Zeven doden na staatsgreep Soedan, regering ontbonden en noodtoestand uitgeroepen

Eerder maandag werden burgerpolitici en ministers die een belangrijke rol speelden in de overgangsregering van Soedan al opgepakt in de hoofdstad Khartoem en zusterstad Omdurman. Onder de gearresteerden was ook premier Abdullah Hamduk, aldus plaatselijke media. Hij zou onder huisarrest zijn geplaatst.

Op tal van plaatsen gingen betogers de straat op en militairen sloten bruggen over de Nijl en de weg naar het vliegveld af. Een aantal militairen is het hoofdkwartier van de nationale omroep in Omdurman op de westelijke oever van de Nijl binnengedrongen. Ze zouden er mensen hebben weggevoerd. Het internet en telefoonverkeer werken niet of nauwelijks.

In Soedan werd in 2019 na grootschalige protesten het regime van dictator Omar Hassan al-Bashir ten val gebracht. Sindsdien was er een overgangsregering aan de macht. Afgelopen maand was er al een poging tot een staatsgreep die de twisten tussen militairen en burgers in het overgangsbewind hebben verhevigd. Beruchte milities opgericht onder oud-leider Omar Hassan al-Bashir, regionale krijgsheren en de militairen die hun macht niet willen opgeven, deden een poging de burgerpolitici uit te schakelen.

Vakbonden en onder meer de tweede partij van het land, de Umma, riepen inwoners van Khartoem en Omdurman op de straat op te gaan om de regering te verdedigen. Zeker zeven mensen zijn door soldaten doodgeschoten. Meer dan 140 mensen raakten gewond.

Al-Burhan, sinds 12 april 2019 voorzitter van de overgangsraad van Soedan en tevens legeraanvoerder, kondigde tijdens een televisietoespraak de noodtoestand aan. Hij zei dat de huidige heersende Soevereine Raad wordt opgeheven, evenals de overheid die door premier Adballa Hamdok wordt geleid. 

VN-secretaris-generaal António Guterres en de Europese Unie veroordeelden de staatsgreep en riepen op tot vrijlating van de premier. De VS waren naar eigen zeggen niet op de hoogte gesteld en hebben hulpfondsen ter waarde van 700 miljoen dollar bevroren. Dinsdagmiddag overlegt de VN-Veiligheidsraad over de situatie in Soedan.

De Arabische Liga uitte eveneens haar zorgen, en riep alle betrokken partijen op om vast te houden aan het akkoord voor een overgang naar democratie, dat in mei 2019 werd gesloten.

_{Tekst gaat verder onder de foto.}

Sinds het land begin 1956 onafhankelijk werd van Groot-Brittannië en Egypte zijn er zeker zeventien pogingen tot een staatsgreep geweest. De couppogingen brengen oude breuklijnen in het land opnieuw naar de oppervlakte: de conservatievere Islamisten die een militaire regering willen, versus zij die het regime van al-Bashir mede ten val brachten door massaprotesten. Beide groepen zijn de afgelopen dagen de straat opgegaan om te demonstreren.