Duiding brengt diepgang in conflict vernatting de Peel: ‘We laten de lezer oordelen’

“Dit is echt een strijd tussen plannen en praktijk”, zegt Hans van de Ven, verslaggever en vervangend chef bij de Helmondse redactie van het ED. “Een belangenconflict tussen de overheid enerzijds. En bewoners die zich zorgen maken anderzijds. Het gaat daarom uiteindelijk over vertrouwen in de politiek. Dat maakt het interessant.”

Vanaf september vorig jaar bezocht Van de Ven meerdere malen Helenaveen, Griendtsveen, Deurne en Liessel. Die dorpen grenzen aan het Leegveld, een natuurgebied dat onder meer het beschermde Natura 2000 gebied De Deurnsche Peel bevat. Door verdroging en te hoge stikstofwaardes dreigt het unieke hoogveenlandschap hier te verdwijnen. Om dat tegen te gaan wordt het Leegveld door Waterschap Aa en Maas, met medewerking van Provincie Noord-Brabant en Staatsbosbeheer en ondersteund door Europese subsidies, stapsgewijs ‘vernat’. Door het grondwaterpeil te verhogen willen de overheden een terugkeer van het oorspronkelijke hoogveen bewerkstelligen, is de gedachte.

Bewoners en boeren zijn vanaf de start van de planvorming echter faliekant tegen het voornemen. Ze vrezen voor ernstige overlast door de vernatting, en die zorgen lijken ook uit te komen. Sinds het waterpeil wordt verhoogd melden zij drassige en dus onbruikbare landbouwgrond, ondergelopen kelders, gescheurde muren en een aanzienlijke toename van muggen. Op een warme zomeravond lekker buitenzitten is daardoor nauwelijks nog mogelijk.

“Het raakt de mensen écht”, vervolgt Van de Ven. “Ze hebben het zelfs over een volgend ‘Groningen’. Het is daarom bij uitstek een thema waarmee een regionaal dagblad zich kan onderscheiden. Het speelt enorm onder de lokale bevolking en je krijgt het niet in één verhaal gevat.”

Het eerste verhaal over de vernatting van het Leegveld schreef Van de Ven in september 2018, toen duidelijk werd dat de plannen door zouden gaan. Er werd een bijeenkomst in Helenaveen georganiseerd waar Provincie, het waterschap en Staatsbosbeheer bewoners en belanghebbenden meer toelichting verschaften. “We waren als pers niet uitgenodigd”, zegt Van de Ven. “Maar een aantal bewoners benaderde ons. Want zo gaat dat vaak. Het begint bij mensen die ergens tegen zijn. En hier waren heel veel mensen tegen.”

Dat Van de Ven het thema onder zijn hoede nam en niet Daphne Broers, de vaste verslaggever voor de gemeente Deurne waar het natuurgebied ligt, had een even praktische als logische grondslag. Broers woont zelf in Helenaveen, zegt Van de Ven: “Dat maakte het voor haar een lastig onderwerp. Zij kent veel bezwaarmakers en is persoonlijk betrokken.”

Van de Ven werd, na het eerste verhaal, uitgenodigd voor een protestactie, waarbij bewoners en boeren het Leegveld afsloten onder de slogan ‘Help de Peel verzuipt’. Van de Ven: “Dat was grappig. En slim. Met zo’n actie bereik je de media natuurlijk wel.”

Die protestactie bereikte niet alleen de media. Ze leidde tevens tot een spoeddebat bij Provinciale Staten in Den Bosch, waar Van de Ven als verslaggever ook aanwezig was. Lachend: “Zo gaat dit in ons vak. Je begint ergens aan en wordt er in meegezogen. Uiteindelijk ben je expert.”

Dat laatste kan in dit geval bijna letterlijk genomen worden, voegt hij direct toe: “Het is ook een heel technisch verhaal. Ik ben van huis uit geen landbouwdeskundige en heb me over sommige onderdelen echt in moeten lezen. Die uitdaging lag er dus ook. Om dat technische aspect in heldere taal op te schrijven voor onze lezers.”