Inflatie loopt in januari op naar 6,4 procent, hoogste niveau in meer dan 40 jaar

videoDe inflatie is in januari opgelopen naar 6,4 procent op jaarbasis. Dat is het hoogste niveau in meer dan 40 jaar. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), dat de cijfers naar buiten bracht, zorgden met name de hogere voeding- en energieprijzen ervoor dat de inflatie verder is opgelopen.

Tim Van Rodijnen, Frans Boogaard 10 feb. 2022 Laatste update: 10-02-22, 11:55

In december werd nog een inflatie van 5,7 procent gemeten wat ook al het hoogste niveau was in bijna 40 jaar. In augustus 1982 stegen de prijzen gemiddeld met 5,9 procent op jaarbasis.

Volgens het CBS was de gas- en elektriciteitsrekening in de eerste maand van 2022 bijna 90 procent duurder dan een jaar eerder. In december was de prijsstijging op jaarbasis 75 procent. De bijdrage van energie aan de totale inflatie bedroeg ruim 3 procentpunt.

Brussel blijft optimistisch: Volgend jaar iets meer groei dan eerder voorzien

Europa moet voor dit jaar rekenen op iets minder groei dan eerder voorzien, maar zal dat gecompenseerd zien door iets méér groei volgend jaar. Dat zegt de Europese Commissie in haar vanmiddag gepresenteerde nieuwe groeiprognoses.

Na een sterk herstel met 5,3 procent groei vorig jaar rekent Brussel voor dit jaar op 4 procent (vorig jaar herfst was dat nog 4,3 procent) en voor volgend jaar op 2,7 procent (was eerder 2,4). Boosdoeners zijn de beperkende maatregelen in diverse lidstaten als gevolg van nieuwe corona-opstoten, de vooral door hoge energieprijzen veroorzaakte inflatie die de koopkracht van vooral lagere inkomens aantast en het tekort aan grondstoffen in de industrie en aan arbeidskrachten in zowel de industrie- als dienstensector.

Maar de basis van onze economie is gezond, aldus Eurocommissaris van Economische Zaken Paolo Gentiloni, en daarom blijft de Commissie uitgaan van een solide groei. Zij baseert dat op een later dit jaar dalende (naar 3,5 procent) en volgend jaar weer normale inflatie (1,7 procent, beide in de eurozone) en zich herstellende aanvoerlijnen.

De situatie in Nederland, dat tijdens de pandemiecrisis minder wegzakte dan sommige andere landen, wijkt met een voorziene groei van 3 procent dit en 2,7 procent volgend jaar niet wezenlijk af van die in de rest van Europa. Net als elders blijven investeringen achter door tekorten aan grondstoffen en arbeidskrachten. In het derde kwartaal vorig jaar zat Nederland alweer op pre-crisisniveau, daarna zorgde omikron voor een nieuwe dip. Ook dit eerste kwartaal krijgen de consumentenbestedingen weer een stevige knauw door nieuwe coronamaatregelen, maar Brussel gaat ervan uit dat consumenten dat later dit jaar en volgend jaar meer dan goedmaken, ook al door inkomensgroei in 2022 en ’23. Over heel dit jaar zullen consumentenbestedingen de belangrijkste groeibevorderaar zijn.

De vandaag gepresenteerde prognoses waren niet makkelijk, aldus Gentiloni, omdat er nog steeds veel onzekerheden zijn. Desondanks noemde hij ze ‘evenwichtig en realistisch’ en later in antwoord op vragen ‘zo solide als een prognose kan zijn’.

Maatregelen

Het kabinet heeft maatregelen genomen om de stijging van de energierekening te verminderen. De heffingskorting op de energierekening is verhoogd en het belastingtarief op elektriciteit werd verlaagd. Ondanks de verlaging van de energiebelasting nam de prijsstijging op jaarbasis van energie toe. Dit komt volgens het CBS doordat de variabele leveringstarieven van energie in januari verder stegen.

Voedingsmiddelen waren in januari 4,3 procent duurder dan een jaar eerder, in december was dit 2,6 procent. Bij vrijwel alle soorten voedingsmiddelen was de prijsstijging op jaarbasis in januari hoger dan in december. Brood, kaas en kwark hadden de grootste bijdrage aan deze ontwikkeling. De prijsontwikkeling van kleding en schoenen drukte daarentegen de inflatie.

Europese methode

Eerder kwamen al inflatiecijfers naar buiten volgens de Europees geharmoniseerde methode (HICP), waaruit bleek dat de consumentengoederen en -diensten in Nederland in januari 7,6 procent duurder zijn geworden dan een jaar eerder. De inflatie in de hele eurozone kwam volgens die methode in januari uit op 5,1 procent. Het verschil tussen de inflatie in Nederland en de eurozone is volgens het CBS na december 2001 niet zo groot geweest.

Het belangrijkste verschil tussen de eigen berekening van het CBS en de Europees geharmoniseerde consumentenprijsindex (HICP) voor Nederland is dat de laatste geen rekening houdt met de kosten van het wonen in de eigen woning. In de rekenmethode van het CBS worden deze kosten berekend aan de hand van de ontwikkeling van woninghuren.