De sociale partners in de bouw willen dat een bouwvakker na 45 dienstjaren kan stoppen met werken. ,,Dat is uniek,’’ zegt cao-onderhandelaar Hans Crombeen van vakbond FNV. ,,Voor het eerst trekken we samen met werkgevers op om de overheid te bewerken een flexibele AOW toe te staan.’’

In de praktijk betekent dat dat een bouwvakker soms al op 61 of 62-jarige leeftijd kan stoppen. In de bouw beginnen mensen vaak al op jonge leeftijd met werken. Officieel krijgt iemand pas met 66 jaar en drie maanden AOW. Die leeftijd loopt op tot 67 jaar in 2021. Daarna stijgt de AOW-leeftijd mee met de levensverwachting.

,,Er zit een grote onrechtvaardigheid in het systeem,’’ zegt Crombeen. ,,Bouwvakker is een fysiek zwaar beroep. Dat zorgt er voor dat mensen voortijdig arbeidsongeschikt worden. Zeker nu ze nog langer moeten doorwerken.’’

Het Economisch Instituut voor de Bouwnijverheid becijferde eerder al dat de kosten aan arbeidsongeschikte bouwvakkers hoger zijn dan de kosten van een flexibele AOW.

Bouwend Nederland, de organisatie van de werkgevers, wil juist wegblijven bij de discussie over zware beroepen. ,,Daarom zeggen wij als iemand 45 jaar heeft gewerkt is het voldoende. Zo iemand moet met pensioen kunnen gaan,'' aldus de woordvoerder.

Arbeidsongeschiktheid van oudere werknemers is in meer sectoren een probleem. In de zorg raakt een vijfde van de werkenden boven de 60 jaar arbeidsongeschikt. Bij pensioenfonds PMT, waarbij onder andere de loodgieters en fietsenmakers zijn aangesloten, werd al eerder een forse toename gemeld van oudere werknemers die arbeidsongeschikt raken.

Die ontwikkeling raakt ook werkenden. Bij veel pensioenfondsen bouwen arbeidsongeschikten wel gewoon pensioen op, maar betalen ze geen premie meer. Die premie moet dan door de werkenden worden betaald.

Eerder stoppen met werken, dus voor de AOW binnenkomt, is vaak geen optie. ,,Gemiddeld is de AOW goed voor 60 procent van het inkomen na pensionering voor een bouwvakker en het pensioen 40 procent. Eerder stoppen met werken zonder AOW is dus financieel onhaalbaar voor de meeste bouwvakkers,’’ schetst Crombeen het probleem. Dat geldt voor iedereen met een laagbetaald beroep.

Ook vanuit wetenschappelijke hoek is er veel kritiek op de snel oplopende pensioenleeftijd. ,,Het is heel onevenwichtig,’’ zegt hoogleraar arbeidsmarktbeleid Harry van Dalen. ,,Voor elk jaar dat je langer leeft gaat de pensioenleeftijd een jaar omhoog. Zo gaat de hele gezondheidswinst op aan langer werken.’’

Nederland loopt voorop in Europa met het verhogen van de pensioenleeftijd, zegt Van Dalen. ,,We schieten daarmee door. Je ziet dat steeds meer mensen arbeidsongeschikt raken. De snelle verhoging van de AOW-leeftijd gaat schuren.’’