oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid niet gebruiken maar ze weten dat het de waarheid is’’, sprak hij.

De Israëlische ambassadeur in de Verenigde Staten en tevens bij de VN beschuldigde de Palestijnse Hamas-beweging er tijdens de spoedvergadering van ‘met voorbedachten rade’ een oorlog tegen Israël te zijn begonnen en ‘de macht op de Westelijke Jordaanoever te willen grijpen’. ,,Hamas heeft de spanningen vergroot om dit als voorwendsel te gebruiken voor deze oorlog”, zei Gilad Erdan.

De Israëlische premier Benjamin Netanyahu zei zaterdagavond laat in een televisietoespraak dat Israël ‘middenin een operatie zit die nog niet voorbij is en zal voortduren zolang dat nodig is  “om voor u, de burgers van Israël, de kalmte en rust te herstellen. Dat zal tijd kosten.”

Ook demissionair premier Mark Rutte heeft zondag gesproken met premier Netanyahu en president Abbas.  ,,In mijn gesprekken heb ik aangedrongen op het zo snel mogelijk beëindigen van de gevechten en mijn steun uitgesproken voor bemiddeling door Egypte en de Verenigde Naties om tot een staakt het vuren te komen.”

Rutte heeft zijn zorgen geuit over de steeds groter wordende aantallen burgerslachtoffers en aan zowel Netanyahu als Abbas zijn medeleven betuigd.

Rutte veroordeelt de raketbeschietingen op Israël.  ,,Israël heeft het recht zichzelf daartegen te verdedigen”, aldus de premier  ,,maar moet als juist een sterk land ook diens verantwoordelijkheid nemen en bij zijn zelfbescherming proportioneel handelen binnen de grenzen van internationaal recht.” 

Volgens diplomaten wordt er parallel onderhandeld over een verklaring van de Veiligheidsraad maar is de steun van de Verenigde Staten onzeker. De VS weigert zo’n verklaring al een week te onderschrijven. De Amerikaanse president Joe Biden sprak zaterdag met zowel de Israëlische premier Benjamin Netanyahu als de Palestijnse president Mahmoud Abbas over de luchtaanvallen. Hij bevestigde tegenover eerstgenoemde zijn steun voor Israels recht op zelfverdediging en sprak tegenover Abbas zijn steun uit voor stappen die Palestijnen in staat moeten stellen ‘waardig, veilig en vrij’ te leven.

De Amerikaanse president zei nog maar eens achter een tweestatenoplossing te staan. Hetzelfde deed de Chinese minister van Buitenlandse Zaken Wang Yi. Hij riep de vijftien leden van de Veiligheidsraad voorafgaand aan de videosessie op de ‘tweestatenoplossing’ te herbevestigen en de Palestijnen en Israëli’s aan te sporen de besprekingen zo snel mogelijk te hervatten op die basis. De tweestatenoplossing voorziet in een Israëlische en een Palestijnse staat ‘die zij aan zij in vrede en veiligheid leven’ met Jeruzalem als gemeenschappelijke hoofdstad.

Het conflict tussen Israëliërs en Palestijnen bereikte afgelopen weekend een grimmige mijlpaal. Israëlische luchtaanvallen verwoestten zondag drie gebouwen in Gaza-stad. Daarbij vielen volgens het ministerie van Volksgezondheid minstens 37 doden onder wie twaalf vrouwen en acht kinderen. Daarmee was het de dodelijkste aanval sinds het begin van de vijandelijkheden, vorige week.

Israël bombardeerde zaterdagnacht het huis van Yehya al-Sinwar, de leider van de politieke en militaire vleugels van Hamas in de Gazastrook. Daarbij zouden er drie doden en vele gewonden zijn gevallen. De aanval kwam kort nadat Hamas opnieuw raketten had afgevuurd op de Israëlische kuststad Tel Aviv. Sinds vorige week maandag werden vanuit de Gazastrook al zo’n 3000 raketten afgevuurd op Israël, meldde het Israëlische leger.

Eerder op zaterdag hadden Palestijnse militanten al drie keer kort na elkaar raketten afgevuurd op het gebied rond Tel Aviv. In de naburige stad Ramat Gan kwam een man bij een raketinslag om het leven. De Israëlische luchtmacht vernielde vervolgens een flatgebouw in de Gaza-stad waarin zich naast appartementen kantoren bevonden van onder andere persagentschap Associated Press (AP) en nieuwszender al-Jazeera. Volgens Israël werd het gebouw ook gebruikt door de inlichtingendienst van Hamas en de extremistische organisatie Islamitische Jihad.

Internationaal groeit de bezorgdheid over het groeiende aantal burgerdoden. De paus noemde de dood van onschuldige mensen zondag “onaanvaardbaar”. EU-buitenlandvertegenwoordiger Josep Borrell deed hetzelfde en roept de Europese ministers van Buitenlandse zaken dinsdag bijeen voor een spoedvergadering over het conflict. In veel Europese steden vonden afgelopen weekend pro-Palestijnse demonstraties plaats met duizenden deelnemers.

Het is de ernstigste geweldsuitbarsting in de regio sinds de Gaza-oorlog in 2014. Die kostte volgens de Verenigde Naties het leven aan minstens 2104 Palestijnen, onder wie 1462 burgers (495 kinderen en 253 vrouwen), en 73 Israëli’s onder wie zeven burgers. Hamas vuurde in zeven weken vanuit Gaza minstens 4591 raketten af, zei het Israëlische leger.

Volgens de autoriteiten in de Gazastrook zijn sinds vorige week al 181 Palestijnen gedood, onder wie 52 kinderen, en raakten 1225 mensen gewond. Israël meldde zeker tien doden, onder wie twee kinderen, en honderden gewonden. Het geweld laaide op 10 mei op na rellen in Jeruzalem bij de al-Aqsamoskee in reactie op de dreigende uitzetting van Palestijnse gezinnen uit een Arabische wijk in Oost-Jeruzalem.