181 kaarsjes voor overleden religieuzen in Nederland in de Sint-Jan in Den Bosch

Broeder Piet van Dongen uit Heeswijk-Dinther is één van de honderden genodigden die zaterdag de bijzondere herdenkingsviering voor 181 overleden religieuzen in de Sint-Jan in Den Bosch bezocht. De bijeenkomst was een initiatief van het bisdom ’s-Hertogenbosch en de Konferentie Nederlandse Religieuzen.

,,Niemand, behalve het verplegend personeel, is eind april nog bij broeder Thijs Moons; de oud-pastoor van Vlijmen, op bezoek geweest”, vervolgt Van Dongen. ,,Zo is het in coronatijd met tientallen zusters en broeders gegaan. Het kan nog veel erger. Kinderen die hun ouders niet meer mochten zien bijvoorbeeld. Wij zijn ‘maar’ confraters van elkaar; geen familie. Mijn gedachten gaan vandaag ook uit naar alle andere mensen die in Nederland of eigenlijk in de hele wereld door het virus zijn gestorven.”

Tijdens de speciale eucharistieviering worden 181 waxinelichtjes aangestoken. Alle namen van de broeders en zusters die tussen maart en september zijn overleden worden vele minuten lang voorgelezen. ,,Je wordt ondergedompeld in al die namen”, zegt zuster Suze Lases van de congregatie Jezus, Maria, Jozef (JMJ) in Den Bosch. ,,Vooral de namen van dierbare mensen maakten bij mij veel los. Zusters waar je dag en nacht mee leefde, werden in de coronaperiode stilletjes via de achterdeuren van huizen in Boxtel en Heeswijk naar buiten gedragen. Normaal staat iedereen aan de voorkant in een mooie rij om afscheid te nemen. Je mocht er niet bij hè; heel verdrietig.”

,,Bij ons in Schijndel zijn de afgelopen tijd achttien zusters al dan niet aan corona overleden”, weet zuster Mirjam Litjens van de zwaar getroffen congregatie Zusters van Liefde. ,,Als je al die namen voorbij hoort komen is dat emotioneel. Maar het klonk mooi en het was indrukwekkend. Je beleeft het nog een keer samen hè. Veel medezusters zijn alleen en plotseling gestorven. We mochten er vanwege corona niet meer bij. Zo wil je het niet.”

Volgens bisschop Gerard de Korte spelen twee woorden voortdurend door het hoofd ‘als we denken aan het sterven van religieuzen in onze kloosters en abdijen’. ,,Het gevoel van machteloosheid en eenzaamheid. (…) Het virus dreef mensen als het ware uit elkaar. Het ergste wat je als mens kan overkomen; zonder dierbaren te moeten sterven. Het is afgelopen periode gebeurd.”

Overste Gerda van Gogh van de zusters Franciscanessen uit Veghel herkent zich zoals velen in zijn woorden. ,,Binnen een half jaar zijn in onze gemeenschap zeven zusters al dan niet aan het virus overleden. We hebben ze bijvoorbeeld niet kunnen bedanken voor hun leven met ons binnen de congregatie. Ik probeer daar mee te leven. Het voelt eenzaam en machteloos; niet zozeer voor mij, maar voor al die zusters en broeders die alleen moesten sterven.”

Ze vervolgt: ,,Een tweede coronagolf? Ik merk dat onze zusters heel zorgzaam zijn naar elkaar toe. Op dit moment zijn we in ons klooster in Veghel vrij van corona. Ik ben wel bezorgd. Laat die tweede golf aan ons voorbij gaan. Daar bidden we ook voor. Zo hopen we het virus buiten de deur te houden.”