Taliban hijsen vlag in Tarin Kowt en nabijgelegen Kamp Holland

Twee parlementsleden van de provincie Uruzgan, Bismillah Jan Mohammad en Qudratullah Rahimi, zeggen tegen AP dat de autoriteiten van Tarin Kowt zich vanochtend hebben overgegeven aan de Taliban. De gouverneur zou onderweg zijn naar het vliegveld van Kabul om zichzelf in veiligheid te brengen. Op het centrale plein wordt de Taliban-vlag gehesen. De extremisten staan ook aan de poorten van het voormalige Kamp Holland, is te zien op beelden op Twitter die gedeeld zijn door defensiemedewerker en oud-militair Roy Grinwis.

De lokale autoriteiten bevestigden eerder vandaag de overname van Kandahar. ,,Na hevige gevechten gisteravond heeft de Taliban controle over Kandahar”, zegt een lokale regeringsfunctionaris tegen persbureau Reuters, nadat de extremisten verkondigden dat ze de stad in handen hadden. Het vliegveld van Kandahar is nog wel in handen van de regering. 

Nederlandse F-16's hebben tijdens internationale missies een tijdlang geopereerd vanuit Kandahar, waar een belangrijke luchthaven ligt. Kandahar ligt ook dicht bij Tarin Kowt, waar Nederlandse militairen tussen 2006 en 2010 gelegerd waren. Nederland hoopt intussen de ambassade in Kabul zo lang mogelijk open te houden, maar treft wel voorbereidingen voor het geval ambassadepersoneel en militairen teruggehaald moeten worden. Dat zeiden ministers Sigrid Kaag van Buitenlandse Zaken en Ank Bijleveld van Defensie vanochtend.

Het is denkbaar dat binnen enkele weken ook de hoofdstad Kabul belegerd of zelfs ingenomen zal worden. Als het zover komt, zal het niet mogelijk zijn om de ambassade open te houden, erkende minister Kaag. Zij heeft vrijdagochtend met de plaatsvervangend ambassadeur gesproken, zo zei ze. ,,Hoe het gaat ook met de staf, hoe zij de situatie inzien. En ook natuurlijk onze enorme steun uitgesproken en aan hen gevraagd continu een lijntje met ons te houden wat er nog nodig is in alle voorbereidingen die we nu treffen.”

,,Wij kijken altijd goed naar de veiligheid van het ambassadepersoneel, daar zijn we voor een belangrijk deel ook voor verantwoordelijk”, zei minister Bijleveld. Vooralsnog lijkt de beveiliging volgens haar nog voldoende op orde te zijn. Details wilden de beide ministers om veiligheidsredenen niet kwijt. Defensie werkt volgens Bijleveld ook samen met het ministerie van Buitenlandse Zaken en het ministerie van Justitie en Veiligheid aan de terugkeer van tolken die voor Nederland gewerkt hebben. Van de 273 tolken zijn er nu zo’n 110 met hun gezin naar Nederland gehaald, zei ze. De rest hoopt ze ‘versneld’ naar Nederland te kunnen halen. ,,Ik hoop dat de ambassade zo lang mogelijk open blijft omdat dat ook voor het werk waar we het net over hadden belangrijk is.”

Kandahar was de op een na grootste militaire basis van de Amerikanen tijdens hun twintig jaar durende missie. President Joe Biden was juist van plan om zijn troepen over een paar weken terug te trekken, maar stuurde vannacht drieduizend militairen naar het gebied om te helpen bij een gedeeltelijk evacuatie van ambassadepersoneel, waar zo'n 1400 mensen gestationeerd zijn. Ook Groot-Brittannië stuurt zeshonderd militairen. Intussen vragen Amerikaanse onderhandelaars de Taliban om de ambassade te sparen, zo schrijft New York Times. Drie functionarissen zeggen tegen de krant dat de onderhandelaars garanties willen van de extremisten dat ze de ambassade niet zullen aanvallen, als ze ooit buitenlandse steun willen ontvangen in het geval dat ze de macht over het gehele land overnemen. 

Volgens AFP zijn NAVO-ambassadeurs vandaag bijeen om te praten over de beoogde maatregelen van de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk om hun ambassadepersoneel in Afghanistan te evacueren. De bijeenkomst van de NAVO-ambassadeurs zou draaien om ‘wie wat doet, wanneer, en hoe, en welke ondersteuning hiervoor wordt gegeven’, aldus een van de diplomatieke bronnen. Voor de evacuatie zouden soldaten en vliegtuigen nodig zijn.

_{Tekst gaat verder onder de foto.}

Op veel plekken in Afghanistan wordt gevochten. Vrijdag (lokale tijd) werd bekend dat de grote stad Lashkar Gah in de provincie Helmand ook door de Taliban is veroverd. Bronnen melden aan persbureau AFP dat militairen en regeringsfunctionarissen de stad hebben geëvacueerd, nadat ze een deal hadden gesloten met de militanten. Helmand is de afgelopen tientallen jaren zwaar bevochten door de Amerikanen, Britten en andere NAVO-landen. Er zouden daarbij achthonderd militairen bij om het leven zijn gekomen. Donderdag werd bekend dat Herat, de op twee na grootste stad van het land, en de provinciehoofdstad Ghazni zijn overgenomen. Ghazni ligt 150 kilometer ten zuidwesten van Kabul. 

Het is een razendsnelle opmars: in enkel weken tijd zijn inmiddels zijn 18 van de 34 provinciale hoofdsteden van het land in handen van de Taliban. Over twee derde van het land zou de Taliban nu controle hebben. Volgens de Amerikaanse inlichtingendiensten zou de hoofdstad Kabul in dertig dagen kunnen vallen, als de strijd in dit tempo verder gaat, en over enkele maanden zou de Taliban wel eens de volledige zeggenschap kunnen hebben, meldt persbureau AP. In verschillende steden zijn de gevangenissen aangevallen en vastzittende Talibanstrijders bevrijd.

De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Antony Blinken, heeft de situatie in het land besproken met Canada, Duitsland en Navo-secretaris-generaal Jens Stoltenberg. De VN-Veiligheidsraad werkt aan een verklaring waarin die de opmars van de Taliban veroordeelt en met sancties dreigt vanwege het “in gevaar brengen van de stabiliteit van Afghanistan”.

Luister voor het laatste nieuws naar de AD Nieuws Update:

Bekijk onze nieuwsvideo’s in onderstaande playlist: