Henk van Straten worstelt met mannelijkheid en politieke correctheid: ‘Niemand wil racist of seksist genoemd worden’
InterviewEINDHOVEN - Twee dakdekkers gaven schrijver Henk van Straten het laatste duwtje voor zijn nieuwe roman Ernest Hemingway is gecanceld: een even actuele als geestige roman over mannelijkheid, doorgeslagen ‘wokeness’ en ‘alt right-engerds’. ,,Het fanatisme van de morele activisten vind ik eng.’
Delen per e-mail
Altijd tricky, een fictieve roman vergelijken met de werkelijkheid. Toch heeft de 40-jarige hoofdpersoon in Ernest Hemingway is gecanceld wel erg veel gemeen met de 40-jarige schrijver van het boek, Henk van Straten uit Eindhoven. Okay, in het boek is hij geen schrijver, maar museumcurator. Maar allebei zijn ze net 40 geworden, tobben ze met het leven, de naweeën van een scheiding, het vaderschap, de maatschappij en de dood van een jeugdvriend.
Als ik door dit boek zelf gecanceld word, dan maakt dat het verhaal alleen maar sterker
Ernest Hemingway is gecanceld is na de geëngageerde thriller Kwaad bloed (in 2019 ook verschenen als het Brabants Boek Present Van Gogh sneed hier nooit een oor af) – dat verfilmd wordt door Pieter Kuijpers – deel twee uit een thematische trilogie van Van Straten over de ‘de echte dan wel ingebeelde val van de witte man’, met een hoofdpersonage dat ‘mannelijkheid’ maar ingewikkeld vindt en nog niet goed weet hoe om te gaan met maatschappelijke veranderingen zoals #MeToo en de ‘cancel culture’.
Aangeklaagd in MeToo-zaak
Zo ziet de museumcurator in het boek zijn bezielde expositie over de ‘hypermannelijke’ schrijver Ernest Hemingway gecanceld worden door feministen, antiracisten en zelfs door dierenactivisten, precies volgens de wetten van de ‘cancel culture’. Hij raakt teleurgesteld in zijn vertrouwde linkse milieu, zeker als hij ook nog (onterecht?) wordt aangeklaagd in een MeToo-zaak. In middeleeuws zwaardvechten vindt hij een nieuwe uitlaatklep, maar in dat wereldje treft hij juist weer ‘alt right’-aanhangers en complotdenkers. Hij voelt zich nergens meer thuis.
Per ongeluk een verkeerd woord
Het is iets waar de schrijver zelf ook mee worstelt, zegt hij thuis in Stratum. ,,Vanuit het redelijke midden, of zelfs wat we altijd links noemden, komt geen tegenreactie op het doorgeschoten politieke discours. Dat komt voort uit angst, niemand wil voor racist of seksist worden uitgemaakt. De morele activisten, de social justice warriors, zijn retorisch heel sterk en bepalen de toon van het debat. Hun fanatisme vind ik eng, want het is onredelijk en vooral ongenuanceerd. Dat doet de hele discussie geen goed, want het is superbelangrijk om te zien waar racisme of seksisme daadwerkelijk plaatsvinden. Als je per ongeluk een verkeerd woord gebruikt, of het ‘N-woord’ meerapt kun je al ‘gecanceld’ worden. Iemand in Amerika werd ontslagen omdat hij ‘All Lives Matter’ had gezegd. Robin DiAngelo schrijft in haar boek White Fragility dat in het bijzijn van een zwarte vrouw een witte vrouw niet mag huilen, want dat wekt associaties op met de witte vrouwen van een eeuw geleden, die nep-huilden als ze een zwarte man valselijk van verkrachting beschuldigden.”
Maar, zo waarschuwt Henk van Straten, zijn boek mag dan bol staan van de actuele issues, het is gewoon een roman, géén pamflet. ,,Ik wil juist de verwarring invoelbaar maken.”
Twee dakdekkers hebben je boek gered, hoe zit dat?
,,Ik zocht lang naar een ingang. Het ging begin dit jaar niet zo goed met me, ik was van antidepressiva gewisseld en kampte met gewenningsverschijnselen. Kort na carnaval werd ik ook nog superziek, achteraf gezien was het waarschijnlijk corona. Toen kreeg ik ook nog een lek in het dak, uitgerekend op de kamer waar ik slaap. Ik kreeg twee dakdekkers op bezoek, vader en zoon. Die kwamen het lek repareren, maar stelden me ook persoonlijke vragen over mijn leven. Hun praktische en pragmatische kijk op de wereld vormde een enorm contrast met mijn neuroses, depressies en verwarring, en vooral met mijn twee linkerhanden. Zij hadden alles in zich wat een man in conventionele zin tot een man maakt.”
,,Ik ben de prutser die zelf niks kan repareren. Daarvoor moet ik mensen laten komen, wat op zich eigenlijk al een vernedering is voor een echte man. Hun bezoek was voor mij de aanleiding om tastbaar te maken hoe verwarring over mannelijkheid zich kan manifesteren bij een witte man. Ik ben niet de enige die ermee kampt, het is niet voor niets dat bij mannen zelfmoord 4 à 5 keer meer voorkomt en dat er steeds meer clubjes met mannen zijn die bijvoorbeeld in het bos de oermens in zichzelf willen vinden. De dakdekkers heb ik daarna trouwens nooit meer gezien, maar in het boek worden het belangrijke personages.”
Je zoekt constant naar middelen die redding zouden moeten bieden, maar de daadwerkelijke verlossing komt nooit
De hoofdpersoon heeft veel gemeen met jou zelf. Experimenteer jij ook met psychedelische drugs?
,,Psychedelica is wel een fascinatie, ja. Aan ayahuasca heb ik zeker wel wat gehad, maar vooral aan de San Pedro-cactus die ik een week tot me nam in Ecuador. Dat leverde waardevolle inzichten op. Maar ik ben ook sceptisch: je zoekt constant naar middelen die redding zouden moeten bieden, maar de daadwerkelijke verlossing komt nooit.”
Je draagt het boek op aan je oude vriend, de eigenzinnige rocker Selim Lemouchi, die in 2014 uit het leven stapte. Hij komt ook veel terug in het boek.
,,Uit respect voor de nabestaanden wil ik hier niet over uitweiden. Toen hij stierf waren we elkaar ook al jaren uit het oog verloren. Tegen het einde ervoer Selim het leven alleen nog maar als strijd. Het verlangen om rust te vinden in een einde aan die strijd herken ik wel. Het is het continue gevecht tussen vorm en vormloosheid, opgaan in de oersoep van de kosmos. Ook de hoofdpersoon in het boek maakt bewust een soort einde aan zijn leven wanneer hij iets doet waardoor hij de gevangenis ingaat, Pas in gevangenschap vindt hij rust.”
Ben je zelf weleens ergens van beticht?
,,Nee. (Lachend:) Nog niet, maar als ik door dit boek zelf gecanceld word dan maakt dat het verhaal alleen maar sterker.”
Wat is dat trouwens op je wang, een nieuwe tatoeage? Je had het daar toch helemaal mee gehad, net als je hoofdpersoon?
,,Haha, klopt. Maar dit is echt de hekkensluiter, vandaar het omega-teken, de laatste letter uit het Griekse alfabet. Het staat ook voor ‘einde’. Het einde van de onrust, het loslaten, precies zoals aan het einde van het boek.”
Hoe gaat het nu met je?
,,Stukken beter. De medicatie slaat aan, de therapie doet me goed. Ik voel me sterker. Ik heb laatst zelfs geacteerd in een korte film, dat had ik anders nooit gedurfd. In een staat van verlamming en depressie kan ik niet schrijven. Ik kan alleen schrijven als ik me goed voel. Natuurlijk, ik krijg nog steeds overal stress van. Mijn boek dat eraan komt, de kerst, de bouwvakkers die nu hier in huis bezig zijn. Ik ben nooit tevreden, heb enorm veel erkenning nodig. Als er een Duitse druk komt van mijn boek, waarom dan geen Engelse? En dan maak ik me ook nog druk over zoiets als mannelijkheid. In onze samenleving ligt maar een dun vernislaagje over de tribale diersoort die we zijn. Als alle wetten wegvallen, of de wereld door rampspoed wordt getroffen, dan redden de dakdekkers zich wel. Ik niet, ik ben maar een hulpeloos baby’tje, ik kan alleen maar schrijven, verder niks.”
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUM
Lof voor bestraffen Eindhovense ‘vuilniszakkendumpers’: ‘In de zomer kropen bij ons de maden voor de deur’
EINDHOVEN - ‘Geweldig!’ ‘Erg blij!’ ‘Great!’ Omwonenden reageren enthousiast op het plan van de gemeente Eindhoven om losse vuilniszakken bij afvalcontainers te gaan onderzoeken. Dit om de ‘daders’ te achterhalen. Maar er is ook scepsis. ‘Eerst zien.’ -
PREMIUMVideo
PSV krijgt via grote investeerders en hypotheek een mega-impuls van vijftig miljoen
PSV rekent komend seizoen op een gigantische financiële injectie van vele tientallen miljoenen. De club heeft na een grondige herbezinning op de toekomst besloten dat PSV niet naar de beurs gaat of een eigenaar zoekt. Investeerders gaan de club helpen om de kans op succes te vergroten. -
PREMIUM
Eindhovense ‘terrorist’ die dreigde ongelovigen het hoofd af te snijden is psychotisch en moet naar kliniek
DEN BOSCH - De Eindhovenaar die vanuit Turkije in september dreigde ongelovigen het hoofd af te snijden, is volgens deskundigen ontoerekeningsvatbaar. Ze willen hem een jaar gedwongen in een kliniek hebben, maar het Openbaar Ministerie wil hem beter in de gaten kunnen houden, bijvoorbeeld via tbs. -
PREMIUM
160.000 euro voor een studio van 32 vierkante meter in Helmond. Katsjing!
EERSEL - ,,Er is altijd wel iemand die het nóg gekker maakt of gewoon meer geld heeft”, zegt een teleurgestelde Tessa van der Zanden (26) uit Eersel. ,,En ik wil zo graag in Eersel blijven wonen!” Ze is een van de vele woningzoekers die constant achter het net vist nu er zoveel wordt overboden. -
Leesclubs in coronatijd hebben het moeilijk: streamen, wandelen, of toch maar stoppen?
EINDHOVEN - Nederland telt rond de vijfduizend leesclubs. Ze bestaan gemiddeld dertien jaar. Maar in deze coronatijd hebben ze het moeilijk, zoals ook de ‘wilde’ leesclub van onze verslaggeefster. ,,Voor veel lezers is online overleg een brug te ver.”
-
PREMIUM
Het is onheilspellend op de verlaten verpleegafdelingen van het Máxima MC in Eindhoven
EINDHOVEN - Voordat de lift omhooggaat naar verdieping 9 van het ziekenhuis, waarschuwt bestuursvoorzitter Jan Harm Zwaveling voor die plek. ,,Je komt terecht in een spookziekenhuis. Ga maar eens kijken. De beelden zeggen alles.’’ -
Oproep
PSV-fans, laat je horen! Wat vind jij van de kapitaalinjectie voor de club?
Een gigantische financiële injectie van zo'n vijftig miljoen euro. Dat is waar PSV op rekent het komend seizoen. De club heeft vrijdag bekendgemaakt dat PSV niet naar de beurs gaat of een eigenaar zoekt, maar dat investeerders moeten gaan helpen om de kans op succes te vergroten. -
Video
Schietpartij op Ekkersrijt in Son: mogelijk vanuit auto geschoten op andere auto
SON - Er is vrijdagavond geschoten op het bedrijventerrein Ekkersrijt in Son. Dat zou vanuit een auto zijn gebeurd. De politie start een onderzoek.
In samenwerking met indebuurt Eindhoven