Tops in Elsendorp: ‘drugscriminelen zouden ook u of ik kunnen zijn’

ELSENDORP - Bij drugshandel denken velen al direct aan de klassieke boef. Maar ook personen van wie men het niet zou verwachten worden soms deze wereld in gezogen, drukt Pieter Tops zijn circa vijftig toehoorders in de protestantse kerk in Elsendorp woensdagavond op het hart. ,,Het zouden ook u of ik kunnen zijn. Mensen zonder criminele inborst.”

Harry Weerts 14-11-19, 00:38 Laatste update: 09:58 Bron: ED

Tops verwierf landelijke bekendheid met zijn onderzoek naar ondermijnende criminaliteit. De hoogleraar bestuurskunde aan de Universiteit van Tilburg is co-auteur van het boek De achterkant van Nederland, dat een beeld geeft van hoe onder meer drugshandel zich steeds meer nestelt in de sociale en economische structuren.

Hoe ver de invloed van drugscriminelen reikt, werd Tops jaren geleden duidelijk toen hij in het spoor van enkele politieagenten oog in oog kwam te staan met een Tilburgs crimineel kopstuk. Die toonde zich allesbehalve onder de indruk van het politiebezoek. ,,Ik wist al drie kwartier dat jullie hier staan. Het was me gemeld.” De ontmoeting kreeg een voor Tops verrassende wending toen de drugscrimineel in kwestie vol trots vertelde over een sportschooltje dat hij had geopend in een achterstandsbuurt. ,,Dan brengt iemand die kinderen discipline bij.”

Miljarden

Het werd voor Tops klip en klaar wat werd bedoeld toen iemand hem tijdens het evalueren van het beleid in achterstandswijken vertelde dat er in dit soort buurten ‘alternatieve machtsstructuren’ heersen. De invloed van drugscriminelen beperkt zich echter lang niet tot alleen dit soort wijken. In Nederland worden waarschijnlijk miljarden verdiend met de productie en handel van onder meer hennep en synthetische drugs.

Sinds de legalisatie van softdrugs is Colorado hofleverancier van illegale marihuana in de VS
Pieter Tops

Die handel biedt mensen die het moeilijk hebben een kans om financieel het hoofd boven water te houden. Voor anderen is het juist een gouden kans om snel veel geld te verdienen. En zij die er brood in zien, stammen niet altijd uit een klassiek misdadig nest. Maar waarom is nu juist Nederland zo’n zenuwcentrum voor de productie van synthetische drugs? Tops kan wel een aantal oorzaken noemen: ,,De goede infrastructuur, de verwaarlozing van ons strafrechtsysteem, maar ook de tolerante houding ten opzichte van drugs.”

Ondertussen tast de misdaad de hele samenleving aan, stelt hij vast. ,,Er zijn bijna geen instituties meer waar je beschermd wordt tegen drugs. Ook scholen en ggz-instellingen zijn er kwetsbaar voor.”

Ligt de oplossing in het legaliseren van drugs? Die vraagt brandt veel bezoekers op de lippen. Tops twijfelt. ,,In Canada is vorig jaar cannabis gelegaliseerd. Maar de illegale wiet is er 30 procent goedkoper dan de legale. En Colorado stond nauwelijks bekend om illegale marihuana. Maar sinds de legalisatie is ‘t nu juist hofleverancier van illegale marihuana in de VS.”