In veel sectoren is er een personeelstekort. © ANP / Hollandse Hoogte

De economie groeit, maar de koopkracht niet

De Nederlandse economie dendert volgens het Centraal Plan Bureau voorwaarts dit en volgend jaar. Maar de burger merkt daar niets van in zijn portemonnee.

Peet Vogels 20-08-21, 19:29

Dat de economie alweer vol op stoom is, bleek afgelopen week al uit de groeicijfers voor de eerste helft van dit jaar. Uit de nieuwste voorspellingen van het Centraal Plan Bureau (CPB) blijkt dat de economie dit jaar met bijna 4 procent gaat groeien. Dat is een uitzonderlijk hoge groei voor volwassen economieën als de Nederlandse.

Dat het goed gaat, is iedereen die wel eens buiten komt al langer duidelijk. Overal hangen bordjes met ‘personeel gevraagd’ bij de winkels en de kans dat de kroeg of restaurant dicht is wegens personeelsgebrek wordt met de dag groter.

Schaarste

En niet alleen de detailhandel en de horeca smeken om personeel. Ook in de industrie en de zorg kunnen ze extra handjes goed gebruiken. Handjes die maar moeizaam te vinden zijn. Voor het eerst in de geschiedenis staan er meer vacatures open dan er werkzoekenden zijn.

De werkenden worden dus schaars. En waar schaarste heerst, stijgen de prijzen, in dit geval de lonen, luidt de economische wetmatigheid. Maar dat valt tegen volgens de CPB-ramingen. De lonen stijgen dit jaar met gemiddeld 1,9 procent en volgend jaar met 2,2 procent.

Koopkracht

De loonstijging wordt opgevreten door de inflatie en lastenverzwaringen

Die loonstijging wordt ook nog eens helemaal weggevreten door de inflatie en de lastenverzwaringen die al in de pijplijn zitten. Per saldo gaat niemand er in koopkracht op vooruit volgend jaar, heeft het CPB berekend. Ook niet op achteruit overigens.

Wel houdt het CPB een slagje om de arm bij de loonstijging. Door de krapte op de arbeidsmarkt kan het zijn dat de lonen toch wat harder gaan stijgen dan de rekenmeesters van het kabinet nu verwachten.

Uitgaande van de nu verwachte loonstijging is het hopen voor de werkenden dat het demissionaire kabinet nog wat geld wil uittrekken voor lastenverlichting zodat de koopkracht nog wat zal stijgen. Geld is niet het grootste probleem blijkt uit de cijfers. De overheid bespaart volgend jaar miljarden omdat de coronasteun stopt. Door de hoge economische groei komt er ook meer belastinggeld binnen. Het begrotingstekort daalt daarom spectaculair van 5,3 procent van het bbp naar 1,8 procent. Ruim onder de 3 procent die het tekort maximaal mag zijn.

Het CPB gaat er verder van uit dat de rente die de staat op leningen moet betalen ook volgend jaar nog negatief zal zijn. Dat maakt de noodzaak om de tekorten weg te werken kleiner.

Uitgeven

Dit jaar heeft elk huishouden gemiddeld nog 0,8 procent meer te besteden. Maar de koopkracht stijgt volgend jaar niet, verwacht het CPB. Toch gaan consumenten wel meer uitgeven is de verwachting. Tijdens de coronapandemie hebben huishoudens namelijk veel gespaard. Aan de ene kant was er minder noodzaak geld uit te geven aan kleding bijvoorbeeld, omdat je als thuiswerkende ook de hele week in je joggingbroek kunt rondlopen. Bovendien sparen mensen graag wat extra in onzekere tijden.

Nu is de noodzaak om een buffer aan te leggen kleiner en zijn die nieuwe kleren juist urgenter. Dat betekent minder sparen en dus meer uitgeven volgend jaar. Juist de consumentenuitgaven zijn voor een groot deel de reden dat de economie volgend jaar nog met 3,2 procent groeit.

Coronasteun

Het CPB steunt de beslissing van het kabinet om nog dit jaar te stoppen met de coronasteun aan bedrijven. Ook voor sectoren die nog steeds last hebben van de maatregelen, zoals de horeca, kunstensector en bijvoorbeeld touringcarbedrijven. Dat zal tot extra faillissementen leiden, maar niet tot hogere werkloosheid denkt het CPB. Werknemers uit die sectoren die werkloos worden, kunnen nu gemakkelijk elders een baan vinden.

Bekijk hier al onze video’s over de economie: