Vragenstellers aan klimaatpaus Timmermans: ‘U moet onze Greta Thunberg worden!’

Hij heeft lang moeten wachten. Meer dan twintig kandidaat-commissarissen zijn hem in de afgelopen dagen voorgegaan, de een succesvoller dan de ander. De druk in deze hoorzitting voor de Milieucommissie (ENVI) van het Europees Parlement doet hem niks, zo lijkt het. Timmermans straalt vertrouwen uit, zijn stropdas is af, zijn baard voller dan ooit. Een glimlach hier, een vrolijke armzwaai daar: de ‘Frans Timmermans-show’ kan beginnen, zoals een liberaal parlementslid later opmerkt.

Op z’n Timmermans’ houdt hij zijn inleiding; vol gedragen taal (,,We moeten de samenleving behouden en verbeteren voor onze kinderen en kleinkinderen’’), dramatische beelden (,,Schone lucht in onze steden en schoon water in onze oceanen, dat is wat we nodig hebben’’) en scherpe ambities (,,Europa moet ’s werelds eerste klimaatneutrale continent worden’’).

Hij vertelt over de Green Deal, de Klimaatwet die hij over honderd dagen wil indienen, de massale herbebossing van Europa, en zijn streven om zo snel mogelijk met voorstellen te komen die de CO₂-uitstoot met ‘minstens 50 procent, maar nog beter met 55 procent’ terug dringen.

Waar de allereerste vragensteller in deze hoorzitting (25 vragen in totaal, 1 minuut per vraag, 3 minuten per antwoord, en de voorzitter houdt de tijd bij!) Timmermans nog allervriendelijkst oproept om ‘onze Greta Thunberg’ te worden, gaat het daarna goed los.

De vragen van zijn eigen sociaaldemocratische S&D variëren van voorzichtig tot lief, net als die van de christendemocraten en liberalen. De rest van het parlement pakt hem harder aan, ook al trekt hij het hele register van zijn talenkennis weer open.

De Italiaanse Silvia Sardone van het rechts-populistische Lega schampert dat hij zich verstopt achter de rokken van een 16-jarige (Thunberg weer), en suggereert dat de troep in onze oceanen vooral uit Azië komt. Timmermans schampert terug: ,,U weet toch dat die troep gewoon uit Europa komt?’’ Bas Eickhout van de Groenen probeert hem hardere beloftes te ontlokken over percentages en data, maar Timmermans geeft geen krimp.

De Tsjech Alexandr Vondra van de Europese Conservatieven en Hervormers vindt dat de groene plannen enorm veel geld kosten. Of Timmermans wel weet dat het de armen zijn die deze lasten moeten dragen: ,,Is dat wat u wil, als sociaaldemocraat?’’ Nee, zegt Timmermans, ‘maar ik weet wel wat er gebeurt als we niks doen. Dan zijn het zéker de armen die gaan lijden onder de gevolgen’.

Er is ook bezorgdheid in Polen. Het sluiten van vervuilende kolencentrales gaat een ramp worden voor de lokale bevolking, zegt een Poolse politica. Hoe gaat hij ervoor zorgen dat er niemand achterblijft, zoals hij in zijn inleiding beloofde? ,,Er zijn inderdaad veel, veel meer fondsen nodig’’, antwoordt Timmermans. ,,Maar u heeft in Polen recht op Europese solidariteit. Hebben we eerder ook geen wonderen verricht in Polen?’’

Er komen meer pittige vragen: over geld, maar ook over het aanpakken van de scheepvaartvervuiling, Europees beleid dat met elkaar in tegenspraak is, en waarom nóg meer onderzoeken? Timmermans blijft uiteindelijk vrij makkelijk overeind. Soms krijgt hij zelfs applaus, bijvoorbeeld als hij de scherpe Italiaanse Sardone wegzet. In het Italiaans, natuurlijk. Het wachten is nu op het oordeel van de ENVI-commissie, al verwacht niemand dat hij sneuvelt of op herhaling moet.