Dat blijkt uit een onderzoek van de Landelijke India Werkgroep, Stop Kinderarbeid en Kerk In Actie. Een rapport hierover verscheen woensdag. De organisaties hebben 22 steengroeven bezocht in het zuiden van India en spraken daar met 172 werknemers. Bij zeven groeven was sprake van kinderarbeid. Bij 19 groeven kwam schuldslavernij voor.

De regionale bedrijven die in het rapport genoemd worden zijn leverancier van werkbladen Jetstone in Deurne en tegelhandel Kerasom in Someren. Ook bij natuursteengigant Michel Oprey & Beisterveld in Echt en Vianen gaat graniet over de toonbank dat is gewonnen in werkplaatsen met misstanden.

De verkoop daarvan valt niet altijd de importeurs aan te rekenen. Op graniet staat niks vermeld over de herkomst. Daarnaast verloopt handel vaak via tussenpersonen, waardoor het zicht op de productiestroom vertroebelt.

Zowel Jetstone als Kerasom wil van de onderzoekers weten welke steengroeven niet deugen, om de handel daarmee te stoppen. Het prijsgeven van namen ligt echter gevoelig vanwege repercussies naar werknemers, aldus Landelijke India Werkgroep. De twee bedrijven laten weten dat zij al jaren hun best doen om alleen verantwoord graniet in te kopen.

Johan Loomans senior, oud-oprichter en huidig adviseur van Kerasom is niet blij met het rapport. "Wij verkopen geen producten uit de steengroeves die zijn onderzocht. Wel werken we samen met een zagerij die met die groeves handelt. Dat geeft een verkeerd beeld."

Loomans kan niet garanderen dat Kerasom alleen verantwoord geproduceerd graniet in het magazijn heeft liggen. "Iedereen die natuursteen haalt uit India kan dat niet zeker weten. Wij gaan nu naar India om met hetzelfde onderzoeksbureau als in het rapport de productieplaatsen te onderzoeken waar onze producten vandaan komen." In 2016 importeerde Kerasom volgens hem vijf blokken van elk tien ton Indiaas graniet.

Directeur John van den Heuvel van Jetstone in Deurne zegt blij te zijn met het rapport. "Wij zijn als bedrijf te klein om invloed te hebben, deze misstanden moet je branchebreed en Europabreed aanpakken. Daarom zitten we in allerlei overleggen en instanties om te werken aan een convenant hiertegen."

De Deurnese verkoper van werkbladen haalt vier procent van de omzet uit Indiaas graniet. Zit daar volgens Van den Heuvel fout graniet bij? "Voor alle Indiase granieten sluit ik dat niet uit." Op de vraag of het beter is geen Indiaas graniet meer te verkopen, antwoordt de directeur: "Als de markt erom vraagt en als anders de concurrent het gaat verkopen, dan word je door de markt gedwongen het te verkopen."

De schrijvers van het rapport roepen handelaren op om hun productieketen goed door te lichten. Tegelijkertijd klinkt al langer de roep om één overkoepelend keurmerk voor graniet. Daarnaast werkt de Sociaal-Economische Raad aan een afspraak tot samenwerking binnen de branche om de inkoop van fout graniet tegen te gaan. Vertegenwoordigers van Jetstone uit Deurne zitten aan tafel bij het opstellen van dit convenant.

Het onderzoek naar granietproductie vond in de tweede helft van 2016 plaats. In totaal brachten de auteurs 33 westerse bedrijven in beeld die handelen in graniet dat is gewonnen onder foute omstandigheden.