Rijk ‘straft’ Vught vanwege vele villa’s, kazernes, gevangenis en verpleeghuizen; Den Bosch gaat erop vooruit

Hoeveel geld individuele gemeenten krijgen uit het gemeentefonds - hun belangrijkste inkomstenbron - hangt bijvoorbeeld af van het aantal inwoners, jongeren en uitkeringsgerechtigden in een gemeente, de oppervlakte van een gemeente en de inkomsten uit onder andere onroerendezaakbelasting.

Zaltbommel komt met een korting van 17 euro per inwoner redelijk goed weg. Vught wordt, zoals het er nu naar uitziet, vanaf 2023  gekort met 46 euro per inwoner. Dat komt neer op ruim 1,2 miljoen euro per jaar. Den Bosch krijgt er juist 60 euro per inwoner bij. ,,De verhoging/verlaging wordt in stapjes van 15 euro per jaar ingevoerd”, aldus een Bossche gemeentewoordvoerder. ,,Hoewel het definitieve effect nog niet bekend is, mogen we ervan uitgaan dat de gemeente Den Bosch meer geld per inwoner gaat krijgen. Naar ons oordeel doet het nieuwe verdeelvoorstel recht aan de kosten waarmee wij als centrumgemeente hebben te maken.”

Volgens wethouder financiën Mark du Maine wordt Vught vooral benadeeld door de hoge gemiddelde WOZ-waarde (woningen en onroerend goed) in de gemeente en de aanwezigheid van het onevenredig groot aantal zorg- en maatschappelijk vastgoed. Hij doelt op de zogenaamde niet-woningen, zoals de gevangenis, militaire kazernes, NM Kamp Vught, maar ook een aantal zorginstellingen met regionaal en landelijk bereik. 

Gemeenten met dure woningen ontvangen minder geld van het Rijk dan gemeenten met goedkope woningen omdat de eerste categorie meer belasting van haar eigen burgers kan vragen.  

Du Maine: ,,Voor Vught valt de herijking helaas negatief uit, maar wel minder negatief dan een jaar geleden de verwachting was. Toen ging het nog om meer dan 100 euro. Gedurende het jaar is er nog aan het model gesleuteld en dat gebeurt ook nu nog.”

Wat de gevolgen zijn voor de inwoners als Vught straks met ruim 1,2 miljoen euro wordt gekort, is volgens hem onzeker. ,,Het nieuwe verdeelmodel moet nog worden vastgesteld. Ook de (onafhankelijke) Raad voor het Openbaar Bestuur vindt dat er ‘weeffouten’ inzitten en dat er meer met de draagkracht van gemeenten rekening moet worden gehouden.”

Vught probeert het tij nog te keren en is samen met gemeenten zoals Boxtel en Meierijstad aangesloten bij enkele lobby- en overleggroepen over de herijking. ,,We bundelen de krachten.” Ook de Vereniging Nederlandse Gemeenten heeft bedenkingen over het nieuwe model en de Tweede Kamerfracties zijn aangeschreven over het onderwerp. 

Du Maine wil een rechtvaardig model dat recht doet aan de financiële uitdagingen waarmee ook Vught te maken heeft. Denk aan dure plannen als de N65 en het spoor, maar ook onderwijshuisvesting. ,,Totdat er zekerheid is, gaan we zo zuinig mogelijk met onze huidige budgetten om, zodat we een eventuele negatieve bijstelling zo goed mogelijk zelf kunnen opvangen en vervelende bestuurlijke keuzes tot een minimum kunnen beperken.”