Laarbeek wil snel ingrijpen bij gezinnen met complexe problemen

Een man die zijn vrouw bedreigt en mishandelt, een verslaafde moeder die haar kinderen verwaarloost of een verwarde man die vernielingen aanricht op straat.

Het lijken misschien verhalen uit de grote stad, maar ook een plattelandsgemeente als Laarbeek kent voorbeelden waar complexe, meervoudige problemen voor ellende zorgen.

,,We hebben ruim twintig huishoudens in beeld. Vaak gezinnen waar verschillende hulpverleningsinstanties binnen zitten”, vertelt Koen, die vanwege de aard van zijn werk liever niet met zijn achternaam in de krant staat.

Vanaf deze maand is hij als procesregisseur Aanpak Voorkoming Escalatie (AVE) in dienst van de gemeente Laarbeek. ,,Ik werk op het punt waar zorg en veiligheid samenkomen”, vat hij zijn functie kort samen. Want problemen komen zelden alleen en leiden vaak tot schrijnende situaties, ziet hij in de praktijk.

Een verslaving veroorzaakt bijvoorbeeld schulden, wat tot spanningen en huiselijk geweld leidt. Kinderen zijn daar getuige van of worden verwaarloosd vanwege psychische problemen van hun ouders. En criminele activiteiten kunnen een bom onder de gezinsharmonie leggen.

Vier jaar geleden is de gemeente Laarbeek een traject gestart om huishoudens met zulke meervoudige problematiek in kaart te brengen. Daarbij werkt ze nauw samen met bijvoorbeeld jeugd- of gezinshulpverlening, verslavingszorg, woningcorporatie Wocom, politie, het Openbaar Ministerie en de reclassering.

,,Zorg, justitie en het lokale bestuur zijn de drie pijlers om gedragsverandering teweeg te brengen en escalatie te voorkomen. De kunst is om daar regie in te krijgen. Zodat hulpverleners van elkaar weten wat ze doen en we een totaalpakket kunnen bieden; één gezin, één plan”, zegt de procesregisseur, die via Zorg- en Veiligheidshuis Brabant Zuidoost al langer aan de gemeente was verbonden.

Met zijn aanstelling sorteert Laarbeek, als eerste gemeente van haar schaal in de Peelregio, voor op de wet ‘Aanpak meervoudige problematiek sociaal domein’, die vermoedelijk eind 2022 in werking treedt.

,,Door decentralisatie is veel zorg bij gemeentes terechtgekomen. Veel signalen komen lokaal binnen, ook via bijvoorbeeld wijkagenten. Lokaal ben je dus rijk uitgerust om problemen tijdig te signaleren en integraal maatwerk te bieden.” Bovendien, vervolgt hij, is de burgemeester van de gemeente verantwoordelijk op het moment dat escalatie van de problematiek tot een crisissituatie leidt: ,,Dan is het belangrijk dat hij volledig op de hoogte is.”

Maar zover wil de procesregisseur het in Laarbeek natuurlijk liever niet laten komen. ,,Het doel is op de eerste plaats gedragsverandering. Daarnaast willen we in kunnen schatten waar de zaak op springen staat, welke mogelijkheden we in dat geval hebben en hoeveel tijd er is. We willen die situatie voor zijn. Voor de veiligheid van de gezinsleden. En van de leefomgeving.”