De Stofvreters gebruiken nog ‘oude meuk’ om het land te bewerken in Berlicum

Dat gebeurt vooral bij het dorsen, alhoewel bij het maaien ook geregeld ‘wolkjes’ overal ronddwarrelen. Ach, om dit soort beuzelingen kunnen ze toch echt niet malen. Op de Westakkers, in het buitengebied van Berlicum, gebeurt normaal gesproken niet zo heel veel. Op deze zomerse vrijdagavond, als de zon nog altijd boven het landschap hangt te gloeien, verzamelen zich steeds meer geïnteresseerden bij een uitgestrekte akker. 

De akker, die lijkt te zijn omgedoopt tot een levendig zomertheater, staat barstensvol rogge. „Dit is het eerste jaar dat we deze grond pachten van de provincie. De vorige pachter had er maïs op staan. Maar wat schetste afgelopen voorjaar onze verbazing? Het land bleek ingezaaid te zijn met rogge! Een mysterie, wel één die ons aangenaam heeft verrast. Rogge is tegenwoordig redelijk schaars in Nederland”, vertelt Rob Merkelbach, bestuurslid van Stichting Landschapsbeheer Aadal(SLA).

Alle aandacht is gericht op de hoofdrolspeler van de voorstelling. Een pruttelende tractor, een McCormick uit 1964. De diesel trekt een zelfbinder van vlak na de oorlog voort. De zelfbinder, eveneens een McCormick, bezit een wiel dat vervaarlijk ronddraait. 

Op de trekker zit Stofvreter Frans van der Doelen die bijna triomfantelijk om zich heen kijkt. „Wat ik aan het doen ben? Twee dingen in één klap: maaien en binden!” Terwijl hij met het gevaarte over het land rijdt, valt het koren aan beide zijkanten op een linnen doek. „Geweldig”, jubelt Merkelbach. “Behalve dat dit soort oude machines een lust voor het oog zijn en lang vervlogen tijden laten herbeleven, pakt dit ook nog eens héél gunstig uit voor de plaatselijke fauna. Met name voor de vogels die hier overwinteren. Want zie: door deze ambachtelijke wijze van maaien worden er nogal wat korrels gemorst. Niet alleen vogels houden ervan, ook de muizen eten hun buikjes dik. Met andere woorden: uiteindelijk gaat er bijna geen kruimel verloren.”

De gevallen koren wordt door SLA-vrijwilligers opgeraapt en netjes in bundels langs de kant gepositioneerd. Jeroen Charpentier, gewapend met een drietandse gaffer, loopt druk op en neer. Hij moet voortdurend opschieten, het tempo van Van der Doelen is moordend. Gelukkig krijgt hij assistentie van onder meer Willem en Gerda Hazenberg. En niet te vergeten van Nicolien van Schijndel, de dochter van wijlen Piet die geen onbekende was binnen het Berlicumse agrarische leven. ‘

Buurman’ Chris Loeffen heeft zijn handen vol aan het rapen van ‘spierkes’ oftewel de losse korenstengels die op de droge zandbodem rondslingeren. Over enkele weken zal Van der Doelen terugkomen en dan opnieuw gaan tieren. Maar dan met de dorsmachine.