Weefsel van oude zang en nieuwe dans in Belevingskerk Asten-Heusden

Een man betreedt het schip van de Sint Jan de Doper Basiliek in Waalwijk. Hij zingt met diepe stem een paar korte noten, luistert hoe de nagalm wegsterft. Hij loopt door, staat stil en zingt meer noten. Luistert weer, het hoofd iets scheef, om de galm vanaf die plek te proeven. 

Hij blijft dat herhalen tot een andere stem hem antwoordt. Een melodie ontvouwt zich, waar een hoge stem zich bijvoegt. Stap voor stap worden het vier lijnen, die samen een hecht weefsel vormen. Twee lange witte slingers die aan weerskanten van het middenpad over de kerkbanken gedrapeerd zijn, worden opgerold op lijnen achterin de ruimte. Dan rent plotseling een jonge vrouw door de banken, die nu vrij toegankelijk zijn.

Zo begint Oor/Sprong, een initiatief van vocaal ensemble Cappella Pratensis, dat zich specialiseert in zang uit de late middeleeuwen en de renaissance. 

Het publiek bekijkt de voorstelling vanaf de trappen voor het altaar. Gaandeweg verdelen vijf dansers zich over de ruimte. Ze schuiven heen en weer in de banken, verdwijnen uit het zicht, duiken ergens anders weer op. Vaak maken ze golvende, draaiende bewegingen met hun armen. Ze komen samen, houden elkaars handen vast, waardoor hun armen een bewegend vlechtwerk vormen. Dat weerspiegelt de golvende lijnen in de zang. Het is de vijfde keer dat de zangers met dansgezelschap de Stilte samenwerken.

„We zochten naar een manier om onze zang uit te beelden”, zegt Stratton Bull, artistiek leider van Cappella Pratensis. „Dit is een visuele evenknie van onze muziek. Polyfonie wordt gezien als moeilijk. Er komt een heel specifiek publiek op dit repertoire af. Wij vinden dat het bredere belangstelling verdient. Jack Timmermans van De Stilte wilde iets doen in een kerkruimte. Dat is ook de juiste omgeving voor de muziek van Guillaume Dufay en Pierre de la Rue die we gekozen hebben. Net als de gezongen lijnen zie je dat de dansers elkaar zoeken, connecties maken en die weer verliezen. Het werkt. We hebben het de afgelopen week uitgevoerd voor basisschoolleerlingen. Ze luisterden hun oren uit! Ze zaten vol vragen.”

„Deze voorstelling is net als soep”, vult Jack Timmermans aan. „Je hoeft niet precies te weten wat erin zit om die lekker te vinden. Het gaat om het geheel. Net als de composities is de choreografie helemaal uitgewerkt. Oor/Sprong heeft geen verhaal. Ik geef van tevoren niet meer dan een korte uitleg. Iedereen mag er iets anders in zien. Het gaat om een puur zintuiglijke ervaring. Om iets dat onbenoembaar is. Ook daardoor past de voorstelling heel goed in een kerk. De Belevingskerk in Heusden is heel anders dan deze ronde, ruime basiliek in Waalwijk. Daar kan de Heusdense kerk, die bovendien de vorm van een schoenendoos heeft, een aantal keren in. Dat is een uitdaging, maar het geeft me ook nieuwe ideeën.”

Remy van Kesteren heeft een bijzondere rol in de voorstelling. Hij speelt twee stukken die hij zelf geschreven heeft. Daarin reageert hij op de dansers, maar hij vuurt hen ook aan. Na een rustig begin valt hij aan op zijn bassnaren, en laat ze woest grommen en grauwen. Maar in het slotlied sluit hij aan bij de zangers, terwijl de dansers solo’s uitvoeren vlak voor het publiek. Je komt letterlijk ogen en oren tekort.

Oor/Sprong. Cappella Pratensis, de Stilte en Remy van Kesteren. Zaterdag 16 oktober om 15u in de Belevingskerk in Asten-Heusden. Tussen 18 en 22 oktober zijn er schoolvoorstellingen in de Belevingskerk.