Dat koopkracht niet stijgt, is een fabeltje volgens CBS
interviewHet beeld dat werkenden niet profiteren van de groei van de economie klopt niet. Uit berekeningen van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) blijkt dat de lonen wel degelijk meestijgen.
Dat is een opmerkelijke uitkomst van een onderzoek van het CBS. Maatschappelijk en politiek bestaat er juist brede overeenstemming dat de werkenden niet of nauwelijks van de toegenomen welvaart profiteren. Sterker, de lonen blijven al tijden achter bij de groei. Economen van de Rabobank becijferden een paar jaar geleden al dat de koopkracht van huishoudens sinds 1977 nauwelijks is gestegen. De top van het bedrijfsleven profiteert door hogere bonussen, maar voor de mensen op de werkvloer kan er niets af is de heersende opvatting. Dat beeld moet op de helling zegt Peter Hein van Mulligen, hoofdeconoom bij het CBS.
Dat de lonen meestijgen is op zijn zachtst gezegd een opvallende conclusie.
,,Ik heb mezelf ook jarenlang afgevraagd waarom de economie wel groeit, maar de inkomens niet. Dat zijn we gaan onderzoeken en toen bleek: dat beeld klopt niet.’’
Hoe komt dat?
,,Er wordt gekeken naar de groei van de huishoudinkomens. Die zijn minder hard gegroeid dan de economie. Maar er zijn heel veel eenpersoonshuishoudens bijgekomen, dus de gemiddelde grootte van een huishouden is kleiner. Als het huishoudinkomen gelijk blijft, maar je hoeft dat over minder mensen te verdelen dan stijgt het inkomen per individu. Als je naar het individueel inkomen kijkt, is dat wel degelijk mee gestegen.’’
We kijken dus niet goed?
,,Er is meer. Naast loon of inkomen voor zelfstandigen zijn kapitaalinkomsten steeds belangrijker voor huishoudens. Denk daarbij aan pensioenen. De afgelopen decennia hebben meer mensen pensioen gekregen en de gemiddelde pensioenuitkering is ook gestegen.’’
Hoe ziet het plaatje er in werkelijkheid uit?
,,In 2020 bedroeg het netto besteedbaar inkomen 21.900 euro. Dat is 112 procent meer dan in 1969. En dat is gecorrigeerd voor inflatie. De groei van de economie bedroeg in diezelfde periode 126 procent.’’
Dan zijn de inkomens toch achtergebleven?
,,Alleen in de periode 2001 tot 2008 blijft de groei van het netto besteedbaar inkomen achter bij de economische groei. Dat komt omdat de overheid toen meer belastingen en premies is gaan heffen. Dat had voornamelijk te maken met de stijgende zorgkosten. Aan het begin van de eeuw hadden we te maken met lange wachtlijsten in de zorg. Daar is toen extra geld heen gegaan. Maar afgelopen jaar zag je bijvoorbeeld het tegenovergestelde. De lonen stegen, terwijl de economie kromp.’’
Hoe verklaart u dat?
,,Dat heeft te maken met eerder in de cao’s afgesproken loonsverhogingen.’’
Geldt de vooruitgang ook voor mensen met een minimuminkomen? Zij hebben het steeds moeilijker om rond te komen.
,,De armoede is minder geworden de afgelopen dertig jaar. Nederland heeft een sterk herverdelingsmechanisme door de belastingen en toeslagen. Dat zorgt er voor dat lagere inkomens ook hebben geprofiteerd. Het beeld dat de armen armer geworden zijn klopt niet. Er zijn mensen die het moeilijk hebben, maar dat is geen nieuw probleem.’’
Bekijk hier al onze video’s over de economie:
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUMmantelzorg
‘Ik heb het idee dat ze het op mijn werk zien alsof ik twee extra vrije dagen heb’
Werk combineren met de zorg voor een van je ouders of kind, veel Nederlanders doen het. Makkelijk is het allesbehalve. 10 procent van de werkende mantelzorgers denkt na over stoppen met werken. Wat kun je doen om het vol te houden? -
CPB: Herstel Nederlandse economie gaat iets trager, maar werkloosheid valt mee
De aanhoudende coronacrisis hakt er iets dieper in dan eerder gedacht. De Nederlandse economie groeit dit jaar met 2,2 procent, blijkt uit een nieuwe raming van het Centraal Planbureau (CPB). In 2022 trekt de groei verder aan en komt het cijfer uit op 3,5 procent. -
PREMIUM
De energiestorm weerstaan: Valkenswaardse specialist Scholt Energy groeit keihard door
VALKENSWAARD - De stormachtige energiemarkt brengt zakelijk leverancier Scholt Energy niet van de wijs. De Valkenswaardse specialist groeit keihard door. -
Nieuwe wetgeving minimumloon: miljoenen Europeanen gaan meer verdienen
Zeker 24 miljoen werknemers in 25 van de 27 EU-lidstaten gaan over uiterlijk twee jaar een klap meer verdienen. Dat komt omdat heel Europa tegen die tijd een fatsoenlijk minimumloon zal hebben. -
PREMIUM
Philips om tafel met beleggers na bonusrel; concern wil dieper conflict met aandeelhouders voorkomen
EINDHOVEN/AMSTERDAM - Philips gaat met aandeelhouders om tafel na de bonusrel die vorige week ontstond op de jaarlijkse vergadering. Beleggers maakten gehakt van de bonus die topman Frans van Houten kreeg na een rampzalig jaar door terugroepacties.
-
De zin en onzin van een digitaal notitieblok
Ze duiken steeds vaker op, digitale notitieblokken: tablets puur om aantekeningen op te maken. Waarom kan dit handiger zijn dan pen en papier? -
VRAAG & ANTWOORD
‘Mag je autorijden met een koptelefoon op?’
‘Ik zie steeds meer mensen met een koptelefoon op achter het stuur van hun auto zitten’, schrijft lezer Hendrik de Groot in de wekelijkse vraag & antwoord-rubriek van onze autoredactie. ‘Ik heb het idee dat deze mensen de geluiden van buitenaf missen en daardoor niet goed kunnen reageren bij noodsituaties. Is dit niet verboden?’ -
Oxfam: aantal miljardairs in voedselsector groeit terwijl honger toeneemt
In de voedselsector zijn er tijdens de coronapandemie ruim zestig nieuwe miljardairs bijgekomen terwijl de extreme honger wereldwijd is toegenomen. Dat meldt Oxfam Novib op basis van eigen berekeningen die voor de start van het World Economic Forum in Davos zijn gepubliceerd.