Banken verstrekken geen hypotheek bij erfpacht

AMSTERDAM - Twee banken hebben een koper te verstaan gegeven dat hij geen hypotheek kan krijgen voor een woning die op erfpachtgrond van de gemeente staat. Waar banken eerder niet naar de erfpachtvoorwaarden van de gemeente keken, hebben deze banken het erfpachtcontract nauwkeurig bestudeerd.

De twee banken hebben een huizenkoper in Zuidoost laten weten dat zij geen hypotheek willen nemen omdat de gemeente de voorwaarden van het erfpachtcontract mag veranderen. Dit huis dreigt daardoor onverkoopbaar te worden.
ING schrijft in een aan de aspirant-koper gerichte mail (11 maart, 10.4
8 uur): 'De aanvraag voor de financiering is afgewezen omdat in de koopovereenkomst staat aangegeven dat de erfpacht per 01-02-2023 zal worden herzien. ING neemt het standpunt in dat naast de aanpassing van de canon ook de voorwaarden aangepast kunnen worden. Dit is voor ING reden de aanvraag af te wijzen." Een soortgelijke verklaring kwam van WestlandUtrecht Bank.

De afwijzingen sluiten aan bij 'de voorwaarden en normen 2011' van de Stichting Waarborgfonds Eigen Woning, die NHG-garanties afgeeft. Daar staat bij bepaling 1.11.2 dat voor afgifte van de garantie de erfpachtovereenkomst, gesloten voor 1 januari 1992, in restduur niet korter mag zijn dan de helft van de looptijd van de lening, tenzij onvoorwaardelijk wordt verlengd.
Deze opstelling van banken kan gevolgen hebben voor driekwart van de honderdduizend koopwoningen die op Amsterdamse grond staan. Eerder weigerden banken hypotheken voor huizen op 'particuliere erfpachtgrond'.

Koen de Lange, voorzitter van de Stichting Erfpachtersbelang Amsterdam, stelt aanwijzingen te hebben dat andere banken het ING-voorbeeld zullen volgen, maar  ING en de Nederlandse Vereniging van Banken ontkennen dat sprake is van 'beleid'. De woordvoerder van wethouder Maarten van Poelgeest kent het geval niet, maar zegt dat banken normale erfpachtcontracten accepteren.

VVD-gemeenteraadslid Daniël van der Ree voorziet het einde van de gemeentelijke erfpachtregeling. "Ouderen in Zuid verkopen hun huis als zij de nieuwe canon niet kunnen betalen. Nu dreigt onverkoopbaarheid van huizen." Ook PvdA-collega Michiel Mulder vreest dat zo 'de bijl aan de wortels van het gemeentelijke erfpachtstelsel wordt gelegd'. "Na de economische crisis dreigt een woningcrisis."

Een oud-directeur van de Fries- Groningse Hypotheekbank stelt dat banken in het begin van de jaren tachtig, toen de huizenprijzen instortten, ook geen woningen op erfpachtgrond financierden. "Banken en gemeenten hielden dit geheim, maar die huizen waren in het geheel niet meer te financieren." (TON DAMEN)