Aantal mensen groeit bijna niet meer: we gaan mogelijk de 9 miljard niet halen

In Afrika en delen van Azië gaat hetzelfde gebeuren als vroeger in Europa, en nu in China, stellen de onderzoekers. Op het moment dat ook daar meer vrouwen naar school gaan en een carrière krijgen, krijgen zij andere prioriteiten én betere toegang tot anticonceptie. Het gevolg: minder kinderen. Als de welvaart in het huidige tempo groeit, bereiken we binnen 25 jaar al de bevolkingspiek. Dat zou goed zijn, vindt onderzoeker Van Wissen, van het Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut (NIDI): ,,Hoe sneller we de bevolkingsgroei afremmen, hoe beter.”

De onderzoekers, die samenwerken onder de naam Earh4All, zijn een stuk optimistischer dan de Verenigde Naties, die er vanuit gaat dat in de jaren 2080 het aantal inwoners stijgt tot 10,4 miljard. Dat is ruim 2 miljard meer dan nu. Dat wordt vooral toegeschreven aan de enorme groei in landen als Nigeria - dat na China en India het grootste land wordt -, Egypte en Ethiopië. Maar die modellen hielden minder rekening met een economische wet: hoe welvarender de bevolking, hoe minder kinderen ze krijgen.

Daar hebben de onderzoekers van Earth4All nu wel naar gekeken. Op dat gebied gaat het best goed, schrijven ze in hun nieuwe rapport. Als de welvaart doorgroeit zoals de afgelopen veertig jaar, piekt het aantal mensen op aarde in 2046 op net iets minder dan 9 miljard mensen. Daarna volgt een flinke krimp, tot 7,3 miljard mensen in 2100. Dat is net zoveel als in 2012.

Als er nog harder gewerkt wordt aan welvaartsgroei, kan de bevolkingsgroei nog eerder worden gestopt, stelt Earth4All. Dan zouden we in 2040 al de piek hebben bereikt met 8,5 miljard mensen. Eind van de eeuw zitten we dan weer op 6 miljard; net zoveel als rond het begin van de eeuw. Daarvoor moeten landen armoede verder inperken, ongelijkheid onder inwoners aanpakken, vrouwenrechten verbeteren, voedsel verduurzamen en de omslag maken naar schone energie.

Die laatste voorspelling is erg onwaarschijnlijk, zegt Van Wissen. Het andere model vindt hij ook ‘vrij optimistisch’. ,,Als realist zeg ik: voorlopig hebben we het mondiaal nog over groei. Maar ons werelddeel is al stabiel. In Nederland en Europa groeien we alleen nog door immigratie. En China is inmiddels ook gestopt met groeien.”

De vraag is nu wanneer dit ook in Afrika en delen van Azië gaat gebeuren. ,,In Afrika is de sterfte flink gedaald. Dat is mooi, dat komt door een betere gezondheidszorg. Maar vrouwen krijgen er nog steeds meer dan vier kinderen. Dat gaat nog best hard.” Dat de groei ooit tot een eind komt, daar zijn wetenschappers het wel over eens.

Een kleinere bevolking heeft overigens niet direct een positieve invloed op het klimaat. De grootste milieuvervuiling komt van de 10 procent rijksten op aarde, die gezamenlijk heel veel consumeren. ,,Als 1,3 miljard Chinezen net zoveel zouden consumeren als Amerikanen en Europeanen, kan de wereld dat niet aan", aldus Van Wissen.

Een ideaal bevolkingsaantal is volgens hem niet te noemen. ,,De conclusie van deze prognose is dat we ook met veel mensen een menswaardig bestaan kunnen hebben, voor iedereen. Maar de bronnen op aarde zijn eindig, dus een kleinere bevolking heeft het makkelijker dan een grotere.”

Bekijk onze nieuwsvideo’s in onderstaande playlist: